"Ποιό το μέλλον της φυλής μας;"

Τον τελευταίο καιρό κάποιοι ανατρέχουν στις προηγούµενες ελληνικές χρεοκοπίες ή εθνικές κρίσεις για να δουν διαφορές και αντιστοιχίες µε την τωρινή κατάσταση της χώρας.

Tο 1914, το περιοδικό Γράµµατα της Αλεξάνδρειας, µε αφορµή τους Βαλκανικούς πολέµους, ξεκινά µια "έρευνα για τις µελλοντικές κατευθύνσεις της φυλής".
Σε αυτή την έρευνα, που κυκλοφόρησε σε ξεχωριστό βιβλίο το 1919, απάντησαν 20 Ελληνες και ξένοι.
Θα ήθελα να σταθώ στις εκ διαµέτρου αντίθετες απαντήσεις που έδωσαν ο... Πέτρος Βλαστός και ο παππούς του σηµερινού έλληνα πρωθυπουργού, η απάντηση του οποίου κυκλοφόρησε το 1914 αυτοτελώς σε φυλλάδιο µε τίτλο "Ελληνικόν Μέλλον".

Ο Βλαστός, ήταν οπαδός των φυλετικών θεωριών του Houston Stewart Chamberlain και αυτές εκφράζει στις ακόλουθες απόψεις του για το µέλλον της φυλής:

"Ενα πράµα πρέπει να καταλάβουµε καθαρά.
Ο σηµερινός πολιτισµός της Εβρώπης είναι σκεδόν ολάκερος τεφτονικός. Βασίζεται στην Αγγλία, στην Ολλάντα, στη Γερµανία και στη Γαλλία - όχι την τωρινή Γαλλία, µα κείνη που ξεψύχησε στα 1789.
Τον πολιτισµό αφτό είµαστε αναγκασµένοι να τον έχουµε γύρω µας γιατί είναι κυρίαρχος. (...)
Η δική µας ελπίδα σωτηρίας είναι πως έχουµε ακόµα αρκετές φυλές µέσα µας που δεν τις πείραξε βαθιά το λατινικό (ή ουροσηµιτικό) φαρµάκι καθώς τους Ρουµελιώτες, τους Αρβανίτες, τους γνήσιους Ελληνες, Σλάβους ή άλλους Αριους. (...) Οι φυλές αφτές πολεµήσανε στο 21 - και όχι οι λογής λογής Γραικύλοι. Κι αν οι φυλές αφτές γίνουν η αποκλειστική βάση του ελληνισµού, τότε θα φτιάσουµε δικό µας πολιτισµό που θα συγγενέβει όχι µόνο µε τον τεφτονικό, µα και µε τον αρχαίο ελληνικό".
Ο Βλαστός αναζητεί το ελληνικό µέλλον σε κάποιο ιδιόμορφο ρατσισµό και στο τευτονικό -όπως λέει- ιδεώδες.


Αντίθετα στη δική του απάντηση ο Γεώργιος Παπανδρέου κρατάει αποστάσεις από τις απόψεις του Βλαστού.
Παραθέτω επιλεκτικά κάποια αποσπάσµατα από το πώς βλέπει ο Γ. Παπανδρέου έναν σχεδόν αιώνα πριν το "ελληνικόν µέλλον":

"Νοµίζω λοιπόν ότι το Μέλλον δεν είναι αυθαίρετος δηµιουργία των Ηρώων, αλλά ιστορική αναγκαιότης αναπόφευκτος, η οποία κατά πολύ εγκυµονείται εις το Παρόν. (...)
Η διάγνωσις όµως του Ελληνικού Μέλλοντος είναι ευχερεστέρα. ∆ια τα προηγµένα Ευρωπαϊκά Κράτη το Μέλλον είναι πράγµατι Novum, ανάλογος κατάστασις δεν υπήρξεν έως τώρα ποτέ, θα είναι η άγνωστος σύνθεσις προς την οποίαν οδηγεί η αρνητική εποχή µας. Ηµείς όµως έχοµεν καθυστερήσει. Εχοµεν εµπρός µας Κράτη περισσότερον εξειλιγµένα· ο δρόµος των θα είναι δρόµος µας. (...)
Με το µειονέκτηµα να είµεθα καθυστερήσαν Κράτος δευτέρας τάξεως, έχοµεν κερδίσει τουλάχιστον το προνόµιον, να µη σκοτιζώµεθα - ως Κράτος - δια την λύσιν προβληµάτων, την οποίαν θα έχη ετοιµάσει η εξέλιξις των µεγάλων πολιτισµένων Κρατών. Επί του παρόντος µας ενδιαφέρει µόνον η γνώσις του δρόµου, τον οποίον ηκολούθησαν έως σήµερον τα Ευρωπαϊκά Κράτη, επειδή τον ίδιον δρόµον - µε µερικάς παραλλαγάς - θα βαδίσωµεν και ηµείς. ∆ια να µαντεύσωµεν όµως το τέµπο της ιδικής µας εξελίξεως, πρέπει να εξετάσωµεν τας ειδικάς Ελληνικάς συνθήκας. (...)
Αφού λοιπόν έλειπον κοινωνικαί τάξεις µε αντίθετα οικονοµικά συµφέροντα, δεν ήτο δυνατόν να υπάρξουν και κόµµατα διαφόρων αρχών· η οικονοµική οµοιοµορφία - εν συνδυασµώ και προς την έλλειψιν πολιτικής αγωγής και το αίσθηµα της προσωρινότητας του Κράτους - ωδήγησεν αναγκαίως εις τα προσωπικά κόµµατα, τα οποία επηγγέλλοντο τας ιδίας πολιτικάς αρχάς. Και τα προσωπικά αυτά κόµµατα, επειδή έλειπε πολιτική πείρα και πολιτική αρετή - δια τους γνωστούς ιστορικούς λόγους - ενέδωσαν εις την συναλλαγήν, διέφθειραν τας πολιτειακάς εξουσίας και τον Λαόν, εδηµιούργησαν τον φαύλον κύκλον - ο οποίος χαρακτηρίζει τον περίφηµον αιώνα των Θεσµών - της εξαρτήσεως της ∆ιοικήσεως και ∆ικαιοσύνης από την Κυβέρνησιν, της Κυβερνήσεως από τους Βουλευτάς, των Βουλευτών από τον λαόν, και του λαού από τας ανηθίκους συνηθείας του".

∆εν ξέρω αν ο Πρωθυπουργός έχει διαβάσει τις απόψεις του παππού του για το πώς έβλεπε έναν αιώνα πριν το "ελληνικόν µέλλον", θα άξιζε όµως να τις δει καθώς σχεδιάζει να αλλάξει το µέλλον της χώρας, ενώ η κρίση καλλιεργεί την αίσθηση ότι το ελληνικό µέλλον και παρελθόν συναιρούνται σε ένα αδιόρθωτο παρόν..
Σ/Α