Οι ουρανοί πάνω από τα πεδία μάχης έχουν γεμίσει από drones. Μερικά φέρουν κάμερες και θερμικούς ανιχνευτές, άλλα είναι εξοπλισμένα με βόμβες και όπλα· κάποια απλώς παραμένουν στο έδαφος δίπλα σε μονοπάτια και δρόμους, μέχρι να ενεργοποιηθούν από έναν περαστικό στρατιώτη ή όχημα.
Χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά σήματα ή καθοδηγούνται μέσω οπτικών ινών, κάτι που καθιστά αδύνατη την παρεμβολή. Τα αντι-drones στοχεύουν να τα μπλοκάρουν ενώ παράλληλα αναζητούν τους χειριστές drones που βρίσκονται δεκάδες χιλιόμετρα πίσω από το μέτωπο.
Το αποτέλεσμα, γράφει το Politico, είναι μια γκρίζα ζώνη χάους που εκτείνεται περίπου 20 χιλιόμετρα από το μέτωπο, όπου τα drones κυνηγούν στρατιώτες, οι τραυματίες μένουν να πεθάνουν επειδή είναι πολύ δύσκολο να γίνει εκκένωση και οι προμήθειες πυρομαχικών, τροφίμων και νερού είναι σχεδόν αδύνατο να φτάσουν στα μαχόμενα στρατεύματα.
«Έχουμε πλέον περάσει σε έναν πόλεμο drone-κατά-drone», δήλωσε ο Συνταγματάρχης Παύλο Παλίσα, αναπληρωτής επικεφαλής του Γραφείου του Προέδρου της Ουκρανίας και πρώην διοικητής πεδίου μάχης, στο Politico.
«Τα drones πλέον μπορούν να κάθονται σε ενέδρα, να παρεμβαίνουν στις εχθρικές μεταφορές και να διαταράσσουν τις προμήθειες. Έχουν επίσης καταστήσει πιο δύσκολη τη διατήρηση θέσεων: αν εντοπιστείς, κάθε όπλο στην περιοχή θα σπεύσει αμέσως να σε καταστρέψει».
Ένας νέος τρόπος πολέμου
Τα drones έπαιξαν καθοριστικό ρόλο από τις πρώτες ημέρες του πολέμου το 2022, όταν η Ουκρανία γιόρτασε τις επιτυχίες των τουρκικών drones Bayraktar έναντι ρωσικών θωρακισμένων μονάδων. Παρ’ όλα αυτά, τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία αρχικά προετοιμάζονταν για έναν κλασικό πόλεμο με πυροβολικό και χαρακώματα, όπως δήλωσε ο Παλίσα.
Το 2023-2024, ωστόσο, ο πόλεμος άλλαξε και τα χαρακώματα άρχισαν να εξαφανίζονται, είπε ο Ιβάν Σεκάτς, εκπρόσωπος της 110ης Ανεξάρτητης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας του ουκρανικού στρατού, που μάχεται στην ανατολική περιφέρεια Ντνιπροπετρόφσκ.
Αντί για μακριές γραμμές χαρακωμάτων, ο υποδεέστερος και λιγότερο εξοπλισμένος ουκρανικός στρατός δημιούργησε ισχυρά σημεία και παρατηρητήρια και βασίστηκε σε drones για να καλύψει την έλλειψη πυρομαχικών 155 χιλιοστών.
Σε απάντηση, ο ρωσικός στρατός άρχισε να μειώνει το μέγεθος των επιθετικών μονάδων του, καθώς τα ουκρανικά drones αποδείχθηκαν ικανά να εντοπίζουν και να καταστρέφουν μεγαλύτερους συγκεντρωμένους σχηματισμούς στρατευμάτων.
Αντί για τις μεγάλης κλίμακας επιθέσεις που υπέστησαν μεγάλες απώλειες και οι οποίες χαρακτήριζαν προηγούμενες ρωσικές επιθέσεις, η Ρωσία πλέον επιτίθεται σε μικρές ομάδες, δήλωσε ο Συνταγματάρχης Βλαντισλάβ Βολοσίν, εκπρόσωπος της Νότιας Διοίκησης του ουκρανικού στρατού.
«Χρειάζεται χρόνος για να συγκεντρώσουν οι Ρώσοι μια ομάδα επίθεσης. Σέρνονται, κρύβονται. Χρειάζονται δύο έως τρεις ημέρες για να συγκεντρωθεί μια ομάδα ικανή να επιτεθεί στις θέσεις μας», είπε ο Βολοσίν.
