ΕΚΤ: Το χρονικό των υπερβολών που οδήγησαν την Ελλάδα στην κρίση

Από το 1999 ξεκίνησε η δραματική επιδείνωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, οδηγώντας στις οικονομικές ανισορροπίες που έφεραν τη σημερινή κρίση, διαπιστώνει μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Όπως εξηγούν οι συντάκτες της μελέτης, στη μετά το 1974 περίοδο παρατηρήθηκαν αλλαγές στις συμπεριφορές τόσο του...ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα στους τομείς της αποταμίευσης και των επενδύσεων, οι οποίες οδήγησαν στη σταδιακή επιδείνωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Οι ιδιωτικές επενδύσεις άρχισαν να εξασθενούν, ενώ οι εισροές κοινοτικών κεφαλαίων κατευθύνθηκαν προς την κατανάλωση και όχι τις επενδύσεις σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και του 1990. Στο ίδιο διάστημα καταγράφεται σημαντική δημοσιονομική επέκταση, με το κράτος, ωστόσο, να καταναλώνει και όχι να επενδύει.

Παρά τη δημοσιονομική προσαρμογή που επιτεύχθηκε στο διάστημα 1995-1999, η μετά το 1999 περίοδος χαρακτηρίστηκε από αρνητική αποταμίευση τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Όμως, σύμφωνα με την ΕΚΤ, ο ιδιωτικός τομέας είναι εκείνος που ευθύνεται περισσότερο για τις ανισορροπίες της ελληνικής οικονομίας.

«Η οικονομική απελευθέρωση και η διαδικασία της ένταξης στην ΟΝΕ, με τη μείωση του πληθωρισμού και των επιτοκίων, μεταξύ άλλων παραγόντων, ευθύνονται για την απότομη πτώση των αποταμιεύσεων και κατ΄ επέκταση την επιδείνωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας», αναφέρει η έκθεση. «Στην πραγματικότητα, κάποια διεύρυνση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών θα έπρεπε να αναμένεται, αλλά όχι αναγκαία αυτής της έκτασης και της ταχύτητας».

Οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ τονίζουν μάλιστα ότι για να επιστρέψει η ελληνική οικονομία σε διατηρήσιμη τροχιά, θα πρέπει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών να αντιμετωπιστεί με περισσότερα μέτρα από αυτά που σήμερα λαμβάνονται. Παρότι η πιστωτική επέκταση βρίσκεται σε επιβράδυνση, με αποτέλεσμα λίγο – πολύ οι υπερβολές στο δανεισμό του ιδιωτικού τομέα να διορθώνονται από την ίδια την αγορά, εντούτοις, η διαδικασία αυτή θα πρέπει να ενισχυθεί με την επιβολή αυστηρότερων κανόνων στον τραπεζικό δανεισμό και καλύτερη εποπτεία.

«Το έργο της διόρθωσης των εξωτερικών ανισορροπιών ενδέχεται να αποδειχθεί γεμάτο προκλήσεις, με δεδομένα τα μέτρα λιτότητας που υιοθέτησε η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής των ΕΕ/ΔΝΤ/ΕΚΤ, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα θα επιβαρύνουν την ανάπτυξη», τονίζεται.

«Σε αυτό το περιβάλλον, φαίνεται ότι η επιστροφή του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε διατηρήσιμα επίπεδα θα απαιτήσει ένα σχετικά μακρύ διάστημα και αποφασιστική, αποτελεσματική και πολυεπίπεδη δράση για να διορθωθούν οι υπερβολές της εσωτερικής ζήτησης, ειδικά σε όρους κατανάλωσης, καθώς και οι μη ευνοϊκές διαφορές στις τιμές», καταλήγει η ΕΚΤ.