Πιθανή διεύρυνση της κρίσης σε Πορτογαλία - Ισπανία θα κοστίσει 544 δισ. ευρώ

ΠANΩ από μισό τρισ. ευρώ ή το 6% του ΑΕΠ της ευρωζώνης θα κοστίσει συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση πιθανή οικονομική στήριξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας μαζί με την Ελλάδα, εάν η δημοσιονομική κρίση επεκταθεί στις δύο χώρες της Ιβηρικής.
Εως πριν... από λίγες εβδομάδες, το ενδεχόμενο διάδοσης της δημοσιονομικής κρίσης ευρύτερα σε χώρες της ευρωζώνης ακουγόταν ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα οι συνθήκες έχουν ανατραπεί γι'Α αυτό και συγκροτήθηκε ο πελώριος μηχανισμός στήριξης ευρωπαϊκών οικονομιών, αν και όταν εμφανισθούν ανάλογα προβλήματα.

Με την οριστικοποίηση της αξίας του πακέτου μέτρων στήριξης στα 750 δισ. ευρώ, οι οικονομολόγοι έσπευσαν να υπολογίσουν συγκεκριμένα το απαιτούμενο κονδύλι στην περίπτωση που βρεθούν προ του προβλήματος δημοσιονομικού εκτροχιασμού οι οικονομίες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Οικονομολόγοι της Danske Bank ήταν μεταξύ των πρώτων που δημοσιοποίησαν τις εκτιμήσεις τους. Σύμφωνα με αυτές και τα σημερινά οικονομικά μεγέθη, εάν οι δύο χώρες υποχρεωθούν να προσφύγουν στο πανευρωπαϊκό ταμείο οικονομικής στήριξης, τότε μαζί με τα 120 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα κληθεί να διαθέσει 500-600 δισ.

Συγκεκριμένα, εάν η Πορτογαλία απωλέσει τη δυνατότητα να δανείζεται από τις αγορές, ο μηχανισμός Ευρωπαϊκής Ενωσης - ΔΝΤ - ΕΚΤ θα πρέπει να τη στηρίξει με περισσότερα από 58,4 δισ. ευρώ κατά τη διετία 2010 - 2012. Για την ίδια διετία υπολογίζεται ότι ωριμάζουν ισπανικά κρατικά ομόλογα αξίας 264 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα η Μαδρίτη πρέπει να εξασφαλίσει άλλα 154 δισ. ευρώ για τα τρέχοντα ελλείμματα. Ετσι προκύπτει το συμπέρασμα ότι τριετής οικονομική βοήθεια προς Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία θα κοστίσει σε πρώτη φάση 544 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 6% του ΑΕΠ της ευρωζώνης το 2009.
Η προοπτική της «πολυ-διάσωσης» ευρωπαϊκών χωρών ήρθε πιο κοντά την τελευταία εβδομάδα λόγω της νέας επιθετικής αντίδρασης των διεθνών αγορών στα μέτρα. Μετά από ένα μονοήμερο διάλειμμα αισιοδοξίας, τα στοιχήματα κατά του ευρώ πολλαπλασιάστηκαν, με συνέπεια το ενιαίο νόμισμα να υποχωρήσει έως το 1,2359 δολ. με συνολικές εβδομαδιαίες απώλειες -2,86%. Στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια το άλμα ανόδου της Δευτέρας μετατράπηκε σε φθοροποιές απώλειες στις επόμενες συνεδριάσεις. Ωστόσο, η εβδομάδα έκλεισε με άνοδο 1,71% στο Xρηματιστήριο της Αθήνας, 3,15% στη Μαδρίτη και 5,85% στην Πορτογαλία.

Η αναθέρμανση της αστάθειας στις αγορές συνδέεται με δύο παράγοντες. Πρώτον, αμφισβητείται η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των μέτρων στήριξης, καθώς εκφράζονται ενστάσεις ότι η δημοσιονομική προσαρμογή μπορεί να λειτουργήσει ως τροχοπέδη στους ήδη εύθραυστους ρυθμούς οικονομικής ανάκαμψης της ευρωζώνης. Δεύτερον, πολλαπλασιάζονται οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις των μέτρων σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, με την καλλιέργεια πρωτοφανών συνθηκών κοινωνικής μεταβλητότητας.