Συνήθως, δύο Ρώσοι στρατιώτες ανοίγουν τον δρόμο, αλλά μόνο ο ένας επιζεί, εξήγησε. Οι μικρότερες ομάδες είναι πιο δύσκολο να εντοπιστούν από τους χειριστές ουκρανικών drones, ιδιαίτερα κατά την ομίχλη ή τη βροχή. «Ως αποτέλεσμα, δημιουργείται μια βαθιά γκρίζα ζώνη, όπου οι Ρώσοι διεισδύουν πίσω από τις ουκρανικές θέσεις και κρύβονται εκεί, πολλαπλασιαζόμενοι εάν δεν εντοπιστούν και καταστραφούν», είπε ο Σεκάτς.
Κακές καιρικές συνθήκες βοήθησαν τους Ρώσους στρατιώτες να διασπάσουν τις ουκρανικές άμυνες στο Ποκρόβσκ της περιοχής Ντόνετσκ νωρίτερα αυτόν τον μήνα, μετά από έναν χρόνο προσπαθειών, όπως και σε άλλα σημεία του μετώπου, όπως το χωριό Νοβοπαβλίβκα στο Ντνιπροπετρόφσκ και στην κεντρική περιοχή Ζαπορίζια.
«Η ομίχλη ή η βροχή εμποδίζει τις πτήσεις των drones, δημιουργώντας ευκαιρίες για ασφαλέστερη μεταφορά, περιστροφή ή τοπικές επιχειρήσεις. Συνεπώς, τα παράθυρα καιρικών συνθηκών χρησιμοποιούνται για διείσδυση ή αναδιάταξη δυνάμεων», δήλωσε ο Παλίσα.
Η Ρωσία εργάζεται για να κάνει την άμυνα της Ουκρανίας ακόμη πιο δύσκολη. «Ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να κάνει τη ζώνη θανάτου όσο το δυνατόν ευρύτερη, καταστρέφοντας όλα τα κτίρια και καταφύγια με επιθέσεις ακριβείας, ώστε να δημιουργηθεί πλήρως γυμνή περιοχή όπου είναι αδύνατο να κρυφτεί κανείς», δήλωσε ο Βολοσίν.
Εφιάλτης οι προμήθειες
Τα drones αναγκάζουν επίσης το πυροβολικό να μετακινείται πιο μακριά από το μέτωπο και καθιστούν σχεδόν αδύνατη τη χρήση θωρακισμένων οχημάτων για την τροφοδοσία των στρατευμάτων. «Τα drones έγιναν χρήσιμα για παράδοση και εκκένωση, αναγνώριση μάχης -εργασίες που προηγουμένως εκτελούνταν από ανθρώπους στον πόλεμο», δήλωσε ο Παλίσα. Ωστόσο, καθώς τα drones διαδίδονται, ακόμη και αυτές οι χρήσεις καθίστανται όλο και πιο δύσκολες, μετατρέποντας το μέτωπο σε εφιάλτη.
Τα drones καθιστούν την εκκένωση και περιστροφή, καθώς και τα logistics, θανάσιμες επιχειρήσεις. «Οι περισσότεροι στρατιώτες πεθαίνουν αυτή τη στιγμή κατά τη διάρκεια της περιστροφής», είπε ο Βολοσίν. «Κάθε είδους παράδοση υλικών ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Γι’ αυτό χρησιμοποιούμε τα drones πιο συχνά».
Ως αποτέλεσμα, οι διοικητές αναγκάζουν τους στρατιώτες να παραμένουν εβδομάδες στο μέτωπο -επίσης γνωστό ως γραμμή μηδέν- χωρίς περιστροφή.
«Συνήθως, κατά τη διάρκεια μιας περιστροφής, ένα αυτοκίνητο φτάνει έως 5-6 χιλιόμετρα από τις θέσεις. Οι στρατιώτες πρέπει να περπατήσουν τον υπόλοιπο δρόμο, κρυμμένοι στο έδαφος από τα drones», είπε ο Σεκάτς.
Αυτό δημιουργεί προβλήματα ηθικού. «Ένας πεζοναύτης που κάθισε στη γραμμή μηδέν σε μια τρύπα για 60 έως 165 ημέρες δεν θα ξαναπάει εκεί», δήλωσε ο Μικόλα Μπιελίεσκοβ, ερευνητής στο Ουκρανικό Εθνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών και ανώτερος αναλυτής στο Κέντρο Come Back Alive Initiatives.
«Αυτή είναι η συνταγή για τις αργές πορείες των Ρώσων -το φαινόμενο συμπίεσης».
