Στις σύγχρονες οικονομίες οι στόχοι οικονομικής πολιτικής, που τίθενται από τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, αναμένεται να επιτευχθούν με τη συνεπή εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων.Του κ.Ν.Μαραβέγια,
Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ετσι για παράδειγμα, όταν επιδιώκεται αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης, πρέπει, μεταξύ άλλων, να αυξηθούν οι δημόσιες επενδύσεις και να διοχετευτεί ρευστότητα από το τραπεζικό σύστημα στην αγορά.
Επίσης, όταν... επιδιώκεται αύξηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας μιας οικονομίας, πρέπει να συγκρατηθεί το κόστος παραγωγής, να βελτιωθεί η παραγωγικότητα, να μειωθεί η έμμεση φορολογία και να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά, προκειμένου να μειωθούν οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών. Ακόμη, όταν επιδιώκεται προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, πρέπει να μειωθεί η φορολογία και να περιοριστούν τα κάθε μορφής εμπόδια στην εγκατάσταση επιχειρήσεων.
Στη σημερινή συγκυρία, οι βασικότεροι στόχοι της οικονομικής πολιτικής που έχουν τεθεί προκειμένου να ξεφύγει η ελληνική οικονομία από την ύφεση είναι, μεταξύ άλλων, αύξηση του ΑΕΠ και μείωση της ανεργίας, αύξηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων.
Ομως οι στόχοι αυτοί επιδιώκεται να επιτευχθούν με μέτρα οικονομικής πολιτικής που δεν προσφέρονται για το σκοπό αυτό. Συχνά μάλιστα, επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα. Ετσι, π.χ., δεν μπορεί να αυξηθεί η οικονομική δραστηριότητα και να μειωθεί η ανεργία με μείωση των δημόσιων επενδύσεων και περιορισμένη ρευστότητα. Ούτε είναι δυνατόν να μειωθούν οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών και να αυξηθεί, έτσι, η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όταν αυξάνεται η έμμεση φορολογία, όσο κι αν περιορίζεται το εργατικό κόστος και επιχειρείται αύξηση του ανταγωνισμού με άνοιγμα αγορών και κλειστών επαγγελμάτων. Τέλος, δεν προσελκύονται ιδιωτικές επενδύσεις, με δεδομένη την υποτονικότητα της εγχώριας ζήτησης, όταν αυξάνεται η φορολογία των επιχειρήσεων και δεν περιορίζονται άμεσα τα εμπόδια.
Προφανώς, όλα αυτά είναι πολύ γνωστά, αλλά υπάρχει αδήριτη ανάγκη μείωσης των δημόσιων δαπανών (άρα και των δημόσιων επενδύσεων) και αύξηση των δημόσιων εσόδων, με αύξηση των φόρων, για να περιοριστεί το δυσθεώρητο δημοσιονομικό έλλειμμα και ταυτόχρονα να ικανοποιηθούν οι δανειστές μας στο πλαίσιο του μνημονίου. Ομως θα μπορούσαν, ίσως, να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες κυρίως με τον εξορθολογισμό των λειτουργικών δαπανών των υπουργείων και των ΔΕΚΟ, χωρίς τόσο δραστική μείωση των δημόσιων επενδύσεων, ενώ θα μπορούσαν να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα με τη φορολόγηση των εισοδημάτων που φοροδιαφεύγουν και όχι τόσο με την αύξηση των έμμεσων φόρων που επιβαρύνουν τις τιμές, ούτε με αύξηση των φόρων στις επιχειρήσεις που αποθαρρύνουν τους, ήδη διστακτικούς σε περίοδο ύφεσης, εγχώριους και ξένους επενδυτές.
Βεβαίως, είναι φανερό ότι τα περιθώρια εφαρμογής τέτοιων μέτρων πολιτικής είναι περιορισμένα και δεν έχουν άμεσο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Ομως από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να αναμένεται ότι θα επιτευχθούν στο άμεσο μέλλον οι επιδιωκόμενοι στόχοι με τα μέτρα πολιτικής που αναγκαστικά εφαρμόζονται σήμερα. Οι οικονομικοί πόροι του ΕΣΠΑ δεν αποτελούν πανάκεια, ούτε μπορούν να γίνουν θαύματα.
Ο τετραγωνισμός του κύκλου δεν έχει ακόμη επιτευχθεί. Το ΑΕΠ ενδέχεται να μην αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, η ανεργία μπορεί να επιδεινώνεται, οι εγχώριες τιμές να αντιστέκονται στην πτώση και ιδιωτικές επενδύσεις ίσως να μην εισρέουν στη χώρα μας. Ετσι, η οικονομική ανάπτυξη και η βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας μπορεί να αποδειχθούν πολύ δύσκολη υπόθεση.
enet.gr
