Πολλές Κασσάνδρες το είχαν προφητεύσει από την αρχή της κρίσης, ότι «η Γερμανία, αργά η γρήγορα, θα έπρεπε να διαθέσει πολύ χρήμα για την διάσωση του ευρώ».
Παρόμοια με την πρωταρχική Κασσάνδρα, κανείς δεν ήθελε να πιστέψει τέτοιες δυσάρεστες (για την Γερμανία) προφητείες, πόσο μάλλον η Μέρκελ, η ίδια.
..Αλλά πολλούς μήνες αργότερα, και με την οικονομία του ευρώ να γίνεται πιο ευάλωτη και πιο ασθενής, μήνα με τον μήνα, η γερμανική ηγεσία φαίνεται να έκανε μία βασική στροφή στην στρατηγική διάσωσης της Ευρωζώνης.
Η βασική πολιτική του να μοιράζεται όλη η Ευρωζώνη, στην ολομέλειά της... τα υπέρογκα και καταστροφικά χρέη των πιο ευάλωτων κρατών, έχει στην πραγματικότητα, ανεπίσημα, αλλά εντελώς ξεκάθαρα ξεκινήσει από την Πέμπτη με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αγοράζει, στην δευτερογενή αγορά, εάν, όταν και όσο χρειάζεται, απεριόριστες ποσότητες ομολόγων, μέχρι και τριετούς διάρκειας, από κράτη που κατασπαράζονται από υψηλά επιτόκια σαν την Ισπανία και την Ιταλία.
Αυτή η απλή απόφαση, που έκανε πάρα πολύ καιρό να ζυμωθεί και η οποία πάρθηκε τελικά, διότι η γερμανική πολιτική λιτότητας έχει φέρει το ευρώ στο χείλος της εξαφάνισης, είναι κατά την γνώμη μου, η πιο πειστική ένδειξη, ότι η Γερμανία έχει, επί τέλους, χωνέψει το γεγονός ότι χωρίς το ευρώ δεν θέλει να ζήσει, και ότι, ως εκ τούτου, είναι αποφασισμένη να κάνει, κατόπιν επανειλημμένων προσπαθειών για κωλυσιεργία, οτιδήποτε χρειάζεται για να διασώσει το ευρώ, δηλαδή, να διασώσει τα τεράστια οικονομικά, αλλά και πρωτίστως γεωπολιτικά οφέλη που αποκομίζει από την Ευρωζώνη.
Όταν ο Ντράγκι, ο αρχηγός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανακοινώνει, πριν μερικές εβδομάδες, ότι η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη να κάνει οτιδήποτε χρειάζεται για να την διάσωση/επικράτηση του ευρώ, και όταν διακηρύσσει επανειλημμένα, ότι «το ευρώ δεν είναι αναστρέψιμο», βασικά κοινοποιεί στους λαούς του κοινού νομίσματος, αλλά και στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά, την βασική θέση της αυτοκράτειρας Μέρκελ και της γενικότερης γερμανικής πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας. Όσον και να θέλει να πείσει ο Ντράγκι ότι η Κεντρική Τράπεζα είναι απολύτως ανεξάρτητη, το οποίο είναι παραμύθι για μικρά παιδιά, δεν υπάρχει κανένα πολιτικό η οικονομικό σενάριο που θα του επέτρεπε να κάνει παρόμοιες απόλυτες και ριζικές κοινοποιήσεις, εάν δεν είχε δεχθεί την υπόγεια συμφωνία της Γερμανίας, και όχι μόνο.
Φυσικά η Μέρκελ επέλεξε και δημόσια να δηλώσει την «πλήρη σύμπνοια της Ευρωπαϊκής ηγεσίας με την πολιτική της ΕΚΤ», απομονώνοντας έτσι επίσημα την ιδεολογική και επίμονη κριτική του αρχηγού της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας, Βάιντμαν, ενάντια στην αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ. Εάν ο Γιενς Βάιντμαν δεν υπήρχε στην πραγματικότητα, σίγουρα θα είχε εφευρεθεί από την γερμανική πολιτική ηγεσία. Η επιμονή του στην αυστηρή γερμανική ιδεολογική νομισματική πολιτική, αυτή που επιβάλει μία όσο γίνεται καθαρή διαφοροποίηση και απομόνωση της νομισματικής από την δημοσιονομική πολιτική ενός κράτους, και η οποία επιβάλλει ένα σκληρό, ακριβό νόμισμα, όπως ήταν το Μάρκο και όπως ήταν, έως προ ολίγου, το ευρώ, είναι απολύτως αναγκαία για την εγχώρια κατανάλωση στην Γερμανία.
Η Γερμανία είναι βαθειά διαιρεμένη, ανάμεσα στην πολιτική της ηγεσία, της οποίας η προτεραιότητα είναι να παραμείνει η χώρα στο ευρώ, ακόμα και με μία κατατσαλακωμένη γερμανική ιδεολογία, και στην ισχυρή μειοψηφία λαού, αλλά και της οικονομικής ακαδημαϊκής ελίτ, της οποίας η προτεραιότητα είναι η διαφύλαξη και η επιβολή της αυστηρής νομισματικής πολιτικής, η οποία στηρίζεται θαυμάσια στην περίφημη γερμανική πειθαρχία και τελειομανία, ακόμα και με κόστος διάσπασης του ευρώ, και απομόνωσης της Γερμανίας.
Έτσι ο Βάιντμαν προσφέρει την υψηλή και επίσημη δημόσια γερμανική φωνή, που δίνει αίσθημα και διαλεκτική παρουσία στον δημόσιο γερμανικό διάλογο μέσα στον ενδογερμανικό ιδεολογικό διχασμό.. Η Μέρκελ υποστηρίζει αυτήν την φωνή του Βάιντμαν, η οποία είναι υποτίθεται αντίθετη στην δικιά της πολιτική, για δύο λόγους, Ο ένας είναι ότι βοηθάει συναισθηματικά αυτή η αντιπαράθεση, τους γερμανούς που αντιτίθενται στο ευρώ, γενικώς, αλλά και στην παροχή βοήθειας στα ευάλωτα κράτη, και ειδικότερα στην Ελλάδα, αφετέρου. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η σθεναρή κριτική του αρχηγού της Μπούντεσμπανκ βοηθάει στο έλεγχο και την μετρίαση των ριζοσπαστικών αποφάσεων που του επιτρέπεται να προωθεί ο αρχηγός της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.
Η τωρινή απόφαση της ΕΚΤ για αγορά ομολόγων διαφόρων κρατών αποτελεί, φυσικά το προοίμιο των επερχόμενων ευρωομολόγων. Είναι το έμβρυο, που εν καιρώ θα γίνει παιδί. Η κάμπια που θα εξελιχθεί σε πεταλούδα. Η πεταλούδα των τελικών ευρωομολόγων, θα είναι πραγματικά μία πεταλούδα, δηλαδή θα είναι μία υγιής και επωφελής σκοπιά της Ευρωζώνης, μόνο εάν τα κράτη χρησιμοποιήσουν το τριετές παράθυρο που τους προσφέρει ο Ντράγκι, για να εξυγιάνουν τις οικονομίες τους, είτε εθελοντικά είτε εξαναγκαστικά, και να τις καταστήσουν πλήρως ανταγωνιστικές. Ειδάλλως, μπορεί να έρθει ο μεγάλος Αρμαγεδόνας.
Η ανάγκη αλληλεγγύης στα άνισα βάρη δημοσίου χρέους στην Ευρωζώνη, είναι επακόλουθο της καταστροφικά σχεδιασμένης Ευρωζώνης, της οποίας η δωδεκαετή εφαρμογή γιγάντωσε τις ήδη τεράστιες ανισότητες οικονομικής ισχύος και ανταγωνιστικότητας ανάμεσα στα ευρωκράτη, και επέφερε μία εξίσου καταστροφικά άνιση χρηματοπιστωτική επιβάρυνση ανάμεσά τους, με τον πυρήνα να δανείζεται όχι μόνο τζάμπα αλλά και με κέρδος, και τις χώρες της περιφέρειας να καταποντίζονται κάτω από μη βιώσιμα επιτόκια.
Αυτές οι τεράστιες διαφορές, με τα συνυφασμένα οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά επακόλουθα, είναι, κατά σημαντικό μέρος, αποτέλεσμα των συγκριτικών επιπέδων οικονομικής ανταγωνιστικότητας ανάμεσα στα ευρωκράτη, αλλά, κατά εξίσου σημαντικό, εάν όχι σημαντικότερο μέρος, αποτέλεσμα της ευρω-φυλακής, που έχει επιβληθεί στα 17 κράτη του κοινού νομίσματος, και που παραδόξως, και όχι τόσο αυτονόητα, επιβαρύνει άνισα και άδικα την περιφέρεια που χρειάζεται να υποτιμήσει το νόμισμά της, αλλά δεν μπορεί, και, αντιθέτως, προσφέρει κερδοσκοπικές ευκαιρίες στις χώρες του πυρήνα, να δανείζονται με καλύτερα επιτόκια από ότι πραγματικά αξίζουν οι οικονομίες τους. (Να θυμάστε ότι η επόμενη φούσκα ευρωζωνικών στεγαστικών δανείων θα σκάσει στην Ολλανδία).
