Η μόνη ελπίδα αναστροφής της κρίσης.

Δυστυχώς φθάσαμε στην ουσιαστική οικονομική και πολιτική χρεοκοπία ακολουθώντας σταθερά μια πορεία δεκαετιών που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε το καράβι στην ξέρα.

Του Δ. Μπουράντα ,Διευθυντή executive ΜΒΑ,
Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ηταν σε όλους γνωστό ότι μια χώρα δεν μπορεί επί δεκαετίες να καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει στηριζόμενη σε πόρους των προηγούμενων γενεών, των επόμενων (συνεχής αύξηση του δανεισμού) και της Ε.Ε.
Ηταν θέμα κοινής λογικής να κατανοήσει ο καθένας ότι αυτό το πάρτι θα τελείωνε και θα έπρεπε να πληρώσουμε τον λογαριασμό.
Δυστυχώς όμως...τον πληρώνουν αυτοί που δεν ήταν στο πάρτι, δηλαδή οι έντιμοι, οι άνεργοι και οι φτωχοί. Ολα αυτά όμως είναι συμπτώματα, πίσω από τα οποία υπάρχουν τα αίτια που τα δημιούργησαν. Για ποιον λόγο οι κυβερνήσεις όλων των κομμάτων δημιούργησαν αυτό το τεράστιο, απατηλό, αναποτελεσματικό και αντικοινωνικό κράτος; Για ποιον λόγο συσσωρεύθηκαν επί τόσες δεκαετίες τόσα ελλείμματα; ]

Για ποιον λόγο για τόσες δεκαετίες μερικές εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες πλούτισαν απροκάλυπτα από αυτά τα ελλείμματα, φοροδιαφεύγοντας και αρμέγοντας το κράτος, παίρνοντας μίζες και χρήμα από παράνομες δραστηριότητες, και ζουν σήμερα προκλητικά; Για ποιον λόγο οι τεράστιοι πόροι πήγαν στην εφήμερη κατανάλωση και όχι σε παραγωγικές επενδύσεις και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας;

Γιατί ήταν προτεραιότητα να ξοδευτούν δεκάδες δισ. ευρώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες και όχι για την ανάπτυξη; Γιατί ξοδεύτηκαν τόσα δισεκατομμύρια για το ΕΣΥ, χωρίς να έχουμε υγεία; Γιατί ιδρύθηκαν σε όλη την Ελλάδα ΑΕΙ και ΤΕΙ για να μπαίνουν σχεδόν όλοι οι απόφοιτοι λυκείου, ενώ όλοι γνώριζαν ότι η ανάπτυξη της χώρας δεν θα μπορούσε να προσφέρει εργασία ούτε στους μισούς απόφοιτους; Γιατί κανείς δεν πήγε φυλακή από όσους ήταν πρωταγωνιστές στο πανηγύρι; Γιατί οι πολιτικοί και οι συνδικαλιστές και οι δημοσιογράφοι τώρα ξαφνικά ανακάλυψαν τη λάθος πορεία των τόσων δεκαετιών; Γιατί οι φωνές διανοουμένων, έντιμων και ικανών επιχειρηματιών και τεχνοκρατών ήταν αποκλεισμένες από τα ΜΜΕ; Γιατί κυριαρχούσε η αναξιοκρατία σχεδόν παντού;

Αν απαντήσουμε σε όλα αυτά και τόσα άλλα «γιατί» με κοινή λογική, θα φτάσουμε εύκολα στα πρωτογενή αίτια της οικονομικής και πολιτικής χρεοκοπίας. Πρώτα, θα συναντήσουμε το τεράστιο έλλειμμα πολιτικού πολιτισμού. Το πολιτικό σύστημα χτίστηκε, λειτούργησε και άσκησε την εξουσία στο θεμέλιο του πολιτικού αμοραλισμού και κυνισμού.

Αντί για την αξία της ακεραιότητας με την έννοια της εντιμότητας, της ειλικρίνειας, της ευθύτητας, της διαφάνειας, της συνέπειας λόγων και πράξεων, της τήρησης των υποσχέσεων, της ανάληψης των ευθυνών και της δικαιοσύνης, κυριάρχησαν οι αξίες της ανεντιμότητας, της διαπλοκής, της μίζας, της ανευθυνότητας, του ατομισμού, της πονηριάς, της αλαζονείας, της δημαγωγίας, του λαϊκισμού.

