ΟΕΕ: οι ελληνικές τράπεζες άντεξαν χωρίς υπέρμετρες απώλειες την πρόσφατη κρίση.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν δείξει πολύ υψηλό βαθμό προσαρμογής στις νέες χρηματοπιστωτικές συνθήκες και επιπλέον άντεξαν χωρίς υπέρμετρες απώλειες την...πρόσφατη κρίση. Ανέπτυξαν εξάλλου ευρύ δίκτυο σε πολλές ξένες αγορές. Παράλληλα, επένδυσαν μεγάλα κεφάλαια στην τεχνολογία και σε εξειδικευμένο προσωπικό, προς όφελος των ιδίων κεφαλαίων τους αλλά και της πελατείας τους. Ανέπτυξαν και συνεχίζουν να βελτιώνουν τα συστήματα διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου, του λειτουργικού κινδύνου και των κινδύνων της αγοράς με βάση τη διεθνή εμπειρία και πρακτική.

Ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου και εφάρμοσαν σύγχρονες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας με θέμα "Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα και Διεθνής Χρηματοπιστωτική Κρίση: Οικονομικές & Κοινωνικές Επιπτώσεις" που έγινε για λογαριασμό το Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΟΕΕ) και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Συνεδρίου "Βanking Money Conference 2010".
Στα συμπεράσματα της μελέτης αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

- Οι χρηματοοικονομικές εξελίξεις, στο πλαίσιο και της πρόσφατης δημοσιονομικής κρίσης, καθώς και τα σενάρια της ύφεσης που εκδηλώνονται τον τελευταίο καιρό, έφεραν τους δανειολήπτες πιο κοντά στην υπερχρέωση και δημιούργησαν αβεβαιότητα σε σχέση με τη μελλοντική τους ικανότητα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Η έως πρόσφατα εξαιρετικά υψηλή πιστωτική επέκταση σε συνδυασμό με την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση δημιουργούν εύλογες ανησυχίες για την υπερχρέωση των ελληνικών νοικοκυριών. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει ένα μείγμα πιέσεων στα ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία βιώνουν καθημερινά τη δυσκολία να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους για την κάλυψη των κάθε είδους δανειακών τους υποχρεώσεων.

- Όλοι οι σχετικοί δείκτες επισημαίνουν ότι η δανειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών συνεχίζει να αυξάνεται ως αποτέλεσμα του υψηλού, αν και επιβραδυνόμενου, ρυθμού δανεισμού των ελληνικών νοικοκυριών από το τραπεζικό σύστημα. Πράγματι, μετά την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ και την πλήρη απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης, ο δανεισμός των νοικοκυριών αυξήθηκε με υψηλό ρυθμό, κατά μέσο όρο γύρω στο 28%, την περίοδο 2002-07. Η ταχεία αύξηση των δανείων προς τα νοικοκυριά συνδέεται άμεσα με την αυξημένη ρευστότητα των τραπεζών, ιδίως κατά τα πρώτα έτη της περιόδου αυτής. Συνδέεται επίσης με το ιστορικά χαμηλό ύψος των επιτοκίων, τον εντεινόμενο ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών στον τομέα της λιανικής τραπεζικής, αλλά και το χαμηλό επίπεδο της δανειακής επιβάρυνσης των νοικοκυριών λόγω κυρίως των περιορισμών που υπήρχαν κατά το παρελθόν στην πρόσβασή τους στον τραπεζικό δανεισμό. Κατά τα τρία τελευταία έτη ο ρυθμός αυτός επιβραδύνθηκε σημαντικά, από 25,7% στο τέλος του 2006, σε 22,4% στο τέλος του 2007 και 12,8 στο τέλος του 2008. Με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος ο ετήσιος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης επιβραδύνθηκε περαιτέρω σε 2,5% τον Απρίλιο του 2010, από 3,1% το Δεκέμβριο του 2009.

- Οι πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης συνέβαλαν αποφασιστικά στη μείωση της έντασης του προβλήματος. Δεδομένου όμως ότι, όπως διαφάνηκε, το πρόβλημα είναι βαθύτατα συστημικό, οι πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν στο μέλλον, τόσο για τη θωράκιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την εμπέδωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας όσο και την προστασία των καταναλωτών των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, είναι σημαντικές και απαιτείται στενή διακρατική συνεργασία.

- Ως ποσοστό του ΑΕΠ, η συνολική δανειακή επιβάρυνση των ελληνικών νοικοκυριών αυξήθηκε σε 47,5% στο τέλος του 2008 από 34,7% στο τέλος του 2005, παραμένοντας ωστόσο σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο από το μέσο όρο τη ζώνης του ευρώ (2008: 59,5%) και από τα αντίστοιχα ποσοστά των χωρών του ΟΟΣΑ (2005: περίπου 80%).

Τα αποτελέσματα της μελέτης παρουσιάσε ο Δρ. Γεράσιμος Σαπουντζόγλου, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος του δ.σ της Proton Bank.