λέει το Der Spiegel.Την προηγούμενη Παρασκευή η κυρία Μέρκελ μπήκε με αέρα στο γερμανικό κοινοβούλιο και χαιρέτισε φιλικά τους υπουργούς της.
Το βλέμμα της πάγωσε όταν τα μάτια της αντίκρισαν τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όπως διαβάζουμε στο der Spiegel.
Του έδωσε το χέρι χωρίς να πει λέξη. Λίγα λεπτά αργότερα, του είπε δύο κουβέντες, χτύπησε με...νόημα το στυλό της στο έδρανό του ενώ αυτός απέφυγε να της χαρίσει έστω και ένα βλέμμα.
Στο παρελθόν, οι δύο πολιτικοί αποτελούσαν κάτι παραπάνω από άξονα του κυβερνητικού συνασπισμού. Όλοι ήταν ήσυχοι ότι αν αυτοί οι δυο τους συμφωνούσαν στο προϋπολογισμό, τα φορολογικά και τα δημοσιονομικά, τότε όλα θα πήγαιναν καλά. Όμως, η σχέση τους κλονίζεται. Το διακύβευμα; το μέλλον της ΟΝΕ σε σχέση με τις οικονομικές δυσκολίες της ευρωζώνης και το ενδεχόμενο σχέδιο διάσωσης της καταχρεωμένης Ελλάδας.
Ο υπουργός των Οικονομικών, θεωρεί ότι το ευρώ είναι απόδειξη της ικανότητας της Ευρώπης να λειτουργεί συνολικά και είναι διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει την γερμανική οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα αν χρειαστεί. Αυτό όμως ακριβώς είναι που θέλει να αποφύγει η κυρία Μέρκελ με κάθε τρόπο συνεχίζει το δημοσίευμα.
Δεν πρόκειται μόνο για το τι κάνει η ευρωζώνη σε περίπτωση που μια χώρα είναι στα όρια της πτώχευσης. Πρόκειται και για ένα παιχνίδι εξουσίας, καθώς Μέρκελ και Σόιμπλε συγκρούονται για τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη. Ενώ δημοσίως η κυρία Μέρκελ δηλώνει ότι βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με τον υπ’ αριθμόν ένα υπουργό της, όσοι γνωρίζουν μιλάνε για μια τελείως διαφορετική κατάσταση.
Η διαφωνία που παίζεται πίσω από τις κάμερες, πρόσφατα είχε ένα περίεργο ζενίθ. Ο κύριος Σόιμπλε, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τόσο την κυρία Μέρκελ όσο και τους επιτελείς της από το να ανακαλύψουν τα σχέδιά του, απαγόρεψε στο προσωπικό του υπουργείου να μιλάει με οποιανδήποτε μέσα στην καγκελαρία. Κανείς δεν θυμάται να έχει υπάρξει οποιαδήποτε τέτοιου είδους διακοπή επικοινωνιών στο παρελθόν. Αυτού του είδους η διαφωνία όμως δεν είναι απλά μια πηγή προβληματισμού για το Βερολίνο. Αποδυναμώνει και την θέση της κυρίας Μέρκελ στις Βρυξέλλες.
Η κυρία Μέρκελ έχει ήδη βρεθεί στο στόχαστρο των εταίρων μελών της ευρωζώνης με πιο χαρακτηριστική τη στάση της γαλλίδας υπουργού των Εξωτερικών. Η ειρωνεία είναι ότι η Γερμανία ήταν κάποτε «ο ασθενής της Ευρώπης». Σήμερα η χώρα έχει ορθοποδήσει αλλά βάλλεται τόσο από εγχώριους παράγοντες όσο και από τους εταίρους, για διαφορετικούς λόγους. Παρόλο που ο ρόλος της σιδηράς κυρίας δεν την κάνει πιο δημοφιλή στην Ευρώπη, αυξάνει τη δημοτικότητά της στη Γερμανία. Η πλειονότητα των Γερμανών δεν θέλουν να πληρώσουν τα σπασμένα της Ελλάδας ενώ τα πρωτοσέλιδα των γερμανικών εφημερίδων έχουν τίτλους όπως «Γιατί δεν πάτε να πουλήσετε τα νησιά σας, μπατήρηδες ΄Ελληνες;»
Τα παραπάνω, κάνουν ακόμα πιο ενοχλητική τη στάση του υπουργού της. Η διαφωνία παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις ενώ η Καγκελάριος φρόντισε να πάρει τις αποστάσεις της όταν δήλωσε αναφορικά με την λύση του ΔΝΤ για την Ελλάδα ότι «πιθανόν και να είναι η μόνη λύση». Η μετάφραση αυτής της δήλωσης είναι: «ο υπουργός των Οικονομικών μου κάνει λάθος!» αφού ο κύριος Σόιμπλε είναι κατηγορηματικά αντίθετος με τη λύση του ΔΝΤ.
