Διεθνής οικονομία, ελληνικό πρόβλημα, γεωπολιτικά, Ολυμπιακοί Αγώνες, Premier League...
Τίποτα δεν ξεφεύγει από την κρυστάλλινη μπάλα των συντακτών της εφημερίδας.
Οι προβλέψεις για τη χρονιά.
Ο Nate Silver τα κάνει όλα να φαίνονται τόσο εύκολα. Ο στατιστικολόγος των New York Times, ο οποίος προέβλεψε τις προεδρικές νίκες του Μπαράκ Ομπάμα, δηλώνει ότι οι μέθοδοί του για την πρόβλεψη της έκβασης των... εκλογών ή ακόμη και των αθλητικών αναμετρήσεων δεν είναι "και τόσο περίπλοκες". Δεν έχουν, όμως, όλοι την ίδια επιτυχία.
Απτόητοι, εμπειρογνώμονες των Financial Times, διακυβεύουν τη φήμη τους κάνοντας τις δικές τους προβλέψεις. Δεν έχουν πρακτικούς αλγόριθμους για να ζυγίσουν τις πιθανότητες. Βασίζονται μόνο στη γνώση και στο ένστικτό τους ή, τουλάχιστον, στην τόλμη. Όπως ο Martin Wolf, του οποίου η περσινή επιλογή ήταν λίγο επικίνδυνη. Πριν από έναν χρόνο το ευρώ θεωρούνταν είδος υπό εξαφάνιση. Λίγοι ήταν αισιόδοξοι για την επιβίωσή του. Εκτός από τον κ. Wolf, ο οποίος έβαλε τους σκεπτικιστές στη θέση τους, ο Edward Luce αξίζει επίσης ένα μπράβο καθώς προέβλεψε τη νίκη Ομπάμα. Η Alison Smith προέβλεψε ότι το 2012 θα ήταν ιδιαίτερα καλό έτος για τα μερίσματα στη Βρετανία, ενώ ο Ben Fenton αποδείχθηκε σωστός ως προς τις προειδοποιήσεις του για τα δεινά του κλάδου των εφημερίδων. Δεν περιλαμβάνονται όλοι εδώ. Είτε είχαν δίκιο είτε όχι, οι εμπειρογνώμονες των F.T. επιστρέφουν με περισσότερα στοιχήματα για το 2013.
1. Θα υποφέρει από τριπλή ύφεση η Βρετανία;
Όχι.
Δεν θα υπάρξει τριπλή βουτιά όπως αναφέρεται. Δεν είναι, όμως, αυτό το μείζον ζήτημα. Ο τυπικά αποδεκτός ορισμός της ύφεσης -δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης- δεν μπορεί να περιγράψει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η βρετανική οικονομία.
Η χώρα βίωσε μια φρικτή ύφεση το 2008-09, ανέκαμψε λίγο και είναι σχεδόν στάσιμη από τα μέσα του 2010. Δεν έχει και τόσο σημασία πώς αποτυπώνονται τεχνικά τα πάνω και τα κάτω της οικονομίας σε μία περίοδο όπου μεσολάβησαν και Ολυμπιακοί Αγώνες. Το πραγματικό ζήτημα για το 2013 είναι αν μπορεί να επιτευχθεί αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη, κι αυτό δυστυχώς είναι αμφίβολο.
Chris Giles
2. Θα γίνει κάποια από τις «τέσσερις μεγάλες» κεντρικές τράπεζες πιο παρεμβατική το 2013;
Όχι.
Η νομισματική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Τράπεζας της Ιαπωνίας και της Τράπεζας της Αγγλίας είναι πράγματι πολύ χαλαρή. Το υψηλότερο βραχυπρόθεσμο παρεμβατικό επιτόκιο είναι 0,75% της ΕΚΤ. Επιπλέον, οι κεντρικές τράπεζες έχουν χρησιμοποιήσει ευρύ φάσμα μη συμβατικών μέτρων, που έχει επεκτείνει σημαντικά τους ισολογισμούς τους. Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος να αναμένει κανείς αύξηση των επιτοκίων το επόμενο έτος.
Ο λόγος είναι απλός: οι κεντρικές τράπεζες δεν θα σκληρύνουν την πολιτική τους έως ότου επιδιορθωθεί η πιστωτική μηχανή και ανακάμψουν οι οικονομίες. Επιπλέον, όταν το αποφασίσουν, το πρώτο στάδιο θα είναι να μαζέψουν την επέκταση του ισολογισμού τους. Μόνο τότε θα αυξήσουν τα επιτόκια. Η Fed λογικά θα είναι η πρώτη που θα το πράξει επειδή η οικονομία των ΗΠΑ πιθανότατα θα ανακάμψει πρώτη. Αλλά μπορεί κάλλιστα να είναι η ΕΚΤ που πηγαίνει πρώτα, απλώς και μόνο επειδή είναι θεσμικά υστερική για τον πληθωρισμό.
