Για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, η υπόθεση ενδεχόμενης ελληνικής εξόδου από το ευρώ σχολιαζόταν στα διεθνή μέσα (με αφορμή τις περισσότερες φορές δηλώσεις πολιτικών
ή και τεχνοκρατών) αποκλειστικά σε σχέση με την οικονομική της σημασία, αλλά και τις επιπτώσεις που ενδεχομένως θα είχε σε σχέση με τη συνοχή της ευρωζώνης.
Το τελευταίο διάστημα, όμως, καθώς η φιλολογία περί ελληνικής εξόδου αρχίζει να καταλαγιάζει, έρχεται στην επιφάνεια μια μάλλον επίτηδες «λησμονημένη», αλλά εξαιρετικά σημαντική οπτική. Αυτή της... γεωπολιτικής σημασίας της Ελλάδας και των ευρύτερων κινδύνων που συνεπάγεται πιθανή έξοδός της από το ευρώ, δεδομένης της αποσταθεροποίησης που θα προκαλούσε στο εσωτερικό της.
Εντελώς όψιμα, υψηλόβαθμα στελέχη των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), του κόμματος δηλαδή της κ. Μέρκελ, ανακάλυψαν ότι «τυχόν έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την ήδη ταραγμένη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Michael Meister αντιπρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών στην Κάτω Βουλή.
«Απλώς κοιτάξτε πού βρίσκεται η Ελλάδα στον χάρτη», πρόσθεσε, σημειώνοντας την εγγύτητά της με την ταραχώδη Μέση Ανατολή, αλλά και με σημεία που εξακολουθούν να είναι «ευαίσθητα» στην περιοχή των Βαλκανίων.
Αντίστοιχες δηλώσεις όμως έκανε και έτερος επιφανής πολιτικός του CDU, o Αrmin Laschet, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι «η έξοδος από το ευρώ θα οδηγούσε ενδεχομένως σε αποσταθεροποίηση μιας χώρους-μέλους του ΝΑΤΟ. Η Ρωσία είναι έτοιμη να δώσει δισεκατομμύρια για να βοηθήσει την Ελλάδα σε ένα τέτοιο σενάριο. Παίζονται πολύ περισσότερα από το απλό ερώτημα αν η Ελλάδα θα ανταποκριθεί στα κριτήρια που τέθηκαν για τη διάσωσή της».
Προφανώς δεν είναι καθόλου ασύνδετο το γεγονός ότι λίγες μέρες αργότερα, στις 4 Σεπτεμβρίου, μία από τις ισχυρότερες εφημερίδες της Γερμανίας, η Handelsblatt, δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Η κρίση στην Ελλάδα προκαλεί φόβο για αστάθεια στα Βαλκάνια», στο οποίο σημειώνεται μεταξύ άλλων ότι η χώρα μας αποτελεί ανάχωμα έναντι της τρομοκρατίας, αλλά και του κινδύνου εξάπλωσης διενέξεων.
Στο ίδιο άρθρο η εφημερίδα σημειώνει ότι για τους ειδικούς στη Χριστιανική Ένωση αλλά και τους Σοσιαλδημοκράτες δεν τίθεται θέμα αν η Ελλάδα θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να παραμείνει στην ευρωζώνη, κυρίως για λόγους γεωπολιτικής ασφάλειας.
Τις περαιτέρω επεξηγήσεις για το θέμα αυτό δίνει με δηλώσεις του στην εφημερίδα o εκπρόσωπος της Χριστιανικής Ένωσης στο Γερμανικό Κοινοβούλιο, για θέματα εξωτερικής πολιτικής, επισημαίνοντας πέραν όσων παρατέθηκαν παραπάνω τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στις σχέσεις με την Τουρκία και την Κύπρο.
Παρότι λοιπόν αγνοήθηκε επί πολύ μεγάλο διάστημα η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας, έχει μάλλον αυξηθεί παρά έχει μειωθεί στα μάτια πολλών άλλων κι όχι μόνον των Γερμανών (οι οποίοι έχουν μεν μεγάλη επιρροή και σχέσεις στην περιοχή των Βαλκανίων, αλλά κρατούν όσο μπορούν τις αποστάσεις τους από την Αραβική Άνοιξη στη Β. Αφρική και τη Μέση Ανατολή).
Η Αραβική Άνοιξη αγκαλιάζει σχεδόν συνολικά τις αραβικές χώρες τόσο στη Βόρεια Αφρική όσο και στη Μέση Ανατολή, απειλώντας να ανατρέψει ισορροπίες που είχαν διαμορφωθεί σε διάστημα δεκαετιών.
Η σύρραξη στη Συρία δεν είναι παρά μόνο ένα από τα επακόλουθά της, αντίστοιχο όσων συνέβησαν στη Λιβύη, αλλά πολύ πιο σημαντικό, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις ισορροπίες μεταξύ αμερικανικών και ρωσικών συμφερόντων, αλλά και σε σχέση με το «θερμό μέτωπο» του Ιράν (αφού η Συρία υπήρξε σε πολλές περιπτώσεις αρωγός των περσικών συμφερόντων).
Προφανώς, τυχόν αλλαγή καθεστώτος στη Συρία αναβαθμίζει δραστικά τη σημασία τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου για τα ρωσικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή (ήδη πολλά έχουν γραφτεί για το ενδεχόμενο δημιουργίας ρωσικής ναυτικής βάσης στην Κύπρο, σε σχέση και με το δάνειο που έχει ζητήσει η τελευταία), ενώ η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή, όπου δεσπόζουν κυπριακά, ισραηλινά και ελληνικά χωρικά δικαιώματα, δίνει μία ακόμη διάσταση.
Τέλος, στην περιοχή των Βαλκανίων, με τα ανοιχτά θέματα στο Κόσοβο και στα Σκόπια, την αδύναμη θέση της Σερβίας, την ύπαρξη ισχυρότατης μουσουλμανικής μειονότητας στη Βουλγαρία, αλλά και με τις σχεδόν… οθωμανικές βλέψεις περιφερειακής ισχύος που επιδεικνύει κατά καιρούς η μουσουλμανική Τουρκία, είναι προφανές ότι τυχόν αποσταθεροποίηση της Ελλάδας θα μπορούσε να αποτελέσει αφετηρία πολύ δυσάρεστων εξελίξεων για το «χριστιανικό κλαμπ» της ευρωζώνης.
Όλα αυτά δεν είναι καθόλου αδιάφορα και στον αμερικανικό παράγοντα (που πασχίζει -αλλά προς το παρόν δεν δύναται- να στρέψει απερίσπαστος την προσοχή του προς την ευρύτερη περιοχή της «αναδυόμενης υπερδύναμης» που λέγεται Κίνα), ούτε όμως και στη Γαλλία, ή στην Ιταλία, που έχουν παραδοσιακά ισχυρά συμφέροντα σε όλα τα παράλια της Μεσογείου.
Μπορεί λοιπόν να ήταν οι Γερμανοί αυτοί που εκφράστηκαν πρώτοι, αλλά είναι βέβαιο ότι πέραν των οικονομικών υπάρχουν κι άλλοι, εξίσου σοβαροί προβληματισμοί, υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ, σε όλους σχεδόν τους ισχυρούς της Δύσης.
Αρκεί να τηρούμε κι εμείς τα στοιχειώδη.
Γ.Παπανικολάου