Όπως διαβάζουμε στο δημοσίευμα, το κύριο μέλημα του κυρίου Σόιμπλε είναι η πολιτική ενότητα της ΕΕ. Η εμπλοκή του ΔΝΤ σε μια χώρα σημαίνει σοβαρότατη παρεμβατικότητα στην οικονομική και νομισματική πολιτική της χώρας. Κάτι τέτοιο μπορεί να επηρεάσει το ευρώ συνολικότερα καθώς και την ανεξαρτησία της ΕΚΤ. Επίσης, για τον κύριο Σόιμπλε το ΔΝΤ αποτελεί εργαλείο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Ως επί το πλείστον, η Μέρκελ είναι απόλυτα αντίθετη στην πρόταση του υπουργού της για βοήθεια ύψους 80.2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Εκτός όμως από το ΔΝΤ υπάρχει και το ΕΝΤ το οποίο χωρίζει τους δύο πολιτικούς αφού ο κύριος Σόιμπλε πρόσφατα πρότεινε τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Την πρώτη φορά που το ανέφερε σε γερμανική οικονομική εφημερίδα, ούτε η Μέρκελ ούτε το επιτελείο της γνώριζε τίποτα για την πρόταση αυτή. Κάτι που την εκνεύρισε ακόμα περισσότερο. Την ώρα που η ίδια προσπαθούσε να πείσει τους Ευρωπαίους να μην βοηθήσουν τις καταχρεωμένες χώρες, ο υπουργός της την άδειαζε με εκ διαμέτρου αντίθετες προτάσεις.
Η αλήθεια είναι ότι ούτε ο κύριος Σόιμπλε ούτε το επιτελείο του είχαν ένα ξεκάθαρο σχέδιο στο μυαλό τους ενώ τώρα που έχει κάπως ξεκαθαρίσει το τοπίο, η καγκελαρία παραμένει ακόμα στο σκοτάδι. Σύμφωνα με τους ειδικούς του υπουργείου, τα ανανεωμένα σχέδια συμπεριλαμβάνουν ένα σχέδιο διάσωσης ευρωπαϊκού επιπέδου της τάξεως των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ και προτείνουν τέσσερεις τρόπους συγκέντρωσης του ποσού αυτού.
1) Oι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης μεταφέρουν κάποια αποθέματα των ξένων συναλλαγμάτων στο ΕΝΤ, εκτός του χρυσού.
2) Το ΕΝΤ, θα έχει άδεια να δανείζεται στις αγορές για τα σχέδια διάσωσης. Θα δημιουργηθεί κατ’ επέκταση ένας σκιώδης προϋπολογισμός.
3) Οι εθνικές κυβερνήσεις παρέχουν τα χρήματα με τη Γερμανία να συνεισφέρει το ¼ του συνολικού ποσού.
4) Μόνο οι χώρες που έχουν οικονομικό πρόβλημα παρέχουν στο ΕΝΤ. Η συνεισφορά τους θα εξαρτιόταν από το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Όμως η πρόταση αυτή δεν έχει βρει προς το παρόν υποστήριξη από τους Ευρωπαίους. Η καγκελάριος φρόντισε να υπονομεύσει περαιτέρω το σχέδιο λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε μια αλλαγή σε επίπεδο Συνθήκης. Kάτι τέτοιο θα σήμαινε χρόνια διαπραγματεύσεων μεταξύ των 27. Και κανείς Ευρωπαίος ηγέτης δεν θέλει να μπει σε αυτή τη διαδικασία συνεχίζει το δημοσίευμα.
Η στάση της Μέρκελ επίσης σηματοδοτεί μια αλλαγή στάσης απέναντι στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Όλα αυτά τα χρόνια οι Γερμανοί πλήρωναν αλλά πλέον αρνούνται. Από την άλλη, η επίθεση ενάντια στην γερμανική οικονομία έχει φτάσει στα άκρα. Εκπρόσωποι των χωρών του Νότου κυρίως κατηγορούν την Γερμανία για τα οικονομικά τους προβλήματα. Από το 2000 ως το 2008, το κόστος εργασίας σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιταλία αυξήθηκε κατά 26% σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο της τάξεως του 17%. Στη Γερμανία οι μισθοί αυξήθηκαν μόνο κατά 3%. Κατά συνέπεια, οι Γερμανοί έχουν ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν ότι αυτό έχει οξύνει κατά πολύ το πρόβλημα.