Martin Wolf
3. Θα βομβαρδίσει ο Μπαράκ Ομπάμα το Ιράν;
Όχι.
Ο Μπ. Ομπάμα θα επιδιώξει άμεσες διμερείς διαπραγματεύσεις με το Ιράν. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ θα συμφωνήσει. Οι αυστηρότερες κυρώσεις, όμως, έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό κίνητρο. Το Ιράν αισθάνεται πλέον σοβαρό οικονομικό πλήγμα ως αποτέλεσμα των οικονομικών κυρώσεων, ενώ το καθεστώς φοβάται μια άλλη «Πράσινη» επανάσταση. Από την πλευρά της, η Ουάσιγκτον δείχνει τώρα έτοιμη για συνομιλίες, που ξεπερνούν κατά πολύ τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν σε θέματα όπως είναι η εγγύηση της ασφάλειας των ΗΠΑ.
Ο Benjamin Netanyahu θα προσπαθήσει να τραβήξει τον Ομπάμα προς την αντίθετη πλευρά, ωθώντας προς την κατεύθυνση της πρόωρης αμερικανικής επίθεσης στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Δεδομένου, όμως, ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ στήριξε το Μιτ Ρόμνεϊ στις αμερικανικές εκλογές και τάσσεται υπέρ της επέκτασης των εποικισμών στη Δυτική Όχθη, ο Λευκός Οίκος δεν έχει μεγάλη διάθεση να τον ακούσει. Το 2013 θα μπορούσε να είναι η χρονιά της μεγάλης σύγκρουσης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ.
Philip Stephens
4. Ο Monti θα παραμείνει στην κυβέρνηση μετά τις εκλογές στις αρχές του επόμενου έτους;
Πολλοί ελπίζουν πως έτσι θα γίνει, κυρίως όμως όσοι βρίσκονται εκτός Ιταλίας, όπου οι αγορές και οι πολιορκούμενοι ηγέτες της ευρωζώνης περιμένουν νευρικά το αποτέλεσμα των εκλογών.
Οι κάλπες θα ανοίξουν πιθανότατα τον Φεβρουάριο, με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι να επιστρέφει στις λαϊκίστικες γελοιότητες, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να νικήσει τους κεντροαριστερούς Δημοκρατικούς που συμμάχησαν με τους πρώην κομμουνιστές. Ο τεχνοκράτης πρωθυπουργός Mario Monti θα εγκαταλείψει την ουδετερότητά του (ή «παρθενία», όπως το έθεσε εφημερίδα που πρόσκειται στον Μπερλουσκόνι) και θα μπει στον εκλογικό αγώνα για να υπερασπιστεί την κληρονομιά του.
Η προεκλογική εκστρατεία θα είναι άσχημη. Είναι ίσως η πιο ασταθής περίοδος για την ιταλική πολιτική από την κατάρρευση της μεταπολεμικής τάξης στις αρχές της δεκαετίας του 1999. Οι κεντρώοι του Μ. Monti αντιμετωπίζουν ένα δυσαρεστημένο εκλογικό σώμα, κουρασμένο από την ύφεση και την αύξηση των φόρων και θυμωμένο για τη διεφθαρμένη πολιτική ελίτ. Ο Μ. Monti δεν είναι αρκετά δημοφιλής για να νικήσει άμεσα, αλλά μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με την επιλογή του να γίνει αρχηγός του κράτους (τίτλος σημαντικός, αλλά χωρίς όλα τα προνόμια της χάραξης πολιτικής) ή υπουργός Οικονομικών σε έναν συνασπισμό με τους Δημοκρατικούς. Στοιχηματίζει τη δεύτερη επιλογή.
Guy Dinmore
5. Θα αλλάξουν μάνατζερ οι τέσσερις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές ομάδες της Βρετανίας;
Αυτή θα είναι μια χρονιά ανακατατάξεων για το πρωτάθλημα που απασχολεί ένα διεθνές ακροατήριο.
