- Κάτι γίνεται στο Κόσσυφοπέδιο ή μάλλον ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, ο Χασίμ Θάτσι επιχειρεί αλλαγές οι οποίες ενέχουν σοβαρούς κινδύνους όσον αφορά στις τεταμένες σχέσεις μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας και εγκυμονούν απρόβλεπτες συνέπειες για τη σταθερότητα και την ειρήνη στα Βαλκάνια.
Ο Θάτσι προ ημερών επιχείρησε να...μετατρέψει τις Δυνάμεις Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου (Kosovo Security Force -KSF) σε τακτικό στρατό. Σημειώνεται ότι οι αρμοδιότητες της συγκεκριμένης δύναμης είναι πολύ συγκεκριμένες και περιορίζονται στην αντιμετώπιση καταστροφών και στην αποναρκοθέτηση περιοχών.
Όμως η προσπάθειά του να τις μετατρέψει σε κανονικό στρατό προσέκρουσαν στις αντιδράσεις της Σερβίας αλλά και στους συμμάχους του Κοσσυφοπεδίου, όπως τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, οι οποίες απείλησαν ότι θα αποσύρουν την υποστήριξη τους στο Κοσσυφοπέδιο.
Έπειτα από αυτό ο Θάτσι ακύρωσε, για την ώρα, τα σχέδιά του και απέσυρε από το κοινοβούλιο το σχετικό νομοσχέδιο.
Αυτή τη στιγμή στο Κοσσυφοπέδιο η μοναδική στρατιωτική δύναμη είναι οι 4.500 στρατιώτες που απαρτίζουν την ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ.
«Η διαδικασία (για τη συγκρότηση στρατού) δεν μπορεί να σταματήσει πλέον» δήλωσε ο Θάτσι, πρώην μέλος του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσόβου (UCK), στο Politico. «Είμαστε μια ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στο Βελιγράδι ή σε οποιονδήποτε άλλον να θέτουν βέτο σε θέματα που άπτονται της κυριαρχίας μας, όπως τη δημιουργία στρατού. Δεν ζητάμε τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από αυτά που δικαιωματικά έχουν άλλα κράτη» προσθέτει.
Ωστόσο αναλυτές διερωτώνται για την αποτελεσματικότητα ενός στρατού με έδρα σε μια από τις πιο φτωχές χώρες στην Ευρώπη και εκτιμούν πως ίσως ο Θάτσι να θέλει να χρησιμοποιήσει αυτό το θέμα για να προωθήσει τα συμφέροντα του κόμματός του, του Δημοκρατικού Κόμματος του Κοσσυφοπεδίου (PDK) και να πιέσει για πρόωρες εκλογές.
Όπως και να έχει οι εξελίξεις αυτές έρχονται τη στιγμή που η ένταση κλιμακώνεται στα Βαλκάνια, ειδικά μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας, η οποία φιλοδοξεί να ενταχθεί στην ΕΕ, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύει τις σχέσεις με τη Μόσχα, σχολιάζει το Politico, το οποίο υπενθυμίζει το περιστατικό που σημειώθηκε τον Ιανουάριο όταν το Βελιγράδι έστειλε ένα τραίνο στη Μιτρόβιτσα, στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, όπου επάνω του είχε γραμμένο σε περίπου 20 γλώσσες, το σλόγκαν «Το Κοσσυφοπέδιο είναι Σερβία». Το τραίνο μπορεί να μην κατάφερε να περάσει τα σύνορα όμως η κίνηση αρκούσε για να πυροδοτήσει, μια πολεμική ρητορική με απειλές εκατέρωθεν. Επίσης τον Ιανουάριο συνελήφθη στη Γαλλία βάσει σερβικού εντάλματος, ο πρώην πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου, Ραμούς Χαραντινάι, διοικητή του αυτοαποκαλούμενου Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου κατά τον πόλεμο του 1998-1999. Η Σερβία θεωρεί τον Χαραντινάι εγκληματία πολέμου για το ρόλο του στην εξέγερση ανταρτών στην πρώην νότια περιφέρεια της του Κοσσυφοπεδίου. Ο Χαραντινάι εξακολουθεί να κρατείται στη Γαλλία και εξετάζεται εάν θα απελαθεί ή όχι.
Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει ένα έκρυθμο κλίμα, με τους ηγέτες της ΕΕ στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής να χαρακτηρίζουν την κατάσταση στην περιοχή «εύθραυστη».
Σε τροχιά σύγκρουσης
Η πρωτοβουλία του Θάτσι, συνεχίζει το Politico, μπορεί να έχει την υποστήριξη των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου, περίπου το 90% του πληθυσμού τον υποστηρίζει, όμως τον φέρνει σε τροχιά σύγκρουσης με τους δυτικούς συμμάχους του οι οποίοι τον βοήθησαν να μεταμορφωθεί από επικεφαλής των ανταρτών σε πολιτικό και κυβερνητικό αξιωματούχο και έκαναν το Κοσσυφοπέδιο από προστατευόμενο του ΟΗΕ σε ένα ανεξάρτητο κράτος που σήμερα αναγνωρίζεται από τουλάχιστον 100 κράτη, εκτός μεταξύ άλλων, της Σερβίας και της συμμάχου της, της Ρωσίας.
Είναι ενδεικτικό ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ προειδοποίησε πως η Συμμαχία θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει τη επίπεδο της δέσμευσής της στο Κόσσυφοπέδιο, εάν ο Θάτσι προχωρήσει με την υλοποίηση των σχεδίων του.
Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι η Δύση δεν αντιτίθεται στη δημιουργία στρατού στο Κοσσυφοπέδιο, αντίθετα πριν από τρία χρόνια είχε συντάξει και οδικό χάρτη για τη σταδιακή μετατροπή των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου σε τακτικό στρατό. Όμως όλοι τους θορυβήθηκαν με τον τρόπο που ο Θάτσι επιχείρησε να προωθήσει αυτά τα σχέδια.
Αυτό που η Δύση θέλει είναι να υπάρξει συνταγματική ρύθμιση και για την έγκριση της δημιουργίας στρατού θα απαιτείται ομοφωνία από τα δύο τρίτα όλων των βουλευτών και τα δύο τρία των 20 βουλευτών που εκπροσωπούν τις εθνικές μειονότητες, εκ των οποίων οι δέκα είναι Σέρβοι. Όμως ο Θάτσι πρότεινε την παράκαμψη αυτού του όρου, αρνούμενος να αναγνωρίσει το βέτο των μειονοτήτων. Με λίγα λόγια σχεδίαζε να αλλάξει τη νομοθεσία που διέπει και ορίζει τις αρμοδιότητες των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου μετατρέποντας τες σε τακτικό στρατό. Μάλιστα απείλησε ότι θα παραιτηθεί εάν το κοινοβούλιο δεν ψήφιζε επί του θέματος, λέγοντας πως «δεν επιθυμεί να ηγείται μια χώρας που δεν επιθυμεί να ψηφίσει υπέρ της δημιουργίας του δικού της στρατού».
Στις δηλώσεις αυτές παρενέβησαν οι ΗΠΑ, ο κυριότερος σύμμαχος του Κοσσυφοπέδιου, προειδοποιώντας πως η όποια αλλαγή χωρίς τη συγκατάθεση της Σερβικής μειονότητας θα έχει σαν αποτέλεσμα να επαναξετάσουν την επί μακρόν βοήθεια προς τις Δυνάμεις Ασφαλείας του Κοσσυφοπεδίου. 'Επειτα από αυτή την εξέλιξη και την επίσκεψη την περασμένη εβδομάδα στην περιοχή του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο Θάτσι υπαναχώρησε.
Εν τω μεταξύ οι περισσότεροι Σέρβοι στο Κοσσυφοπέδιο εκλαμβάνουν τη δημιουργία τακτικού στρατού, ο οποίος θα απαρτίζεται στην ουσία από Αλβανούς, ως απειλή, σύμφωνα με δηλώσεις στο πολίτικο του Σέρβου βουλευτή στο Κοσσυφοπέδιο, του Nenad Rašić.
«Οι πληγές δεν έχουν κλείσει ακόμη, απαιτείται περισσότερος χρόνος για να επουλωθούν» τόνισε.