Ειδικά μετά τις δηλώσεις της Γαλλίδας υπουργού των Οικονομικών, η Ευρώπη έχει ξεσηκωθεί ενώ ο γάλλος οικονομολόγος Κρίστιαν Στοφάες προειδοποιεί την Γερμανία να μην «προκαλέσει κύματα μίσους ανά την Ευρώπη» ενώ διάφοροι οικονομολόγοι καλούν τη Γερμανία να αυξήσει μισθούς και δημόσιες δαπάνες. Κάτι που οι Γερμανοί αρνούνται να κάνουν.
Όμως, αυτοί που κατηγορούν τη Γερμανία αψηφούν κάποια πολύ σημαντικά δεδομένα. Καταρχήν, οι Γερμανοί παράγουν προϊόντα που δεν παράγουν άλλες χώρες. Δεύτερον, οι Γάλλοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν αν ήθελαν τις τιμές ή την ποιότητα των προϊόντων τους προκειμένου να γίνουν πιο ανταγωνιστικά. Επίσης, οι γερμανικοί μισθοί καθορίζονται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των συνδικάτων και των βιομηχανικών ενώσεων και όχι από την κυβέρνηση. Τέλος, ισχυρές οικονομίες όπως της Γερμανίας, ανεβάζουν την συνολικότερη αξία του ευρώ διεθνώς.
Στο παρελθόν, που η Γερμανία ήταν «ο ασθενής της Ευρώπης» και πάλι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες δεν τα πήγαιναν καλύτερα. Επίσης τι νόημα έχει να μειώσει τις εξαγωγές της η Γερμανία, αν χώρες όπως η Ελλάδα δεν τις αυξήσουν οπότε να αυξήσει και η Γερμανία τις εισαγωγές;
Ποια είναι λοιπόν η σωστή τακτική; Την επόμενη εβδομάδα η κυρία Μέρκελ θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει στη σύσκεψη του υπουργικού της συμβουλίου με κάποιον γνώστη το θέμα της Ευρωπαϊκής ανάπτυξης: την κυρία Λανγκάρ. Όπου επίσης θα παραβρεθεί και ο κύριος Σόιμπλε, που έχει και τις καλύτερες σχέσεις με τη γαλλίδα υπουργό.
*Διαβάστε ολόκληρο το δημοσίευμα:
http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,684968,00.html
Στο παρελθόν, οι δύο πολιτικοί αποτελούσαν κάτι παραπάνω από άξονα του κυβερνητικού συνασπισμού. Όλοι ήταν ήσυχοι ότι αν αυτοί οι δυο τους συμφωνούσαν στο προϋπολογισμό, τα φορολογικά και τα δημοσιονομικά, τότε όλα θα πήγαιναν καλά. Όμως, η σχέση τους κλονίζεται. Το διακύβευμα; το μέλλον της ΟΝΕ σε σχέση με τις οικονομικές δυσκολίες της ευρωζώνης και το ενδεχόμενο σχέδιο διάσωσης της καταχρεωμένης Ελλάδας.
Ο υπουργός των Οικονομικών, θεωρεί ότι το ευρώ είναι απόδειξη της ικανότητας της Ευρώπης να λειτουργεί συνολικά και είναι διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει την γερμανική οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα αν χρειαστεί. Αυτό όμως ακριβώς είναι που θέλει να αποφύγει η κυρία Μέρκελ με κάθε τρόπο συνεχίζει το δημοσίευμα.
Δεν πρόκειται μόνο για το τι κάνει η ευρωζώνη σε περίπτωση που μια χώρα είναι στα όρια της πτώχευσης. Πρόκειται και για ένα παιχνίδι εξουσίας, καθώς Μέρκελ και Σόιμπλε συγκρούονται για τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη. Ενώ δημοσίως η κυρία Μέρκελ δηλώνει ότι βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με τον υπ’ αριθμόν ένα υπουργό της, όσοι γνωρίζουν μιλάνε για μια τελείως διαφορετική κατάσταση.