Η Chelsea είναι πιθανόν να καθαιρέσει τον Rafael Benitez το καλοκαίρι. Ούτως ή άλλως, προσελήφθη με βραχυπρόθεσμη σύμβαση και οι οπαδοί μετά βίας τον ανέχτηκαν ως προσωρινή λύση. Αντίστοιχη θα είναι και η μοίρα του Roberto Mancini της Manchester City μετά την αξιοθρήνητη αποτυχία στο Champions League.
Το μέλλον του Arsène Wenger και του Sir Alex Ferguson, που είναι οι μακροβιότεροι μάνατζερ της Premier League, είναι πιο θολό. Ο επικεφαλής της Arsenal δεν κατάφερε να κερδίσει κάποιον τίτλο τα τελευταία 7 χρόνια. Σε οποιαδήποτε άλλη ομάδα η πορεία του θα είχε τελειώσει. Η ικανότητά του, όμως, να κάνει και πάλι κερδοφόρο την ομάδα έχει εντυπωσιάσει το διοικητικό συμβούλιο της Arsenal. Θα επιβιώσει μόνο εάν η ομάδα του προκριθεί στο Champions League. Ο Sir Alex, ο οποίος κλείνει τα 71 την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, φαίνεται ότι θα μπορέσει να κρατηθεί μέχρις ότου βρεθεί ένα αρκετά μεγάλο όνομα για να τον αντικαταστήσει. Συμπτωματικά, ο Ζοζέ Μουρίνιο θα είναι διαθέσιμος από το καλοκαίρι.
Janan Ganesh
6. Τι θα αλλάξει μετά τις εκλογές της Γερμανίας τον Σεπτέμβριο;
Για πρώτη φορά, υπάρχει η πιθανότητα ενός... μαυροπράσινου συνασπισμού στο Βερολίνο.
Ο λόγος για το ενδεχόμενο συμμαχίας μεταξύ της κεντροδεξιάς Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Άνγκελα Μέρκελ και των οικολόγων Πρασίνων, των οποίων οι ρίζες πάνε πίσω στο κίνημα διαμαρτυρίας της δεκαετίας του 1960. Οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία θα είναι δύσκολη και για τις δύο πλευρές, λόγω της πολυετούς δυσπιστίας. Δεδομένου ότι οι σοσιαλδημοκράτες αντιδρούν στο ενδεχόμενο ενός μεγάλου συνασπισμού με τους χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ, o μαυροπράσινος συνδυασμός είναι το πιθανότερο αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα θα είναι μια φιλοευρωπαϊκή συμμαχία, αλλά μία από τις πιο συντηρητικές κυβερνήσεις στη Γερμανία των τελευταίων δεκαετιών.
Quentin Peel
7. Μπορεί να σταματήσει το 2013 η συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας;
Ναι.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2011, στη συνέχεια το 2012, το 2013 και τώρα το 2015. Υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους αυτό το έτος μπορεί να είναι διαφορετικό.
Κατ' αρχάς, το τελευταίο πακέτο λιτότητας φέρνει την Ελλάδα πολύ κοντά σε ισοσκελισμό του πρωτογενούς ισολογισμού. Οι πολλές αναδιαρθρώσεις έχουν βάλει φρένο στην εξυπηρέτηση του χρέους της Αθήνας για αρκετά χρόνια. Δεύτερον, να θυμάστε ότι οι τράπεζες δεν ήταν οι ένοχοι στην Ελλάδα. Κανένα τραπεζικό σύστημα, όμως, δεν μπορεί να επιβιώσει σε ύφεση και αναδιάρθρωση κρατικού χρέους χωρίς στήριξη. Αυτή η στήριξη δεν ήρθε λόγω της μακράς διαμάχης μεταξύ της Αθήνας και της τρόικας. Έτσι, η πιστωτική κρίση ρίχνει κι άλλο αλάτι στις πληγές. Τώρα τα χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών επιτέλους έρχονται. Τρίτον, κάποια μέρη του ελληνικού ιδιωτικού τομέα βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι ο δημόσιος τομέας. Μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητας έχει αποκατασταθεί. Μόλις εφαρμοστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, θα απελευθερωθούν και άλλες δυνατότητες που μέχρι τώρα εμποδίζονται από εξωφρενικές ανεπάρκειες.
Martin Sandbu
8. Θα υπάρξει στρατιωτική επέμβαση της Δύσης στη Συρία;
Ναι.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι δυτικές δυνάμεις είναι πιθανόν να παρέμβουν στη Συρία. Με τον τραγικό απολογισμό να έχει ξεπεράσει τους 40.000 θανάτους, υπάρχει αυξανόμενη δυσφορία για την ανθρωπιστική τραγωδία. Δεύτερον, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ θα το διαδεχθούν οι φονταμενταλιστές ισλαμιστές, συμπεριλαμβανομένων των ομάδων που συνδέονται με την Αλ-Κάιντα.
