- Από το φθινόπωρο θα ζούμε καθημερινές κορυφώσεις της κρίσης και η φτώχεια θα διευρύνεται και μαζί με αυτή η απελπισία των πολιτών και η δυσαρέσκειά τους για την κυβέρνηση, η οποία αναμένεται να κορυφωθεί στις αρχές του επόμενου έτους όταν οι φόροι θα αδειάσουν και τα τελευταία ψιλά από τις τσέπες μας..
Είναι ήδη προφανές από τις πρώτες πτωχεύσεις που ανακοινώθηκαν αλλά και από τις... εκτιμήσεις δικηγόρων και τραπεζιτών ότι το φθινόπωρο θα έχουμε κύμα πτωχεύσεων, ομοβροντία κανονιών στην αγορά, εκτίναξη της ανεργίας κατά δεκάδες χιλιάδες νέους ανέργους και σημαντική έλλειψη ρευστότητας στην αγορά
Είναι επίσης δεδομένο ότι η φορολογική αφαίμαξη επιχειρήσεων και πολιτών θα μειώσει δραστικά το διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα και θα συμπιέσει την κατανάλωση. Για επενδύσεις ούτε λόγος, προς το παρόν τουλάχιστον, αφού ακόμη και τα χρήματα που θα πάρουμε από τις αποκρατικοποιήσεις -εφόσον γίνουν- θα διοχετευτούν απευθείας για τη μείωση του εξωτερικού χρέους. Η εκκρεμότητα που υπάρχει ακόμη με τις διοικήσεις των τραπεζών εξασφαλίζει ότι οι χρηματοδοτήσεις θα είναι μηδενικές, ενώ οι νέες διοικήσεις -αν και όταν επιλεγούν- θα έχουν πολύ συγκεκριμένο έργο, την πώληση των κόκκινων δανείων και τίποτε άλλο. Εξάλλου, τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τις διοικήσεις δεν θα φημίζονται για την επιτυχημένη πορεία τους στον τραπεζικό τομέα, αφού επί μήνες αναζητούνται στο εξωτερικό τραπεζίτες, αλλά οι ικανοί και επιτυχημένοι δεν αναλαμβάνουν τις ελληνικές τράπεζες εξαιτίας χαμηλών αμοιβών και ανύπαρκτων αναπτυξιακών προοπτικών, στην αρχή τουλάχιστον.
Με λίγα λόγια, όλα δείχνουν ότι από το φθινόπωρο θα ζούμε καθημερινές κορυφώσεις της κρίσης και η φτώχεια θα διευρύνεται και μαζί με αυτή η απελπισία των πολιτών και η δυσαρέσκειά τους για την κυβέρνηση, η οποία αναμένεται να κορυφωθεί στις αρχές του επόμενου έτους όταν οι φόροι θα αδειάσουν και τα τελευταία ψιλά από τις τσέπες μας. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η κατάσταση προκαλεί πολιτικές εξελίξεις. Το ποιες θα είναι εξαρτάται από το τι θα διαλέξει η κυβέρνηση. Θα αποφασίσει να μείνει στην εξουσία όσο περισσότερο μπορεί σε μια διαρκώς φθίνουσα πορεία; Θα αποφασίσει εκλογές μέσα στο 2016 όσο μπορεί πιο γρήγορα, μπας και διασώσει κάτι από την εκλογική της πελατεία πριν «δαγκώσουν» τα μέτρα, ελπίζοντας να μην ανέβει άλλο η Ν.Δ. και να διατηρηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε ένα επίπεδο σχετικής αξιοπρέπειας, ίσως ελπίζοντας και σε δίδυμες εκλογές αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση και γίνουν επαναληπτικές, οπότε θα ισχύσει σε αυτές τις δεύτερες η απλή αναλογική και δεν θα έχουμε ποτέ κυβέρνηση; Ή η κυβέρνηση θα αποφασίσει να «διασωθεί» πολιτικά με ένα ακόμη δημοψήφισμα το οποίο όμως αυτή τη φορά θα έχει σαφές ερώτημα: Θέλετε να μείνουμε στην ΟΝΕ και να έχουμε ευρώ ή όχι; Σε αυτή την περίπτωση και υπό το βάρος της απελπισίας που προκαλούν τα μέτρα λιτότητας, δεν αποκλείεται η χώρα να φύγει από την Ευρώπη αλά Βρετανία. Και εφόσον ήδη ο Σόιμπλε έχει φτιάξει το σχέδιο εξόδου από την ΟΝΕ και το έχει δείξει στην κυβέρνηση, εφόσον πολλοί Ευρωπαίοι επιθυμούν να φύγει το βαρίδι που λέγεται Ελλάδα και εφόσον το πολιτικό σύστημα προτιμά να επιστρέψουμε στις παλιές καλές πελατειακές σχέσεις, στη μεγέθυνση του Δημοσίου με προσλήψεις ημετέρων και στην επανάκτηση της χαμένης εθνικής ανεξαρτησίας μας (λες και υπάρχει τέτοιο πράγμα παγκοσμίως), δεν αποκλείεται καθόλου αυτό το τρίτο λιγότερο πιθανό σενάριο να αποδειχθεί τελικά το πιθανότερο.