Από την πλευρά του ο Θάτσι έχει πει πως επιθυμεί έναν στρατό που θα απαρτίζεται από 5.000 στρατιώτες και 3.000 εφέδρους, ο οποίος θα είναι πολυεθνική δύναμη και θα συμπεριλαμβάνει και Σέρβους και διαβεβαιώνει ότι δεν θα αποτελεί απειλή για την ασφάλεια στην περιοχή. Ακόμη εξέφρασε την ελπίδα ότι στρατιώτες από το Κόσοβο και τη Σερβία να μπορέσουν να συνεργαστούν σε διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές.
«Δεν εγκαθιδρύουμε στρατό για να κηρύσσουμε πολέμους. Θα είναι κάτι που θα υπηρετεί τους πολίτες τους Κοσσυφοπεδίου και θα διασφαλίζει την αξιοπρέπειά τους. Το Κοσσυφοπέδιο θα εξάγει ασφάλεια και σταθερότητα» δήλωσε ο Θάτσι.
Όμως αναλυτές λένε ότι ο Θάτσι χρησιμοποιεί ως πρόσχημα το ζήτημα του στρατού για να προωθήσει τη δημοτικότητα του κόμματός του, όπως επίσης και για να πιέσει για ένα τέλος στο «υπερπληθή» συνασπισμό μέλος του οποίου είναι και βασικός του αντίπαλος που ηγείται της Δημοκρατικής Ένωσης Κοσσυφοπεδίου. Το θέμα του στρατού μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές που κατά πάσα πιθανότητα θα έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των βουλευτικών εδρών υπέρ του κόμματος του Θάτσι και την διεκδίκηση του πρωθυπουργικού θώκου από τον επικεφαλής της Δημοκρατικής Ένωσης Κοσσυφοπεδίου, τον Ίσα Μουσταφά.
«Δεδομένου του πολιτικού κλίματος, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι όλη η συζήτηση για τον στρατό είναι ένα μονόπρακτο του προέδρου ο οποίος επιζητεί την προσοχή και θέλει να στείλει το κόμμα, του οποίου εξακολουθεί να ηγείται, σε νέες εκλογές προκειμένου να συγκεντρώσει όσον το δυνατόν περισσότερες ψήφους που θα του δώσουν το πάνω χέρι την επόμενη ημέρα που χρειασθεί να συγκροτηθεί νέα κυβέρνηση» δήλωσε στο Politico ο Lumir Abdixhiku, επικεφαλής του Riinvest Institute, ενώ think tank στην Πρίστινα.
Όσον αφορά στα σχέδια για τον νέο στρατό, αυτός δεν θα έχει τανκς ή βαρύ πυροβολικό και εγείρει ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητά του. Σημειώνεται ότι οι ένοπλες δυνάμεις στην Σερβία έχουν 50.000 προσωπικό χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι έφεδροι.
Ως «πολιτικό θέατρο» χαρακτηρίζει τις πρωτοβουλίες του Θάτσι και ο Aidan Hehir, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Westminster, ο οποίος μάλιστα αμφισβητεί και την αποτελεσματικότητά του, εάν ποτέ αυτός δημιουργηθεί.
«Όλα αυτά τα μεγαλόπνοα σχέδια, τυλιγμένα με την σημαία του Κοσσόβου εξυπηρετούν έναν σκοπό που δεν είναι άλλος από το να τονίσουν την κυριαρχία του κράτους και όλα τα σχετικά με αυτό, όμως στην ουσία τίποτα από αυτά δεν είναι χρήσιμο για τους πολίτες» λέει ο ίδιος.
Το άρθρο του Politico ολοκληρώνεται με μια εικόνα, μια στρατιωτική βάση εκπαίδευσης όπου νεοσύλλεκτοι κάνουν ασκήσεις και κάποιοι πολεμικές τέχνες, ενώ μια άλλη ομάδα κάνει πορεία με πλήρη εξάρτηση και όπλα.
«Ο λοχίας Besnik Selimi δηλώνει ότι είναι έτοιμος να ενταχθεί σε κανονικές ένοπλες δυνάμεις έπειτα από την συμμετοχή του σε μαθήματα στη Δανία, την ΠΓΔΜ, τις ΗΠΑ, ακόμη και στο ΝΑΤΟ.
«Απλά θέλω να υπηρετήσω τη χώρα μου, όποια και εάν είναι η αποστολή είμαι έτοιμος να τη φέρω εις πέρας» δηλώνει ο Selimi.
Πηγή Politico