Αλλά με την ευγενική άδεια των αναγνωστών της στήλης, θα επανέλθω στο πιο αγαπητό μου, και άκρως σημαντικό ιδεολογικό, φιλοσοφικό, πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μου θέμα. Την απόλυτη ανάγκη να αναγνωριστεί και να επικρατήσει στον «μεταμοντέρνο» καπιταλισμό η απόλυτη νομική, ηθική, θεολογική και οικονομικοπολιτική ισοτιμία, από την μια μεριά, ανάμεσα σε παραγωγούς καταναλωτικών προϊόντων, και των καταναλωτών αυτών ακριβώς των προϊόντων, και από την άλλη μεριά, ανάμεσα στους «παραγωγούς» χρηματοπιστωτικών «επενδύσεων» και τους «καταναλωτές» αυτών των χρηματοπιστωτικών δανείων.
Η έννοια αλλά και η πρακτική του Καπιταλισμού, ζει η πεθαίνει πάνω στης επάλξεις της ελεύθερης και ανεμπόδιστης συναλλαγής μεταξύ οποιωνδήποτε συναινούντων εταίρων. Η παγκοσμιοποιημένη αγορά έχει εξίσου ανάγκη από παραγωγούς καταναλωτικών προϊόντων όσο από τους καταναλωτές αυτών των προϊόντων. Συμμετρικά, το εμπόριο χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και συμβολαίων χρειάζεται δύο εταίρους για να χορέψουν το ταγκό ανάμεσα στον πιστωτή και στον χρεώστη. Στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά, ο πιστωτής έχει ανάγκη του χρεώστη, (του δανειζόμενου), για να υπάρξει καν, τόσο όσο έχει ανάγκη ο δανειζόμενος τον πιστωτή. Ο ένας δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τον άλλο.
Αυτή η καθαρή υπαρξιακή ισοτιμία ανάμεσα σε παραγωγούς και καταναλωτές, και ανάμεσα σε πιστωτές και χρεώστες δεν μεταφράζεται σε μία πολιτική, οικονομική η κοινωνική ισοτιμία. Οι παραγωγοί και οι πιστωτές έχουν καταφέρει να κερδίσουν το πάνω χέρι της πολιτικής εξουσίας, αλλά και της πλειοψηφικής γνώμης της κοινωνίας, και παρουσιάζουν τους εαυτούς τους σαν τους καλούς καπιταλιστές, με τους καταναλωτές και τους χρεώστες να φορτώνονται τους ρόλους των κακών καπιταλιστών. Έτσι οι Γερμανοί παραγωγοί είναι επιτυχημένοι και εργατικοί ενώ οι Έλληνες καταναλωτές είναι τεμπέληδες και παρίες. Έτσι οι γερμανοί και οι γάλλοι τραπεζιτικοί πιστωτές είναι οι ενάρετοι «φιλάνθρωποι» του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, ενώ οι χρεώστες των κρατών της περιφέρειας είναι οι άμυαλοι κηφήνες.
Αυτή η εγκληματικά άνιση, αλλά και ΆΔΙΚΗ μεταχείριση των διαφόρων κρατών στην Ευρωζώνη παρουσιάζει τα εξής σοβαρά και έως τώρα άλυτα προβλήματα. Πρώτον, δεν αντιπροσωπεύει την υπαρξιακή πραγματικότητα, όπως, μόλις εξέθεσα. Δεύτερον, επίσης δεν αντιπροσωπεύει και δεν υλοποιεί τις αρχές πάνω στις οποίες στήθηκε το όνειρο της Ενωμένης Ευρώπης. Τρίτον, ιστορικά, η άνιση μεταχείριση αυτών των κοινωνικών εταίρων του μεταμοντέρνου καπιταλισμού μέσα στον χώρο της Ευρωζώνης, από την ίδρυσή της, έχει επιδεινώσει την γεωπολιτική και οικονομική κατάσταση των 17 κρατώ, έχει φέρει το ευρώ στο χείλος της κατάρρευσης, και ακόμα χειρότερα, έχει σοβαρά επιδεινώσει τις ιστορικές εθνικές αντιπάθειες και ανταγωνιστικότητες ανάμεσα στους λαούς της ευρωζώνης, και όχι μόνο.
Για όλους αυτούς του λόγους, η τωρινή απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπό την αρχηγία του «Σούπερ Μάριο», αποτελεί, ίσως, την πρώτη σημαντική και επίσημη απόφαση της Ευρωζωνική ηγεσίας για μία πολιτική πραγματικής οικονομικής δικαιοσύνης ανάμεσα στα κράτη του κοινού νομίσματος, και η πρώτη σοβαρή αχτίδα φωτός στο μακρύ τούνελ της κρίσης του ευρώ..
Ντίνος Κουτσολιούτσος
