"Ισως να υπάρχει ελπίδα."

Του Γ.Μαρίνου.

Θα προσπαθήσω να εκβιάσω την αμφισβήτηση της δυσοίωνης βεβαιότητας ότι όλα είναι μαύρα για τον τόπο μας και ότι εξελίσσονται σε κατάμαυρα. Μια ανάσα, μια πνοή ελπίδας είναι επειγόντως αναγκαίες για το για όλον τον κόσμο δυσοίωνο 2009, το οποίο μόλις ανέτειλε. Ανέτρεξα για αυτό σε παλαιότερα σημειώματά μου και στους αρχαίους προγόνους μας. Αφού κάθε σοφία και κάθε πολιτική και πολιτιστική αξία προήλθαν κατά γενική αναγνώριση από αυτούς, ας δούμε μια σειρά διαπιστώσεις τους που φαίνονται απόλυτα επίκαιρες.
Οκτακόσια πενήντα χρόνια προ Χριστού ο Ησίοδος, κρίνοντας από τη συμπεριφορά των συμπολιτών του, προέβλεπε: « Θα ΄ρθει καιρός που νομοθέτης θα είναι η βία και η δύναμη. Οι κακοποιοί θα είναι σεβαστοί από όλους. O όρκος δεν θα δεσμεύει κανέναν και οι άξιοι δεν θα βρίσκουν καταφύγιο πουθενά». Δύο-τρεις αιώνες αργότερα, ο μέγας σοφός Σόλων διαπίστωνε την επιβεβαίωση της πρόβλεψης του Ησιόδου: «Τώρα την πόλη τη χαλούν οι ίδιοι οι πολίτες,οι παραδόπιστοι με τα ελαφρά μυαλά τους, και της δημοκρατίας οι κεφαλές,με άδικες βλέψεις, γιατρειά να βάλουν δεν μπορούν στην απληστία τους, παρά την αδικία στην αδικία ποιος θα πλουτίσει ». Και ο ακόμη πιο επίκαιρος Ισοκράτης με πίκρα διαπίστωνε: «Σε τέτοια αφροσύνη έχουν φθάσει μερικοί ώστε θεωρούν πως η αδικία είναι μεν επονείδιστη, μα από την άλλη είναι ωφέλιμη και συμφέρει στην καθημερινή ζωή. Ενώ η δικαιοσύνη είναι σίγουρα αξιέπαινη,αλλά πιο πολύ ωφελεί όσους δεν την έχουν,παρά όσους την έχουν». Και να επαναλάβω τις επικαιροποιηθείσες διαπιστώσεις που αποδίδονται επίσης στον μεγάλο αυτόν υμνητή της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας: «Η... δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και τηςισότητας,διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία,την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία». Ο Ισοκράτης επισήμαινε επίσης: «Από παλιά εσείς οι Αθηναίοι συνηθίζατε να περιφρονείτε όλους τους άλλους εκτός από εκείνους που συμφωνούσαν με τις επιθυμίες σας. Ετσι έχετε αναγκάσει τους ρήτορες να μη φροντίζουν και να μη σκέπτονται εκείνα που συμφέρουν τον πολίτη,αλλά πώς θα βγάλουν λόγους που θα σας αρέσουν.Και όμως,αν θέλατε ν΄ αναζητείτε το συμφέρον των πολιτών, θα έπρεπε να προσέχατε περισσότερο εκείνους που διαφωνούν μαζί σας παρά εκείνους που συμφωνούν για να σας ευχαριστήσουν». Ακόμα και ο οραματιστής Πλάτων με απογοήτευση διαπίστωνε ότι «διά την των χρημάτων κτήσιν όλοι οι πόλεμοι γίνονται». Και οι χρόνοι και οι αιώνες διαδέχονται ο ένας τον άλλον υπό τις ίδιες προφανώς συνθήκες αφού και ο Λογγίνος το 100 μ.Χ. με αγανάκτηση κατήγγελλε: «Η φιλοχρηματία από την οποία όλοι μας, άπληστοι καθώς είμαστε,πάσχουμε και η φιληδονία,που μας υποδουλώνει,καταποντίζουν το πλοίο της ζωής μας». Και προειδοποιούσε: «Ο άμετρος και αχαλίνωτος πλουτισμός με τους απόγονούς του (πλεονεξία και τρυφηλότητα) γεννούν την ύβρη,την παρανομία και την αναισχυντία». Μη βιασθείτε να νομίσετε ότι σας εξαπάτησα υποσχόμενος ότι θα σας προσφέρω πνοή ελπίδας στη μαύρη μαυρίλα που διερχόμαστε. Μα αν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, παρά την τότε άθλια και ολέθρια συμπεριφορά πολιτών και πολιτικών, προσέφεραν τις σπουδαιότερες κατακτήσεις του ανθρώπινου νου και θεμελίωσαν τις βάσεις του σύγχρονου πολιτισμού, γιατί να μην επιτρέπεται η ελπίδα ότι και πάλι μετά τα αποκαΐδια και την οχλαγωγία θα ξεπηδήσει η αποτελεσματική βούληση για μια νέα αναγέννηση. Και σε κείνα τα παιδιά που έχουν ξεσαλώσει, θα περιορισθώ να υπενθυμίσω την πολύτιμη συμβουλή του Κοσμά του Αιτωλού: «Πρώτα γράμματα και όλα τα άλλα θα ακολουθήσουν».