Άγνωστο παραμένει πότε και πως θα βγούμε από την παρατεταμένη παρακμή και οικονομική δυσπραγία.Ένα όμως είναι σίγουρο.. αυτό δε θα γίνει σύντομα.
Ευχάριστα ακούγονται όλα αυτά τα καλά λόγια για την οικονομία που λένε τώρα διάφοροι στο εξωτερικό.
Ωστόσο δεν πρέπει να μας αποκοιμίζουν, ούτε να νομίζουμε ότι ξεπεράσαμε τους κινδύνους και τα βάσανα.
Τα χρόνια που έχουμε μπροστά μας θα είναι δύσκολα και πολλά. Τον περασμένο Μάϊο μπήκαμε σε μία μακρά μεταβατική περίοδο, που...κάποιοι βιάζονται να την επικρίνουν και ακόμη περισσότερο, να την τελειώσουν μέσα σε έξη μήνες, αλλά που δεν πρόκειται να το κατορθώσουν, ό,τι και να λένε, όσα και να υπόσχονται. Το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο που δημιουργήσαμε και βιώσαμε για αρκετές δεκαετίες ολοκλήρωσε τον κύκλο του και δεν πρόκειται να το ξαναζήσουμε. ΄Αγνωστο πότε και πως θα βγούμε από την παρατεταμένη παρακμή και οικονομική δυσπραγία, αλλά δεν θα είναι σύντομα. Θα απαιτηθεί πολύ κόπος, πόνος και ιδρώτας για να τα καταφέρουμε, αν τα καταφέρουμε! Αυτές οι σκέψεις φαίνονται απαισιόδοξες, αλλά δεν είναι.
Είναι εκτιμήσεις που υπαγορεύονται από τη λογική και τα νούμερα. Τα νούμερα των εσόδων, των δαπανών, της ανεργίας, του χρέους, του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, της παραγωγής και της παραγωγικότητας, των ελλειμμάτων του κράτους, των ΔΕΚΟ και των νοσοκομείων, τις επιδόσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης. Για να βελτιωθούν όλα αυτά, θα χρειαστεί να φτύσουμε κυριολεκτικά αίμα. Το αντιλαμβάνονται και οι ξένοι, αυτοί, όπως ο Στρως Καν, που ρίχνουν στο τραπέζι το θέμα της επιμήκυνσης της αποπληρωμής των δανείων και οι άλλοι, όπως οι γερμανοί και η Κομισιόν, που προς το παρόν αρνούνται να το συζητήσουν. Αφενός για να μη χαλαρώσουμε και αφετέρου γιατί είναι πρόωρο ακόμη να ζητήσουν από τη δική τους κοινή γνώμη να το δεχθεί. Ετσι και αλλιώς πάντως, η επιμήκυνση της πληρωμής αποτελεί διευκόλυνση, όχι λύση.
Όλοι και ιδιαίτερα οι «αντιμνημονιακοί» του πολιτικού στίβου και των μήντια, που τελευταία γίνονται όλο και περισσότεροι, ζητούν να ληφθούν μέτρα ανάπτυξης. Λες και η ανάπτυξη είναι μία μηχανή που παίρνει μπρος με το πάτημα ενός κουμπιού. Αν με «ανάπτυξη» εννοούν επιστροφή στο μοντέλο της υπερκατανάλωσης με δανεικά, της οικοδομής, πάλι με δανεικά, της διατήρησης των εκατοντάδων χιλιάδων μικρομάγαζων, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό γιατί η φούσκα έσκασε. ΄Αλλωστε, αυτό το μοντέλο «ανάπτυξης» μας έριξε στα βράχια. Αν με «ανάπτυξη» εννοούν συνέχιση της κρατικοδίαιτης οικονομίας και της διατήρησης του σπάταλου (σε όλες τις μορφές σπατάλης) κράτους, ούτε αυτό είναι δυνατόν, γιατί λεφτά δεν υπάρχουν.
Αν τέλος, με «ανάπτυξη» εννοούν την μείωση των φόρων στις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες, αυτό σκοντάφτει σε δύο πραγματικά δεδομένα. Το πρώτο είναι ότι το κράτος είναι μπλεγμένο σε ένα φαύλο κύκλο γιατί πρέπει να βρει έσοδα και το δεύτερο ότι με την εμπειρία που έχουμε δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι οι επιχειρηματίες, ειδικά οι μικροεπιχειρηματίες, θα επενδύσουν. Δεν επένδυαν όταν ο χρήμα έρρεε, γιατί θα το κάνουν τώρα; Από την άλλη πλευρά, με την κατάσταση που επικρατεί, δεν είναι απίθανό να δούμε μία γενικευμένη αδυναμία και από πολλούς άρνηση, να πληρώσουν φόρους. Οπότε το κράτος πάλι θα ψάχνει για έσοδα. Επομένως, σωστό είναι να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στην ορθολογιστική ανάπτυξη, αλλά στην πράξη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας, όξυνση της επιχειρηματικότητας, ιδέες, πειθαρχία και μεγάλη, πάρα πολύ μεγάλη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.
Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας. Τα καλά λόγια από το εξωτερικό είναι ανακουφιστικά και ενθαρρυντικά , αλλά δεν πρόκειται μόνα τους να μας σώσουν. Ούτε βέβαια όσοι αναθεματίζουν το μνημόνιο και ζητούν «ανάπτυξη» εδώ και τώρα, χωρίς να προσδιορίζουν τι είδους θα είναι αυτή. Δυστυχώς, έχουμε ακόμη γολγοθά μπροστά μας, ενδεχομένως και σταύρωση, πριν από την ανάσταση. Για να μη μας κοροϊδεύουν και να μη κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας…
Αγγ.Στάγκος
reporter
