Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης πρόκειται να υποβαθμίσουν την ελληνική οικονομία μεσα στις επόμενες 15 ημέρες.
Παρά τις προσπάθειες του...υπουργού οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου να παρουσιάσει την εξυγιαντική προσπάθεια της κυβέρνησης, και οι τρείς μεγάλοι οίκοι, δηλαδή η Fitch, η Standard and Poors και η Moodys θα υποβαθμίσουν την ελληνική οικονομία απο μία μέχρι τρείς κλίμακες.
Πολλοί πιστεύουν οτι οι ξένοι οίκοι συμμετέχουν και μάλιστα καθοδηγούν το διεθνές κερδοσκοπικό παιχνίδι. Το οτι συμμετέχουν είναι βέβαιο αφού πάνω στις αξιολογήσεις τους στηρίζονται οι κερδοσκοπικές κινήσεις. Το οτι καθορίζουν είναι υπερβολικό. Η ουσία είναι οτι οι οίκοι θα υποβαθμίσουν την ελληνική οικονομία και θα έχουν δίκιο ( με την δική τους ψυχρή οπτική των πραγμάτων). Γιατί θα έχουν δίκιο;
Διότι υπάρχουν δυο τεχνικοί λόγοι που δεν μπορούν να αγνοηθούν και αυτοί είναι οτι το χρέος ώς ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνεται (απο το 112% στο 150%) σε πρωτοφανές επίπεδο. Δεύτερον διότι η ύφεση δηλαδή η μείωση του ΑΕΠ χαλάει τις σχέσεις ΑΕΠ με έλλειμμα και προοιωνίζεται χαμηλότερα φορολογικά έσοδα. Αυτοί είναι οι τεχνικοί λόγοι. Ο "πολιτικός" λόγος είναι οτι δεν θεωρούν με τα μέχρι στιγμής δεδομένα οτι η Ευρώπη θα στηρίξει με κάθε κόστος - και εφόσον οι εξελίξεις στην Ευρώπη συνολικά είναι αρνητικές - την ελληνική οικονομία και έτσι δεν θεωρούν βέβαιο οτι θα αποφευχθεί τελικά μια "ελεγχόμενη πτώχευση" δηλαδή μια συμφωνημένη αναδιάρθρωση του χρέους μας. Οι φόβοι τους εδικαιολογούν την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας. Φυσικά εμείς εδώ έχουμε άλλη άποψη.
Θεωρούμε οτι η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας είναι δεδομένη για ακόμη ενάμισυ χρόνο μέσω του μνημονίου, εφόσον εμείς το τηρήσουμε. Δύσκολο μεν, αλλά εφικτό. Στις αγορές δεν πρόκειται να βγούμε ούτε το 2011 ούτε το 2012. Απο το 2012, αν χρειαστεί (που θα χρειαστεί) θα αυξηθεί το ποσόν του μηχανισμού στήριξης κατά 30-40 δισ ευρώ με τη συμμετοχή μας στο νέο μηχανισμό στήριξης. Στη συνέχεια, το χρέος μας θα μετατραπεί σε μακροπρόθεσμο και μετά εφόσον παρουσιάσουμε πρωτογενή πλεονάσματα στον προυπολογισμό θα μπορέσουμε να βγούμε και να δανειζόμαστε ξανά απο τις αγορές. Όλα αυτά προυποθέτουν οτι εμείς θα τηρούμε τους όρους του μνημονίου για να συνεχίζεται η χρηματοδότηση και οτι η Ευρώπη δεν θα διαλυθεί υπο την πίεση των αγορών. προυποθέτουν επίσης οτι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα αντέξει τις πιέσεις των αγορών και οτι η κυβέρνηση (αυτή ή κάποια άλλη) θα αντέξει τις κοινωνικές πιέσεις για να συνεχίσει να εφαρμόζει το μνημόνιο.
Χονδρικά, αυτή είναι η κατάσταση σήμερα.
όσον αφορά στην ουσία, δηλαδή τις επιπτώσεις των υποβαθμίσεων απο τους τρείς διεθνείς οίκους, δεν μπορούμε να πούμε οτι έχουν και μεγάλη σημασία για δυο λόγους:
Πρώτον διότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει τις υποβαθμίσεις και δεν θα εκπλαγούν αρνητικά. Είναι κάτι που το περιμένουν. Δεύτερον διότι επειδή είμαστε ήδη υποβαθμισμένοι, οι ξένοι δεν μας δανείζουν καθόλου, δεν δανειζόμαστε απο τις αγορές και ούτε πρόκειται να δανειστούμε (συνεπώς δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα), τα μεγάλα ξένα funds που επένδυαν στο ελληνικό χρηματιστήριο έχουν πουλήσει τις συμμετοχές τους και οι μετοχές των μεγάλων και καλών ελληνικών επιχειρήσεων είναι υποτιμημένες συνεπώς δεν αλλάζει η στάση των ξένων απέναντι στο ελληνικό χρηματιστήριο - είναι αρνητική ούτως ή άλλως.
Οι υποβαθμίσεις λοιπόν αυτές , όταν βρισκόμαστε σε τόσο χαμηλό επίπεδο, είναι ας πούμε ενοχλητικέ ςή και προσβλητικές, όμως δεν έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο.
Το ζήτημα είναι αν μπορούμε εμείς να στρώσουμε την οικονομία ώστε να περάσουμε σε μερικά χρόνια σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης ή έστω σε μηδενικό ρυθμό (δηλαδή να σταματήσει η ύφεση) ώστε μετά να μπορέσουμε να βγάλουμε πρωτογενή πλεονάσματα στον προυπολογισμό και να επανέλθουμε σε μια "νορμάλ" λειτουργία στο πλαισιο της διεθνούς οικονομίας..
