Ντόμινο φέρνει η μείωση εισοδημάτων

Φόβους για περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης άνω του 20%, έκρηξη των λουκέτων εμπορικών αλλά και παραγωγικών επιχειρήσεων και κατανάλωση στα επίπεδα των μέσων της δεκαετίας του ’80 εκφράζουν φορείς της αγοράς.

Όπως...σημειώνουν οι ίδιοι, η δραματική πτώση της κατανάλωσης τη φετινή χρονιά θα συνεχιστεί με ακόμη μεγαλύτερη ένταση την επόμενη, καθώς το "μαχαίρι" που συνεχίζει να πέφτει στο εισόδημα του μέσου Έλληνα καταναλωτή, σε συνδυασμό με την αύξηση των άμεσων και των έμμεσων φόρων, έχει διαμορφώσει κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας, που αποτρέπει τους καταναλωτές από αγορές προϊόντων, ακόμα κι αν αυτά βρίσκονται σε προσφορά ή πωλούνται με έκπτωση άνω του 50%.
Ήδη η πτώση στην κατανάλωση που καταγράφεται τους τελευταίους μήνες έχει γίνει εμφανής ακόμη και σε ανελαστικές δαπάνες, όπως είναι τα βασικά καταναλωτικά αγαθά - τρόφιμα, ενώ όπως όλα δείχνουν τα χειρότερα είναι προ των πυλών.
Με πτώση άνω του 30% σε είδη ένδυσης, υπόδησης και σε είδη σπιτιού, με κάμψη κοντά στο 20% στα καύσιμα, με μείωση 25% στα καπνικά είδη και με οριακή κάμψη των πωλήσεων στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, η επόμενη μέρα από την ανακοίνωση και των τελευταίων μέτρων της κυβέρνησης προμηνύει ένα ακόμη δυσκολότερο 2011.
Την ίδια ώρα, οι εκτιμήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου για κάθετη πτώση του τζίρου τη χριστουγεννιάτικη περίοδο, ο οποίος αποτελεί περίπου το 20% -25% του συνολικού ετήσιου τζίρου της συντριπτικής πλειονότητας των εμπορικών επιχειρήσεων, και για απώλεια 3 δισ. ευρώ φαίνεται να επιβεβαιώνονται, αφού ακόμη και χθες Κυριακή η κίνηση στα καταστήματα, τα οποία παρέμειναν ανοιχτά λόγω του εορταστικού ωραρίου, ήταν υποτονική.
Συνολικά, ο τζίρος της λιανικής την τρέχουσα εορταστική περίοδο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΣΕΕ, θα σημειώσει πτώση από τα 16,4 δισ. ευρώ στα 13,2 δισ. ευρώ, ενώ η μείωση χωρίς τα τρόφιμα εκτιμάται από τα 10,5 δισ. ευρώ να πέσει στα 8,4 δισ. ευρώ. Αυτή η κάμψη αποδίδεται αφενός στη μείωση των εισοδημάτων των καταναλωτών, στην αύξηση του αριθμού των ανέργων και των έμμεσων και ειδικών φόρων το δ΄ τρίμηνο του 2010 και αφετέρου στην ανασφάλεια για την επόμενη χρονιά αλλά και στο μεγάλο κούρεμα του 13ου μισθού.
Και αυτοί πάντως που θα λάβουν φέτος 13ο μισθό, έστω και "κουρεμένο", θα διαθέσουν το 1/3 αυτού για την αποπληρωμή δανείων και πιστωτικών καρτών, ενώ συνολικά το 60% περίπου αυτού θα κατευθυνθεί σε ανελαστικές δαπάνες (διατροφή, δίδακτρα, θέρμανση, χρέη προς τράπεζες και προς το Δημόσιο και λογαριασμούς, υπηρεσίες).
Σύμφωνα με τα στοιχεία από έρευνα που διεξήγαγε το ΚΕΠΚΑ - Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών, για τον 13ο μισθό, παρατηρείται αύξηση του ποσοστού για την αποπληρωμή δανείων και πιστωτικών καρτών κατά 9 περίπου μονάδες. Η αύξηση αυτή έρχεται να προστεθεί στην αύξηση, που ήταν 2 μονάδες και στην αύξηση 5,3 μονάδων του 2008. Σημαντικό πάντως είναι και το ποσοστό των καταναλωτών (1 στους 10), οι οποίοι δήλωσαν ότι τα επιπλέον χρήματα που θα μπουν στο ταμείο τους την περίοδο των εορτών θα φροντίσουν να τα αποταμιεύσουν.

Έκρηξη λουκέτων και απώλεια θέσεων εργασίας
Η απώλεια εισοδήματος από τους καταναλωτές από τη μία αλλά και η άρνηση του πιστωτικού συστήματος να ρίξει ρευστό στην αγορά έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μίγμα, με αύξηση των λουκέτων και απώλεια θέσεων εργασίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις αρχές του χρόνου 1 στις 4 θέσεις εργασίας που χάθηκαν προήλθε από το εμπόριο, το οποίο αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εργοδότες, αφού απασχολεί το 18,1% του συνολικού εργατικού δυναμικού της χώρας. Την ίδια ώρα, το 43,7% μεταξύ των Α.Ε. και ΕΠΕ σχεδιάζει περικοπές απασχόλησης, ενώ το 45% σκοπεύει να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας. Από την άλλη πλευρά, στις Ο.Ε. - Ε.Ε. και στις ατομικές επιχειρήσεις μόνο το 15% σχεδιάζει απολύσεις, ενώ η συντριπτική πλειονότητα αυτών σχεδιάζει να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας.

Σε ό,τι αφορά το μέτωπο των λουκέτων, εκτιμάται ότι φέτος θα ξεπεράσουν, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, τα 50.000. Είναι χαρακτηριστικό ότι μηνιαίως τα λουκέτα υπολογίζονται στις 4.000 κι εκτιμάται ότι αυτός ο αριθμός τον Δεκέμβριο θα φτάσει τις 7.000. Αυτός ο αριθμός, όπως σημειώνουν οι ίδιοι, θα αυξηθεί περαιτέρω μετά τις εορτές των Χριστουγέννων και σίγουρα μετά την ολοκλήρωση των χειμερινών εκπτώσεων στο τέλος Φεβρουαρίου. Αυτό το στοιχείο το είχε δείξει και η τελευταία δειγματοληπτική έρευνας του ΕΒΕΑ, σύμφωνα με την οποία 1 στις 2 επιχειρήσεις εξετάζει το ενδεχόμενο ακόμα και τερματισμού της λειτουργίας της αν μέσα στον επόμενο χρόνο δεν βελτιωθούν οι οικονομικές επιδόσεις.

Μέχρι σήμερα, πάντως, περισσότερες από 4 στις 10 μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην καταβολή ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων, το 35% καθυστερεί τις πληρωμές προς τους προμηθευτές, το 23% δυσκολεύεται να πληρώσει έγκαιρα ενοίκια και λογαριασμούς ΔΕΚΟ, ενώ τρεις στις δέκα επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό έχουν δυσκολίες στην έγκαιρη καταβολή μισθών.

* Αναδημοσίευση από το 665ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 17 - 21 Δεκεμβρίου 2010.