Αντί για την αξία της αποτελεσματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, κυριάρχησε η μετριότητα, ο ωχαδερφισμός, η αρπαχτή, η σπατάλη και η εφήμερη κατανάλωση. Αυτός ο πολιτικός αμοραλισμός και κυνισμός του πολιτικού συστήματος ήταν επόμενο να μεταδοθεί και στους πολίτες, αφού κριτήρια αξιολόγησης και επιλογής των πολιτικών δεν ήταν η ακεραιότητα και η συνεισφορά στο κοινό καλό και την πρόοδο της χώρας αλλά η εξυπηρέτηση των ατομικών μικροσυμφερόντων βραχυπρόθεσμα.

Δεύτερο αίτιο, σε αλληλεπίδραση με το πρώτο, ήταν η έλλειψη της φρόνησης με την έννοια του Αριστοτέλη.

Φρόνηση σημαίνει τεχνοκρατικός ορθολογισμός, με την έννοια να εφαρμόζει κανείς την τέχνη και την επιστήμη ούτως ώστε να επιτυγχάνει τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα με τους μικρότερους δυνατούς πόρους ή θυσίες, ταυτόχρονα με τον ηθικό ορθολογισμό, δηλαδή, με ηθικές αξίες και πολιτικό καλό και κατανέμονται δίκαια μεταξύ των πολιτών με διαφορετικά συμφέροντα. Το πολιτικό σύστημα της χώρας ούτε τεχνοκρατικό, ούτε ηθικό, ούτε πολιτικό ορθολογισμό επέδειξε, αφού παρά τους τόσους πόρους είμαστε ουραγοί σε όλα, η διαφθορά κυριάρχησε και μια μερίδα του ελληνικού λαού ευνοήθηκε προκλητικά έναντι των πολλών.

Τρίτον, η σημερινή κατάσταση έχει ως αίτιο, επίσης σε αλληλεπίδραση με τα προηγούμενα, την έλλειψη αξιοκρατίας και ικανοτήτων σε όλους όσους διαχειρίστηκαν τα κοινά, είτε σε κυβερνητικές θέσεις, είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση, είτε σε θέσεις δημόσιων οργανισμών. Κρίσιμες θέσεις στελεχώθηκαν με ανθρώπους ημιμαθείς, ανεπάγγελτους ή με αποτυχημένες ή μέτριες καριέρες.
Σε ανθρώπους που είχαν κομματικές ή άλλες διασυνδέσεις και προωθούσαν συγκεκριμένα συμφέροντα ή σε άλλους που αναδείχθηκαν λόγω οικογενειοκρατίας και πολιτικού μάρκετινγκ, χωρίς να διαθέτουν επαγγελματικές και κυρίως διοικητικές και ηγετικές ικανότητες, χαρακτήρα και αξίες. Σε ανθρώπους που βλέπουν την πολιτική ως επάγγελμα και μέσο εξουσίας, διασημότητας, πλουτισμού και life style.

Ετσι, φθάσαμε στην ουσιαστική οικονομική και πολιτική χρεοκοπία. Ετσι τα χάσαμε όλα. Χάσαμε την εθνική κυριαρχία και τη δημοκρατία, αφού τους νόμους και τις αποφάσεις τις διαμορφώνουν οι τεχνοκράτες της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Χάσαμε την ελπίδα να βγούμε από το τούνελ, την εθνική μας αξιοπρέπεια, αυτοπεποίθηση και υπερηφάνεια, την εμπιστοσύνη, τη σιγουριά, τη γαλήνη στη χώρα. Δυστυχώς, ακόμη δεν έχουμε δει τα χειρότερα. Κινδυνεύουμε και την εθνική μας ταυτότητα να χάσουμε, ακόμη και τα παιδιά μας, αφού για πολλά χρόνια θα αναγκάζονται να μεταναστεύουν για να δουλέψουν. Το κατεστημένο πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να αναγεννηθεί, αφού η νοοτροπία χρόνων, τα συμφέροντα και ο τρόπος σκέψης το κρατούν δεμένο στις ίδιες λογικές, πολιτικές και συμπεριφορές.

Μόνη ελπίδα για τη χώρα είναι η αναγέννησή του, με την επάνοδο στην πολιτική πολιτών που τόσα χρόνια ήταν στο περιθώριο, που πρεσβεύουν έναν διαφορετικό πολιτισμό, διαθέτουν τη βούληση και τις γνώσεις και τις ικανότητες να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τον ολικό επαναπροσδιορισμό της χώρας, υλοποιώντας ριζικές αλλαγές στους εθνικούς στόχους και στρατηγικές, στις δομές, τα συστήματα και την εθνική κουλτούρα, εξασφαλίζοντας την αξιοκρατία, το αποτελεσματικό μάνατζμεντ και την ηγεσία παντού.Αναδημοσιεύεται απ΄τη σημερινή Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία.