Ο Τζορτζ Σόρος κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα (δείτε περισσότερα εδώ) μίλησε σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Αθηναϊκή Λέσχη με τη συμμετοχή 50 καλεσμένων από τον οικονομικό, πολιτικό και δημοσιογραφικό χώρο, όπου ανέπτυξε την άποψη ότι σημαντικές αλλαγές θα γίνουν στις σχέσεις μεταξύ Αμερικής, Κίνας, Ευρώπης και Ρωσίας, με κύρια τη δυναμική μετατόπιση ισχύος προς την Κίνα, που θα δημιουργηθούν μετά την οικονομική κρίση.
Σήμερα παρουσιάζουμε τα κυριότερα σημεία της ομιλίας αυτής μετά από διασταύρωση των πληροφοριών.
Από την... ανάλυση του κ. Σόρος ,η οποία αφιερώθηκε στη σημερινή γεωπολιτική κατάσταση, προκύπτει το θέμα του ανταγωνισμού μεταξύ δύο διαφορετικών οικονομικών και χρηματοοικονομικών συστημάτων εντός του καπιταλισμού: του διεθνούς καπιταλισμού που εκφράζουν οι ΗΠΑ και του κρατικού καπιταλισμού τον οποίον ενσαρκώνει η Κίνα.
Όπως εξήγησε, ο διεθνής, δυτικού τύπου καπιταλισμός, ο οποίος κυριαρχεί τόσα χρόνια, υπέστη σοβαρό πλήγμα λόγω της ανεπάρκειας του ίδιου του συστήματος να αυτοελέγξει την κερδοσκοπική υπερτροφία του, με αποτέλεσμα να έχει κλονιστεί ο πυρήνας του ώστε να χρήζει άμεσης ριζικής μεταρρύθμισης. Ο κ. Σόρος προειδοποίησε ότι αν αυτή η αναμόρφωση δεν επιτευχθεί, οι πολυμερείς συμφωνίες οι οποίες στηρίζουν την οικονομία θα μεταλλαχθούν αναγκαστικά σε διμερείς, καθώς η ισχύς του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος θα μειωθεί και το ρένμιμπι (κινεζικό νόμισμα) δεν είναι ακόμη σε θέση να το αντικαταστήσει σε διεθνές επίπεδο. Ως αποτέλεσμα, θα προκύψουν διμερείς συμφωνίες που θα πραγματοποιούνται σε ρένμιμπι. Το δολάριο, όπως είπε, θα κρατήσει την υπόσταση την οποία έχει ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα, αλλά η σημασία του ως ποσοστού στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα και στο εμπόριο θα μειωθεί σημαντικά.
Ο κ. Σόρος τόνισε ότι και η Αμερική αλλά και η Κίνα θα μπορούσαν τώρα να επωφεληθούν πολύ περισσότερο από την καθιέρωση ενός παγκόσμιου συστήματος που θα στηρίζεται σε πολυμερείς συμφωνίες παρά από ένα σύστημα το οποίο θα βασίζεται σε διμερείς συμφωνίες. Για την Κίνα ειδικά ανέφερε δύο λόγους που ενισχύουν την παραπάνω άποψη. Πρώτον, η Κίνα, επειδή αναπτύχθηκε ραγδαία μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, χρειάζεται τη συνεχή υποστήριξη και αναγνώριση του δυτικού κόσμου ώστε να μεταλλαχθεί σε υπερδύναμη. Αν και έχει τη μεγαλύτερη παράδοση μακροχρόνιας δύναμης, είπε, συμπεριφέρεται ως θύμα του ιμπεριαλισμού. Τόνισε ότι οφείλει να ξεφύγει από αυτή τη νοοτροπία και να αποκτήσει τον ρόλο του στυλοβάτη και όχι του θύματος.
Δεύτερον, οι ΗΠΑ υπερτερούν στρατιωτικά της Κίνας, με αποτέλεσμα να μη συμφέρει τον «κόκκινο δράκο» να αναπτυχθεί μέσω βίαιων αντιπαραθέσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση, σημείωσε, είναι η μετατροπή της Κίνας σε μια πιο ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία με κανόνες διεθνούς δικαίου και με απώτερο σκοπό το κοινό καλό των πολιτών της και όχι την υποταγή αυτών στην απόλυτη εξουσία του κράτους. Για τη θέση των ΗΠΑ, υποστήριξε ότι το κέντρο του χρηματοπιστωτικού συστήματος κατέρρευσε και πρέπει να αναγεννηθεί από τις στάχτες του. Τα αμερικάνικα νοικοκυριά, όπως είπε, είναι υπερχρεωμένα και αναγκάζονται να συρρικνώσουν τις καταναλωτικές δαπάνες τους και αυτό πιέζει τη διεθνή οικονομία να αλλάξει ήπειρο και να δημιουργήσει μια νέα παγκόσμια οικονομική ατμομηχανή. Ο κ. Σόρος θεωρεί ότι η Κίνα, έχοντας επωφεληθεί από την παγκοσμιοποίηση των τελευταίων 20 χρόνων, κινεί πλέον τα νήματα της παγκόσμιας οικονομίας.
Σχετικά με την Ευρώπη, ο κ. Σόρος υποστήριξε ότι η οικονομία της δεν είναι υπερχρεωμένη και επομένως οι καταναλωτές δέχθηκαν μικρότερα χτυπήματα σε σχέση με τους Αμερικανούς. Επεσήμανε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας που, ναι μεν επιβράδυνε την ανάπτυξη της Ευρώπης στην περίοδο της μεγάλης παγκόσμιας οικονομικής ανόδου, αλλά την προστάτευσε στη σημερινή κρίση λειτουργώντας ως αντίβαρο.
Αναφερόμενος στους διεθνείς οργανισμούς, είπε ότι η κρίση έδειξε ότι είναι απαραίτητη η αναπροσαρμογή των διεθνών μηχανισμών, σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Οικονομικά, είπε, οι αρχές του ΔΝΤ, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά για τη λειτουργία του G20, οφείλουν να προσαρμοστούν στις σημερινές καταστάσεις, ενώ πολιτικά ο ρόλος του ΟΗΕ, 64 χρόνια μετά την ίδρυσή του, πρέπει να επαναπροσδιοριστεί.
Όπως εξήγησε, ο διεθνής, δυτικού τύπου καπιταλισμός, ο οποίος κυριαρχεί τόσα χρόνια, υπέστη σοβαρό πλήγμα λόγω της ανεπάρκειας του ίδιου του συστήματος να αυτοελέγξει την κερδοσκοπική υπερτροφία του, με αποτέλεσμα να έχει κλονιστεί ο πυρήνας του ώστε να χρήζει άμεσης ριζικής μεταρρύθμισης. Ο κ. Σόρος προειδοποίησε ότι αν αυτή η αναμόρφωση δεν επιτευχθεί, οι πολυμερείς συμφωνίες οι οποίες στηρίζουν την οικονομία θα μεταλλαχθούν αναγκαστικά σε διμερείς, καθώς η ισχύς του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος θα μειωθεί και το ρένμιμπι (κινεζικό νόμισμα) δεν είναι ακόμη σε θέση να το αντικαταστήσει σε διεθνές επίπεδο. Ως αποτέλεσμα, θα προκύψουν διμερείς συμφωνίες που θα πραγματοποιούνται σε ρένμιμπι. Το δολάριο, όπως είπε, θα κρατήσει την υπόσταση την οποία έχει ως διεθνές αποθεματικό νόμισμα, αλλά η σημασία του ως ποσοστού στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα και στο εμπόριο θα μειωθεί σημαντικά.
Ο κ. Σόρος τόνισε ότι και η Αμερική αλλά και η Κίνα θα μπορούσαν τώρα να επωφεληθούν πολύ περισσότερο από την καθιέρωση ενός παγκόσμιου συστήματος που θα στηρίζεται σε πολυμερείς συμφωνίες παρά από ένα σύστημα το οποίο θα βασίζεται σε διμερείς συμφωνίες. Για την Κίνα ειδικά ανέφερε δύο λόγους που ενισχύουν την παραπάνω άποψη. Πρώτον, η Κίνα, επειδή αναπτύχθηκε ραγδαία μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, χρειάζεται τη συνεχή υποστήριξη και αναγνώριση του δυτικού κόσμου ώστε να μεταλλαχθεί σε υπερδύναμη. Αν και έχει τη μεγαλύτερη παράδοση μακροχρόνιας δύναμης, είπε, συμπεριφέρεται ως θύμα του ιμπεριαλισμού. Τόνισε ότι οφείλει να ξεφύγει από αυτή τη νοοτροπία και να αποκτήσει τον ρόλο του στυλοβάτη και όχι του θύματος.
Δεύτερον, οι ΗΠΑ υπερτερούν στρατιωτικά της Κίνας, με αποτέλεσμα να μη συμφέρει τον «κόκκινο δράκο» να αναπτυχθεί μέσω βίαιων αντιπαραθέσεων. Απαραίτητη προϋπόθεση, σημείωσε, είναι η μετατροπή της Κίνας σε μια πιο ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία με κανόνες διεθνούς δικαίου και με απώτερο σκοπό το κοινό καλό των πολιτών της και όχι την υποταγή αυτών στην απόλυτη εξουσία του κράτους. Για τη θέση των ΗΠΑ, υποστήριξε ότι το κέντρο του χρηματοπιστωτικού συστήματος κατέρρευσε και πρέπει να αναγεννηθεί από τις στάχτες του. Τα αμερικάνικα νοικοκυριά, όπως είπε, είναι υπερχρεωμένα και αναγκάζονται να συρρικνώσουν τις καταναλωτικές δαπάνες τους και αυτό πιέζει τη διεθνή οικονομία να αλλάξει ήπειρο και να δημιουργήσει μια νέα παγκόσμια οικονομική ατμομηχανή. Ο κ. Σόρος θεωρεί ότι η Κίνα, έχοντας επωφεληθεί από την παγκοσμιοποίηση των τελευταίων 20 χρόνων, κινεί πλέον τα νήματα της παγκόσμιας οικονομίας.
Σχετικά με την Ευρώπη, ο κ. Σόρος υποστήριξε ότι η οικονομία της δεν είναι υπερχρεωμένη και επομένως οι καταναλωτές δέχθηκαν μικρότερα χτυπήματα σε σχέση με τους Αμερικανούς. Επεσήμανε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας που, ναι μεν επιβράδυνε την ανάπτυξη της Ευρώπης στην περίοδο της μεγάλης παγκόσμιας οικονομικής ανόδου, αλλά την προστάτευσε στη σημερινή κρίση λειτουργώντας ως αντίβαρο.
Αναφερόμενος στους διεθνείς οργανισμούς, είπε ότι η κρίση έδειξε ότι είναι απαραίτητη η αναπροσαρμογή των διεθνών μηχανισμών, σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Οικονομικά, είπε, οι αρχές του ΔΝΤ, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά για τη λειτουργία του G20, οφείλουν να προσαρμοστούν στις σημερινές καταστάσεις, ενώ πολιτικά ο ρόλος του ΟΗΕ, 64 χρόνια μετά την ίδρυσή του, πρέπει να επαναπροσδιοριστεί.