Πολλοί πιστεύουν οτι οι ξένοι οίκοι συμμετέχουν και μάλιστα καθοδηγούν το διεθνές κερδοσκοπικό παιχνίδι. Το οτι συμμετέχουν είναι βέβαιο αφού πάνω στις αξιολογήσεις τους στηρίζονται οι κερδοσκοπικές κινήσεις. Το οτι καθορίζουν είναι υπερβολικό. Η ουσία είναι οτι οι οίκοι θα υποβαθμίσουν την ελληνική οικονομία και θα έχουν δίκιο ( με την δική τους ψυχρή οπτική των πραγμάτων). Γιατί θα έχουν δίκιο;
Διότι υπάρχουν δυο τεχνικοί λόγοι που δεν μπορούν να αγνοηθούν και αυτοί είναι οτι το χρέος ώς ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνεται (απο το 112% στο 150%) σε πρωτοφανές επίπεδο. Δεύτερον διότι η ύφεση δηλαδή η μείωση του ΑΕΠ χαλάει τις σχέσεις ΑΕΠ με έλλειμμα και προοιωνίζεται χαμηλότερα φορολογικά έσοδα. Αυτοί είναι οι τεχνικοί λόγοι. Ο "πολιτικός" λόγος είναι οτι δεν θεωρούν με τα μέχρι στιγμής δεδομένα οτι η Ευρώπη θα στηρίξει με κάθε κόστος - και εφόσον οι εξελίξεις στην Ευρώπη συνολικά είναι αρνητικές - την ελληνική οικονομία και έτσι δεν θεωρούν βέβαιο οτι θα αποφευχθεί τελικά μια "ελεγχόμενη πτώχευση" δηλαδή μια συμφωνημένη αναδιάρθρωση του χρέους μας. Οι φόβοι τους εδικαιολογούν την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας. Φυσικά εμείς εδώ έχουμε άλλη άποψη.
Θεωρούμε οτι η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας είναι δεδομένη για ακόμη ενάμισυ χρόνο μέσω του μνημονίου, εφόσον εμείς το τηρήσουμε. Δύσκολο μεν, αλλά εφικτό. Στις αγορές δεν πρόκειται να βγούμε ούτε το 2011 ούτε το 2012. Απο το 2012, αν χρειαστεί (που θα χρειαστεί) θα αυξηθεί το ποσόν του μηχανισμού στήριξης κατά 30-40 δισ ευρώ με τη συμμετοχή μας στο νέο μηχανισμό στήριξης. Στη συνέχεια, το χρέος μας θα μετατραπεί σε μακροπρόθεσμο και μετά εφόσον παρουσιάσουμε πρωτογενή πλεονάσματα στον προυπολογισμό θα μπορέσουμε να βγούμε και να δανειζόμαστε ξανά απο τις αγορές. Όλα αυτά προυποθέτουν οτι εμείς θα τηρούμε τους όρους του μνημονίου για να συνεχίζεται η χρηματοδότηση και οτι η Ευρώπη δεν θα διαλυθεί υπο την πίεση των αγορών. προυποθέτουν επίσης οτι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα αντέξει τις πιέσεις των αγορών και οτι η κυβέρνηση (αυτή ή κάποια άλλη) θα αντέξει τις κοινωνικές πιέσεις για να συνεχίσει να εφαρμόζει το μνημόνιο.
Χονδρικά, αυτή είναι η κατάσταση σήμερα.
όσον αφορά στην ουσία, δηλαδή τις επιπτώσεις των υποβαθμίσεων απο τους τρείς διεθνείς οίκους, δεν μπορούμε να πούμε οτι έχουν και μεγάλη σημασία για δυο λόγους:
Πρώτον διότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει τις υποβαθμίσεις και δεν θα εκπλαγούν αρνητικά. Είναι κάτι που το περιμένουν. Δεύτερον διότι επειδή είμαστε ήδη υποβαθμισμένοι, οι ξένοι δεν μας δανείζουν καθόλου, δεν δανειζόμαστε απο τις αγορές και ούτε πρόκειται να δανειστούμε (συνεπώς δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα), τα μεγάλα ξένα funds που επένδυαν στο ελληνικό χρηματιστήριο έχουν πουλήσει τις συμμετοχές τους και οι μετοχές των μεγάλων και καλών ελληνικών επιχειρήσεων είναι υποτιμημένες συνεπώς δεν αλλάζει η στάση των ξένων απέναντι στο ελληνικό χρηματιστήριο - είναι αρνητική ούτως ή άλλως.
Οι υποβαθμίσεις λοιπόν αυτές , όταν βρισκόμαστε σε τόσο χαμηλό επίπεδο, είναι ας πούμε ενοχλητικέ ςή και προσβλητικές, όμως δεν έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο.
Το ζήτημα είναι αν μπορούμε εμείς να στρώσουμε την οικονομία ώστε να περάσουμε σε μερικά χρόνια σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης ή έστω σε μηδενικό ρυθμό (δηλαδή να σταματήσει η ύφεση) ώστε μετά να μπορέσουμε να βγάλουμε πρωτογενή πλεονάσματα στον προυπολογισμό και να επανέλθουμε σε μια "νορμάλ" λειτουργία στο πλαισιο της διεθνούς οικονομίας..