Η διαφωνία που παίζεται πίσω από τις κάμερες, πρόσφατα είχε ένα περίεργο ζενίθ. Ο κύριος Σόιμπλε, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τόσο την κυρία Μέρκελ όσο και τους επιτελείς της από το να ανακαλύψουν τα σχέδιά του, απαγόρεψε στο προσωπικό του υπουργείου να μιλάει με οποιανδήποτε μέσα στην καγκελαρία. Κανείς δεν θυμάται να έχει υπάρξει οποιαδήποτε τέτοιου είδους διακοπή επικοινωνιών στο παρελθόν. Αυτού του είδους η διαφωνία όμως δεν είναι απλά μια πηγή προβληματισμού για το Βερολίνο. Αποδυναμώνει και την θέση της κυρίας Μέρκελ στις Βρυξέλλες.
Η κυρία Μέρκελ έχει ήδη βρεθεί στο στόχαστρο των εταίρων μελών της ευρωζώνης με πιο χαρακτηριστική τη στάση της γαλλίδας υπουργού των Εξωτερικών. Η ειρωνεία είναι ότι η Γερμανία ήταν κάποτε «ο ασθενής της Ευρώπης». Σήμερα η χώρα έχει ορθοποδήσει αλλά βάλλεται τόσο από εγχώριους παράγοντες όσο και από τους εταίρους, για διαφορετικούς λόγους. Παρόλο που ο ρόλος της σιδηράς κυρίας δεν την κάνει πιο δημοφιλή στην Ευρώπη, αυξάνει τη δημοτικότητά της στη Γερμανία. Η πλειονότητα των Γερμανών δεν θέλουν να πληρώσουν τα σπασμένα της Ελλάδας ενώ τα πρωτοσέλιδα των γερμανικών εφημερίδων έχουν τίτλους όπως «Γιατί δεν πάτε να πουλήσετε τα νησιά σας, μπατήρηδες ΄Ελληνες;»
Τα παραπάνω, κάνουν ακόμα πιο ενοχλητική τη στάση του υπουργού της. Η διαφωνία παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις ενώ η Καγκελάριος φρόντισε να πάρει τις αποστάσεις της όταν δήλωσε αναφορικά με την λύση του ΔΝΤ για την Ελλάδα ότι «πιθανόν και να είναι η μόνη λύση». Η μετάφραση αυτής της δήλωσης είναι: «ο υπουργός των Οικονομικών μου κάνει λάθος!» αφού ο κύριος Σόιμπλε είναι κατηγορηματικά αντίθετος με τη λύση του ΔΝΤ.
Όπως διαβάζουμε στο δημοσίευμα, το κύριο μέλημα του κυρίου Σόιμπλε είναι η πολιτική ενότητα της ΕΕ. Η εμπλοκή του ΔΝΤ σε μια χώρα σημαίνει σοβαρότατη παρεμβατικότητα στην οικονομική και νομισματική πολιτική της χώρας. Κάτι τέτοιο μπορεί να επηρεάσει το ευρώ συνολικότερα καθώς και την ανεξαρτησία της ΕΚΤ. Επίσης, για τον κύριο Σόιμπλε το ΔΝΤ αποτελεί εργαλείο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Ως επί το πλείστον, η Μέρκελ είναι απόλυτα αντίθετη στην πρόταση του υπουργού της για βοήθεια ύψους 80.2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Εκτός όμως από το ΔΝΤ υπάρχει και το ΕΝΤ το οποίο χωρίζει τους δύο πολιτικούς αφού ο κύριος Σόιμπλε πρόσφατα πρότεινε τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Την πρώτη φορά που το ανέφερε σε γερμανική οικονομική εφημερίδα, ούτε η Μέρκελ ούτε το επιτελείο της γνώριζε τίποτα για την πρόταση αυτή. Κάτι που την εκνεύρισε ακόμα περισσότερο. Την ώρα που η ίδια προσπαθούσε να πείσει τους Ευρωπαίους να μην βοηθήσουν τις καταχρεωμένες χώρες, ο υπουργός της την άδειαζε με εκ διαμέτρου αντίθετες προτάσεις.
Η αλήθεια είναι ότι ούτε ο κύριος Σόιμπλε ούτε το επιτελείο του είχαν ένα ξεκάθαρο σχέδιο στο μυαλό τους ενώ τώρα που έχει κάπως ξεκαθαρίσει το τοπίο, η καγκελαρία παραμένει ακόμα στο σκοτάδι. Σύμφωνα με τους ειδικούς του υπουργείου, τα ανανεωμένα σχέδια συμπεριλαμβάνουν ένα σχέδιο διάσωσης ευρωπαϊκού επιπέδου της τάξεως των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ και προτείνουν τέσσερεις τρόπους συγκέντρωσης του ποσού αυτού.
