Και ενώ το ενδεχόμενο μίας χρεοκοπίας φαίνεται πως είναι κάτι που η Ελλάδα ξεπέρασε, δημοσίευμα των Financial Times το ξαναφέρνει στο προσκήνιο. Συγκεκριμένα, σε άρθρο γνώμης του ο Βόλφγκανγκ Μουνχάου επισημαίνει πως «την ώρα που ο χρηματοοικονομικός κόσμος πανηγυρίζει με την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές ομολόγων, εγώ αναρωτιέμαι το εξής: Είναι η κατάλληλη στιγμή να κηρύξει η Ελλάδα στάση πληρωμών στο εξωτερικό της χρέος;».Ωστόσο, όπως λέει το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι κάτι που... συζητιέται διακριτικά στις Βρυξέλλες ή την Αθήνα, ούτε είναι δημοφιλές στα επενδυτικά συνέδρια.
Ο ίδιος ξεδιπλώνει τη σκέψη του, τονίζοντας ότι «για πρώτη φορά από την κρίση, η Ελλάδα είναι σε θέση να κηρύξει χρεοστάσιο. Διαθέτει πρωτογενές (χωρίς την πληρωμή τόκων) πλεόνασμα προϋπολογισμού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει στο 2,7% του ΑΕΠ φέτος και θα ανέβει στο 4,1% το 2015. Το ελληνικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε ένα πρώτο πλεόνασμα. Η Ελλάδα δεν εξαρτάται πλέον από τους ξένους επενδυτές». «Βεβαίως, το ότι μπορείς να κάνεις στάση πληρωμών, δεν σημαίνει ότι πρέπει και να το κάνεις», σχολιάζει.
Ποιο είναι, λοιπόν, το σκεπτικό του Βόλφγκανγκ; Όπως λέει, η Ελλάδα πιθανότατα βρίσκεται πλέον κοντά στον πάτο της οικονομικής της διολίσθησης που ξεκίνησε έξι χρόνια πριν ωστόσο τα στοιχεία για τους ανέργους, τα δάνεια, τους φόρους, τις συντάξεις κλπ δείχνουν ότι «η ελληνική οικονομία δεν βρίσκεται σε ύφεση. Ούτε ανακάμπτει. Έχει καταρρεύσει».
Κατά τον ίδιο, εντούτοις, υπάρχει και μία ακόμη οπτική –εκείνη του πωλητή ομολόγων- που λέει ότι η Ελλάδα αποτελεί το σπουδαιότερο σενάριο ανάκαμψης της σύγχρονης εποχής. «Η Τράπεζα Πειραιώς και η Alpha Bank κατόρθωσαν να αντλήσουν κεφάλαια 3 δισ. ευρώ. Πέρυσι, ήταν κυρίως τα hedge funds που στοιχημάτιζαν στην χώρα. Εκτοτε έχουν ενταχθεί στην ομάδα και οι πιο παραδοσιακοί επενδυτές. Η έκδοση 5ετούς ομολόγου την περασμένη εβδομάδα, προσέλκυσε προσφορές 21 δισ. ευρώ από πάνω από 600 διεθνείς, κυρίως, επενδυτές. Αν μπορώ να ανιχνεύσω κάποια στρατηγική στην επίσημη στάση της Ευρωζώνης προς την Ελλάδα, περιγράφεται ως εξής: Ας δημιουργήσουμε μια τεράστια χρηματοπιστωτική επενδυτική φούσκα και ας προσευχόμαστε να κυλήσει και λίγο χρήμα κάποια στιγμή και στην πραγματική οικονομία. Με συντελεστή χρέους που προβλέπεται να ανέλθει στο 177% του ΑΕΠ φέτος, η Ελλάδα δεν προσελκύει πολλές πραγματικές επενδύσεις στα εδάφη της από το εξωτερικό σήμερα. Ούτε μπορεί να δημιουργήσει εγχώριες επενδύσεις, λόγω του διαλυμένου τραπεζικού συστήματος», σημειώνει.