Εν πάση περιπτώσει, αν υποθέσουμε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει αδιατάρακτη από τα μικροπολιτικά συμφέροντα το ταξίδι της προς το μέλλον, ποιο μέλλον θα είναι αυτό;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ (που διαφωνούν ριζικά μεταξύ τους), έχουμε προβλέψεις που φτάνουν μέχρι το 2080, έτος στο οποίο πρέπει να παραταθεί η διάρκεια αποπληρωμής των χρεών μας για να είναι βιώσιμο μετά από δύο κουρέματα!
Η Ευρώπη προβλέπει ότι:
- Το ΑΕΠ θα είναι -0,3% το 2016, 2,7% το 2017 και 3,1% το 2018. Προβλέπει επίσης ρυθμό ανάπτυξης 1,5% μετά το 2020 και 1,25% μετά το 2030.
- Το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 0,5% το 2016, 1,75% το 2017 και 3,5% από το 2018 μέχρι το 2030, αλλά, φευ, θα μειωθεί στο 1,5% το 2040.
- Οσον αφορά στις αποκρατικοποιήσεις, η Ευρώπη προβλέπει 18 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Από την άλλη πλευρά, το ΔΝΤ είναι λιγότερο αισιόδοξο:
- Μακροχρόνια ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι 1,25% ετησίως.
- Το πρωτογενές πλεόνασμα μόνο 1,25% ετησίως.
- Δεν περιμένει σημαντικά αποτελέσματα από τις ιδιωτικοποιήσεις.
- Περιμένει άνοδο των επιτοκίων δανεισμού της αγοράς.
- Θεωρεί ότι οι τράπεζες χρειάζονται νέα κεφαλαιοποίηση.
Είναι σαφές ότι το ΔΝΤ είναι πιο απαισιόδοξο από την Ευρώπη. Και ενώ είναι παρήγορο ότι τα σκληρά εργαζόμενα στελέχη των δύο οργανισμών ρισκάρουν προβλέψεις μέχρι και το 2080, τους περισσότερους από εμάς όμως αυτό το μέλλον δεν μας αφορά διότι είναι πέραν του προσδόκιμου ζωής μας, τα παιδιά μας θα είναι συνταξιούχοι (αν υπάρχουν τότε συνταξιούχοι).
Αντίθετα, το άμεσο μέλλον μας, το οποίο θα σχεδιάσει και θα υλοποιήσει το πολιτικό προσωπικό της χώρας και το οποίο μας αφορά άμεσα, είναι μάλλον πιο δυσάρεστο από τις προβλέψεις και των δύο οργανισμών.
Το άμεσο αυτό μέλλον φέρνει φτώχεια και ανεργία και αυτό δεν θα αλλάξει αν δεν γίνουν ριζικές τομές που θα οδηγήσουν σε πολιτική σταθερότητα (μάλλον αποκλείεται), άμεσες μειώσεις των φόρων (αποκλείεται επίσης) και επενδύσεις (μόνο τρελοί θα επένδυαν στην Ελλάδα υπό αυτές τις πολιτικές και οικονομικές συνθήκες - ευτυχώς έχουμε αρκετούς, ελπίζω να έχουν και λεφτά). Επειδή βέβαια οι προβλέψεις των οικονομολόγων και των διεθνών οργανισμών υπάρχουν για να διαψεύδονται και επειδή, ως γνωστόν, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, μπορούμε να ελπίζουμε ότι, αντί να καταστραφούμε σύντομα, θα σερνόμαστε μέχρι το 2080 με έναν ρυθμό ανάπτυξης που θα εξασφαλίζει για κάποιους μια στοιχειώδη επιβίωση.
του κ.Γρ.Νικολόπουλου