1) Oι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης μεταφέρουν κάποια αποθέματα των ξένων συναλλαγμάτων στο ΕΝΤ, εκτός του χρυσού.
2) Το ΕΝΤ, θα έχει άδεια να δανείζεται στις αγορές για τα σχέδια διάσωσης. Θα δημιουργηθεί κατ’ επέκταση ένας σκιώδης προϋπολογισμός.
3) Οι εθνικές κυβερνήσεις παρέχουν τα χρήματα με τη Γερμανία να συνεισφέρει το ¼ του συνολικού ποσού.
4) Μόνο οι χώρες που έχουν οικονομικό πρόβλημα παρέχουν στο ΕΝΤ. Η συνεισφορά τους θα εξαρτιόταν από το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Όμως η πρόταση αυτή δεν έχει βρει προς το παρόν υποστήριξη από τους Ευρωπαίους. Η καγκελάριος φρόντισε να υπονομεύσει περαιτέρω το σχέδιο λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε μια αλλαγή σε επίπεδο Συνθήκης. Kάτι τέτοιο θα σήμαινε χρόνια διαπραγματεύσεων μεταξύ των 27. Και κανείς Ευρωπαίος ηγέτης δεν θέλει να μπει σε αυτή τη διαδικασία συνεχίζει το δημοσίευμα.
Η στάση της Μέρκελ επίσης σηματοδοτεί μια αλλαγή στάσης απέναντι στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Όλα αυτά τα χρόνια οι Γερμανοί πλήρωναν αλλά πλέον αρνούνται. Από την άλλη, η επίθεση ενάντια στην γερμανική οικονομία έχει φτάσει στα άκρα. Εκπρόσωποι των χωρών του Νότου κυρίως κατηγορούν την Γερμανία για τα οικονομικά τους προβλήματα. Από το 2000 ως το 2008, το κόστος εργασίας σε Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιταλία αυξήθηκε κατά 26% σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο της τάξεως του 17%. Στη Γερμανία οι μισθοί αυξήθηκαν μόνο κατά 3%. Κατά συνέπεια, οι Γερμανοί έχουν ένα τεράστιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν ότι αυτό έχει οξύνει κατά πολύ το πρόβλημα.
Ειδικά μετά τις δηλώσεις της Γαλλίδας υπουργού των Οικονομικών, η Ευρώπη έχει ξεσηκωθεί ενώ ο γάλλος οικονομολόγος Κρίστιαν Στοφάες προειδοποιεί την Γερμανία να μην «προκαλέσει κύματα μίσους ανά την Ευρώπη» ενώ διάφοροι οικονομολόγοι καλούν τη Γερμανία να αυξήσει μισθούς και δημόσιες δαπάνες. Κάτι που οι Γερμανοί αρνούνται να κάνουν.
Όμως, αυτοί που κατηγορούν τη Γερμανία αψηφούν κάποια πολύ σημαντικά δεδομένα. Καταρχήν, οι Γερμανοί παράγουν προϊόντα που δεν παράγουν άλλες χώρες. Δεύτερον, οι Γάλλοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν αν ήθελαν τις τιμές ή την ποιότητα των προϊόντων τους προκειμένου να γίνουν πιο ανταγωνιστικά. Επίσης, οι γερμανικοί μισθοί καθορίζονται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των συνδικάτων και των βιομηχανικών ενώσεων και όχι από την κυβέρνηση. Τέλος, ισχυρές οικονομίες όπως της Γερμανίας, ανεβάζουν την συνολικότερη αξία του ευρώ διεθνώς.
Στο παρελθόν, που η Γερμανία ήταν «ο ασθενής της Ευρώπης» και πάλι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες δεν τα πήγαιναν καλύτερα. Επίσης τι νόημα έχει να μειώσει τις εξαγωγές της η Γερμανία, αν χώρες όπως η Ελλάδα δεν τις αυξήσουν οπότε να αυξήσει και η Γερμανία τις εισαγωγές;
Ποια είναι λοιπόν η σωστή τακτική; Την επόμενη εβδομάδα η κυρία Μέρκελ θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει στη σύσκεψη του υπουργικού της συμβουλίου με κάποιον γνώστη το θέμα της Ευρωπαϊκής ανάπτυξης: την κυρία Λανγκάρ. Όπου επίσης θα παραβρεθεί και ο κύριος Σόιμπλε, που έχει και τις καλύτερες σχέσεις με τη γαλλίδα υπουργό.
*Διαβάστε ολόκληρο το δημοσίευμα:
http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,684968,00.html