«Αν η κυβέρνηση μπορούσε να δημοπρατήσει το μερίδιό της στις τράπεζες, θα δημιουργούσε μια «κακή τράπεζα» που θα αναλάμβανε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Όταν ολοκληρώσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα φετινά stress test, ο αναζωογονημένος τραπεζικός κλάδος θα μπορούσε να αρχίσει να δανείζει σε μια καθαρή και αλλαγμένη οικονομία. Το πρόβλημα λύθηκε. Αλλά θα χρειαστεί αρκετά μεγάλη φούσκα για να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο», προσθέτει, λέγοντας ότι «ο λόγος που η Ελλάδα προσέλκυσε τόσο ενδιαφέρον στην ομολογιακή έκδοση της περασμένης εβδομάδας, ήταν ένας συνδυασμός από την υπόσχεση υψηλής απόδοσης αφενός και την δομή των λήξεων στα υπάρχοντα ελληνικά ομόλογα αφετέρου. Τα επίσημα δάνεια –από τα μέλη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ- απαρτίζουν το 80% του συνολικού χρέους. Η Ελλάδα δεν θα αρχίσει να τα αποπληρώνει πριν το 2023. Με άλλα λόγια, η χώρα βραχυπρόθεσμα είναι αξιόχρεη. Αλλά τα μακροπρόθεσμο αξιόχρεό της, δεν είναι καθόλου βέβαιο».
«Και όλα αυτά μας γυρίζουν στο βασικό πρόβλημα: Ποιος άνθρωπος με σώας τα φρένας θα κάνει μια μακροπρόθεσμη επένδυση σε μια χώρα με τόσο αφόρητο μακροπρόθεσμο χρέος; Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια επενδυτική εκτίναξη, αν δεν χαριστεί ή δεν κηρυχθεί στάση πληρωμών στο επίσημο χρέος. Ο πιο καθαρός τρόπος για να γίνει αυτό θα ήταν μέσω συνεδρίου για το χρέος, αλλά οι πιστώτριες χώρες δεν θέλουν ούτε να το ακούσουν», λέει ακόμη, σημειώνοντας ότι η εναλλακτική λύση είναι εκείνη που θέλει την Ελλάδα να «κηρύσσει στάση πληρωμής όλου του εξωτερικού της χρέους. Καθιερώνει ένα νέο νόμισμα, το οποίο θα υποτιμήσει αμέσως. Για να κλειδώσει το επενδυτικό πλεονέκτημα –να γίνει πραγματική η υποτίμηση- θα χρειαστεί μια κεντρική τράπεζα με αξιόπιστο στόχο πληθωρισμού καθώς και επαρκώς απελευθερωμένες αγορές εργασίας και προϊόντων. Δεν είναι εύκολη απόφαση και θα χρειαστούν πολύ περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από όσες έχει κάνει μέχρι σήμερα η Αθήνα».
«Μολονότι αυτό το σενάριο θα “φρίκαρε” τους διεθνείς επενδυτές αν συνέβαινε, είναι βέβαιο ότι θα το ξεχνούσαν και θα επέστρεφαν γρήγορα. Στο κάτω κάτω, οι πιθανότητες χρεοκοπίας είναι οι λιγότερες, αμέσως μετά την χρεοκοπία. Σε εκείνο το σημείο, η μεταρρυθμισμένη Ελλάδα θα είναι πολύ ελκυστική για τους διεθνείς επενδυτές, όχι μόνο για τους χρηματιστηριακούς επενδυτές. Δεν κάνω τον δικηγόρο της εξόδου. Οι Έλληνες ψηφοφόροι και οι ξένοι επενδυτές, θα πρέπει όμως να γνωρίζουν, ότι πλέον η Ελλάδα είναι σε θέση να έχει επιλογή, καταλήγει ο Βόλφκανγκ.
