- Κρατήθηκε μυστική από τη διεύθυνση του Μουσείου και το υπουργείο Πολιτισμού..
Μυστική κρατούν εδώ και περίπου...έναν χρόνο την κλοπή ενός εκθέματος από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, η διοίκηση του Μουσείου καθώς και το υπουργείο Πολιτισμού. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με ότι ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία πειθαρχικής διερεύνησης της υπόθεσης προκαλεί πλήθος ερωτημάτων, τα οποία αφορούν τόσο τα μέτρα ασφαλείας στο μουσείο όσο και τις ευθύνες για το συγκεκριμένο συμβάν, το οποίο οι υπεύθυνοι απέφυγαν να δημοσιοποιήσουν.
Όπως αποκαλύπτει σήμερα η «ΜτΚ», πριν από περίπου έναν χρόνο κλάπηκε από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της ένα χάλκινο μικρό αντικείμενο, σημαντικής αρχαιολογικής αξίας, το οποίο χρησιμοποιούσαν στα βυζαντινά χρόνια ως μονάδα μέτρησης σε οικιακές αλλά και τεχνικές εργασίες. Το έκθεμα βρισκόταν στη δεύτερη πτέρυγα μαζί με άλλα οικιακά αντικείμενα εκείνης της περιόδου. Σύμφωνα με πληροφορίες, την κλοπή διαπίστωσαν έκπληκτοι εργαζόμενοι του μουσείου, χωρίς ωστόσο να είναι σε θέση να προσδιορίσουν με ακρίβεια πότε ακριβώς συνέβη το περιστατικό.
Κανείς δεν γνωρίζει πότε...
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συλλέξει η «ΜτΚ», το έκθεμα φέρεται να κλάπηκε τις ημέρες 5-6 Ιουνίου 2015 και ενώ το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, μαζί με άλλα μουσεία της χώρας, συμμετείχε στο πρόγραμμα «Πράσινες πολιτιστικές διαδρομές», όπου παράλληλα με τη δωρεάν είσοδο και την ξενάγηση στις συλλογές γίνονταν δρώμενα και στους εξωτερικούς χώρους του Μουσείου. Οι υπάλληλοι του Μουσείου φέρεται να ανακάλυψαν την κλοπή του εκθέματος το Σάββατο 6 Ιουνίου, χωρίς να μπορούν να πιστέψουν αυτό που είχε συμβεί, αλλά και μην μπορώντας να προσδιορίσουν την ακριβή ημερομηνία κλοπής του αντικειμένου. Στο μουσείο σήμανε συναγερμός, το γεγονός ωστόσο δεν είδε ποτέ το φως της δημοσιότητας και η διαδικασία πειθαρχικής δίωξης σχεδόν έναν χρόνο μετά δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε απολογία φέρεται να έχουν κληθεί εννέα άτομα τα οποία εργάζονταν εκείνο το Σάββατο, ημέρα που διαπιστώθηκε η κλοπή, ενώ μετά τη διαδικασία των καταθέσεων εξετάστηκε από τους αστυνομικούς και το υλικό από το κύκλωμα ασφαλείας του Μουσείου. Έκτοτε τα στόματα παραμένουν ερμητικά κλειστά στο βυζαντινό μουσείο και όλοι περιμένουν το πόρισμα της πειθαρχικής έρευνας, που θα φωτίσει τις πτυχές αυτής της υπόθεσης.
Η θέση μουσείου και υπουργείου
Η διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Αγαθονίκη Τσιλιπάκου σε επικοινωνία που είχε μαζί της η «ΜτΚ» εμφανίστηκε απρόθυμη να δώσει πληροφορίες. Ανέφερε πως «δεν πρόκειται για κλοπή» και αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε δήλωση για το γεγονός, αλλά και για το σενάριο που θέλει την αστυνομία να ειδοποιείται δύο ημέρες μετά τη διαπίστωση της κλοπής. Η κ. Τσιλιπάκου τόνισε πως πρόκειται για «υπηρεσιακά ζητήματα», προσθέτοντας ότι «η υπόθεση βρίσκεται στο υπουργείο». Η «ΜτΚ» απευθύνθηκε εν συνεχεία στο υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο, διά μέσου της γενικής διευθύντριας Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ελένης Κόρκα, τόνισε πως «δεν μπορεί να πάρει θέση καθώς πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Υπάρχουν πειθαρχικές διαδικασίες και συγκεκριμένοι δίοδοι, και για λόγους σοβαρότητας είναι πρόωρο να μιλήσουμε τώρα για το θέμα». Όπως δήλωσε η κ. Κόρκα, «είναι μια απαιτητική διαδικασία και δεν θέλουμε να επισπευσθεί, αλλά να ολοκληρωθεί», επισημαίνοντας παράλληλα πως «καμία απολύτως μουσειακή απώλεια δεν είναι φυσιολογική, δεν υπάρχει ωστόσο μουσείο στο εξωτερικό που να μην έχει υποστεί απώλεια. Όλοι υφίστανται κακόβουλη ενέργεια».