Η Δύση θα επιδιώξει να αποφύγει αυτήν την εξέλιξη παρεμβαίνοντας με την παροχή όπλων σε επιλεγμένες ομάδες μετριοπαθών ανταρτών. Το ενδεχόμενο περαιτέρω παρέμβασης από τη δυτική στρατιωτική δύναμη θα εξαρτηθεί από τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη καταστήσει σαφές ότι θα εμπλακούν αν ο Άσαντ χρησιμοποιήσει χημικά όπλα. Μια σοβαρή κλιμάκωση των συγκρούσεων θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει στην επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, με χρήση της δυτικής αεροπορικής ισχύος. Εάν το καθεστώς του Άσαντ πέσει, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι χαοτικό και αιματηρό. Θα υπάρξει τεράστια πίεση να αποσταλεί δύναμη σταθεροποίησης στη Συρία. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, το 2013 είναι πιθανόν να σπάσει το ταμπού για τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία.
Gideon Rachman
9. Η Ιαπωνία και η Κίνα θα ανοίξουν μεταξύ τους πυρ το 2013;
Όχι, αλλά να περιμένετε προβλήματα.
Η δυσαρέσκεια ως προς τις εδαφικές διεκδικήσεις αναφορικά με τα διαφιλονικούμενα νησιά Senkaku ή Diaoyu όπως λέγονται στο Πεκίνο είναι πολύ βαθιά. Τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν κόντρες στη θάλασσα και βίαιες αντιιαπωνικές διαδηλώσεις σε ολόκληρη την Κίνα. Η κατάσταση δεν θα ηρεμήσει με την εκλογή του Σίνζο Άμπε στην ηγεσία της Ιαπωνίας.
Ο Άμπε είναι εθνικιστής που θέλει να μεταρρυθμίσει το ειρηνιστικό σύνταγμα της χώρας και να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες. Ο νέος ηγέτης της Κίνας, Ξι Ζιπίνγκ, εκτιμάται πως θα είναι επίσης πρόθυμος να αποδείξει τα εθνικιστικά του προσόντα. Παρ' όλα αυτά, θα ήταν πολύ επικίνδυνο και για τις δύο πλευρές να ανοίξουν πυρ. Οι ΗΠΑ έχει δεσμευτεί να βοηθήσουν την Ιαπωνία, αν τα νησιά δεχθούν επίθεση. Εάν χυθεί αίμα, τότε σύντομα μπορεί να έχουμε διεθνή κρίση. Και οι δύο πλευρές, όμως, θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσουν ότι τα πράγματα δεν θα ξεφύγουν.
David Pilling
10. Ποιος θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020;
Η Κωνσταντινούπολη.
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφασίζει τον Σεπτέμβριο μεταξύ Κωνσταντινούπολης, Τόκιο και Μαδρίτης. Η αίγλη της ισπανικής πρωτεύουσας είναι δελεαστική, αλλά η ΔΟΕ δεν μπορεί να παραβλέψει τα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Το Τόκιο είναι ένα ασφαλές στοίχημα και θα μπορούσε να επωφεληθεί αν η ΔΟΕ θελήσει να στραφεί σε μη ευρωπαϊκή πόλη.
Η Κωνσταντινούπολη, όμως, είναι η πιο προοδευτική επιλογή. Κατ’ αρχάς γιατί είναι μουσουλμανική χώρα και πληροί τον στόχο της ΔΟΕ να διεξάγονται οι Αγώνες σε χώρες που φέρνουν νέο κοινό. Οι εντάσεις με τη Συρία μπορεί να προκαλέσουν κάποια ανησυχία. Το ίδιο, όμως, μπορεί να συμβεί και ως προς τις σχέσεις της Ιαπωνίας με την Κίνα. Κάποια μέλη της ΔΟΕ μπορεί επίσης να ανησυχήσουν επειδή στην Κωνσταντινούπολη θα χρειαστούν εκτεταμένες οικοδομικές εργασίες. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πάντως, θα προωθήσει προσωπικά την υποψηφιότητα της Κωνσταντινούπολης και θα είναι πιθανότατα το κλειδί. Με αυτό το πνεύμα, σας ευχόμαστε Mutlu yıllar!
Roger Blitz