Το σύστημα ασφαλείας
Η κλοπή ανέδειξε και το ζήτημα της επάρκειας των μέτρων ασφαλείας στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά το περιστατικό η διεύθυνση του Μουσείου προχώρησε στην αναβάθμιση του συστήματος με τις κάμερες ασφαλείας, οι οποίες αντικαταστάθηκαν από κάμερες υψηλής ευκρίνειας. Η συλλογή έργων μικροτεχνίας του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού αποτελείται από περισσότερα από 7.000 αντικείμενα, τα οποία, όπως μας ενημερώνει το Μουσείο, προέρχονται από τη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία. Το έκθεμα που κλάπηκε βρισκόταν στη δεύτερη αίθουσα του Μουσείου, στην πτέρυγα με τις όψεις της «Παλαιοχριστιανικής πόλης και κατοικίας», όπως ονομάζεται η θεματική. Η συγκεκριμένη συλλογή περιλαμβάνει κεραμικά, γυάλινα σκεύη, υφαντικά και μαγειρικά, τα οποία χρησιμοποιούσαν στο δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο, τις επαγγελματικές δραστηριότητες, την οικονομική ζωή, το εμπόριο και τα εργαστήρια, την κατοικία, τον εξοπλισμό της και τις δραστηριότητες του σπιτιού κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο (4ο - 6ο αιώνα).
Κύκλωμα αρχαιοκαπηλίας
Η τύχη του κλαπέντος εκθέματος αγνοείται. Η αρχαιολογική αξία του χαρακτηρίζεται από τους γνώστες «εξαιρετικά μεγάλη» καθώς τα αντικείμενα της βυζαντινής περιόδου είναι για τους συλλέκτες «ανεκτίμητα και περιζήτητα».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών, το πιθανότερο είναι να κατέληξε στα κυκλώματα της αρχαιοκαπηλίας. «Η αρχαιοκαπηλία στη χώρα μας βρίσκεται σε έξαρση» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο ερευνητής Γιώργος Τσούκαλης, που ασχολείται 25 χρόνια με τη διαλεύκανση σημαντικών υποθέσεων αρχαιοκαπηλίας. Όπως τονίζει, «δεν υπάρχει διαδρομή, αλλά διαδρομές που ακολουθούνται. Σκόπια, Ηγουμενίτσα, Βουλγαρία και Τουρκία είναι οι δρόμοι διαφυγής, με τα περισσότερα κλοπιμαία να καταλήγουν στο Μόναχο και τη Ρώμη όπου ‘ξασπρίζονται’, όπως λέγεται στη γλώσσα των αρχαιοκάπηλων. Στη συνέχεια τα πωλούν σε μια offshore εταιρεία και αργότερα σε μία δεύτερη, μετά σε μία τρίτη και τελικά καταλήγουν στον αρχικό κάτοχο, ο οποίος πλέον μπορεί να τα διαχειριστεί και να τα πωλήσει. Αν δεν υπάρξει πληροφόρηση, είναι δύσκολο να έχεις πρόσβαση σε αυτά τα κυκλώματα». Ο κ. Τσούκαλης μιλάει για τις κλοπές από ελληνικά μουσεία αλλά και το μέλλον που έχουν τα κλεμμένα εκθέματα που καταλήγουν σε ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού. «Υπάρχει σοβαρός βαθμός δυσκολίας για μία κλοπή από τα ελληνικά μουσεία, γιατί οι σοβαροί συλλέκτες δεν τα αγοράζουν, καθώς είναι καταγεγραμμένα και θα έχουν πρόβλημα με τις αστυνομικές αρχές και δεν θα μπορούν να τα μεταβιβάσουν είτε σε απλούς πολίτες είτε σε διεθνείς οίκους. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο σημειώθηκαν σημαντικές κλοπές και σε ελληνικά μουσεία. Όπως το έργο «Γυναικείο κεφάλι» του Πάμπλο Πικάσο που κλάπηκε από την Εθνική Πινακοθήκη πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά και η ληστεία από το Παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, που έγινε την ίδια περίοδο. Υπάρχουν και εκκεντρικοί συλλέκτες στην Αμερική, την Κίνα, τη Ρωσία και τη Βενεζουέλα όπου έχουν ιδιωτικές συλλογές. Τα αρχαία και τα βυζαντινά αντικείμενα βρίσκονται υψηλά στις προτιμήσεις των ξένων που θέλουν να έχουν κομμάτια από αυτές τις περιόδους. Ο τζίρος των αρχαίων είναι έως και εικοσαπλάσιος της αρχικής αξίας τους και κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει την τελική τιμή, στην οποία πωλούνται τα κλοπιμαία» δηλώνει..
Αποκλειστικό ρεπορτάζ: Έλενα Αποστολίδου
Πηγή: εφημερίδα "Μακεδονία της Κυριακής"
