θα ληφθούν στις επόμενες συνόδους κορυφής θα είναι μια πολύ καλή ένδειξη για το τι μας περιμένει στην πραγματική οικονομία..Η απόφαση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ να διπλασιάσουν τα χρήματα που μπορεί να δανείσει ο μηχανισμός στήριξης, είναι αναμφίβολα ενα θετικό βήμα για την αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους που μαστίζει τις ευρωπαικές οικονομίες.
Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι πώς οι αγορές θα αξιολογήσουν αυτήν την απόφαση, αν θα ικανοποιηθούν ή αν.. θα θεωρήσουν οτι δεν επαρκεί και οτι χρειάζονται άλλα μέτρα. Το τι θα πράξουν οι αγορές σήμερα και τις επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικό και για το ρυθμό με τον οποίο θα προχωρήσουν σε νέες αποφάσεις οι ευρωπαίοι ηγέτες που συνεδριάζουν τον Μάρτιο με θέμα το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας και την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους.
Λογικά, οι αγορές θα πρέπει να αξιολογήσουν θετικά τον διπλασιασμό των κεφαλαίων του μηχανισμού στήριξης. Θα πρέπει να δώσουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στις ευρωπαικές μετοχές, θα πρέπει να αυξηθεί η ζήτηση για τα ευρωπαικά και τα ελληνικά ομόλογα, θα πρέπει τα spreads να μειωθούν. Αυτή θα ήταν η λογική εξέλιξη. Όμως το τι θα συμβεί θα το ξέρουμε αργότερα σήμερα, αλλά θα το δούμε και τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Και οι αγορές βλέπουν τα πράγματα περίεργα. Καταρχήν προεξοφλούν τις εξελίξεις με αποτέλεσμα να ισχύει το γνωστό φαινόμενο «αγοράστε στη φήμη, πουλήστε στο γεγονός». Μπορεί δηλαδή οι αγορές να είχαν προεξοφλήσει τις αποφάσεις αυτές και να ανέβαιναν και τώρα που οι αποφάσεις ελήφθησαν, να σπεύσουν να ρευστοποιήσουν τα κέρδη τους. Μπορεί όμως και να περιμένουν ακόμη πιο γενναίες αποφάσεις και να προεξοφλήσουν ξανά τη λήψη τους παρουσιάζοντας νεά άνοδο.
Το ζήτημα είναι οτι οι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν εκχωρήσει στις αγορές το δικαίωμα του κριτή των αποφάσεων τους και λειτουργούν με γνώμονα τις αντιδράσεις των αγορών και όχι τις επιθυμίες ή τις αντιδράσεις των πολιτών.
Θα μου πείτε: Είναι πρόβλημα αυτό; Ναι, είναι, διότι συνήθως τα συμφέροντα των αγορών και τα συμφέροντα των λαών είναι αντίθετα. Για παράδειγμα, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών, των μετάλλων και των τροφίμων είναι χαράς ευαγγέλια για τις αγορές και τα χρηματιστήρια εμπορευμάτων. Αντίθετα για τους λαούς είναι σημαντικό πρόβλημα διότι ανεβαίνουν οι τιμές όλων των προιόντων και κυρίως των τροφίμων. Όταν το καλοκαίρι του 2008 οι τιμή του ρυζιού είχε φτάσει στο ανώτατο σημείο της, οι αγορές πανηγύριζαν και τέσσερα δισεκατομμύρια άθρωποι (τόσοι έχουν ώς βασική ή και μόνη τροφή το ρύζι) πεινούσαν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς, στο ασφαλιστικό και στο μισθολογικό καθεστώς των δυτικών χωρών. Όταν αυξάνονται τα χρόνια για να πάρεις σύνταξη, όταν μειώνονται οι μισθοί και διευκολύνεται η απόλυση, οι αγορές εκτιμούν οτι τα κέρδη των επιχειρήσεων θα αυξηθούν και οι τιμές των μετοχών αυξάνονται. Την ίδια στιγμή οι εργαζόμενοι πλήττονται.
Καθώς λοιπόν οι ευρωπαίοι ηγέτες λαμβάνουν ολοένα και περισσότερο υπόψη τους τις αντιδράσεις των αγορών και λιγότερο των λαών, το αποτέλεσμα θα είναι να αποφασίζουν εις βάρος των πολιτών και υπέρ των αγορών. Και αυτό είναι που βλέπουμε στην Ευρώπη σήμερα ξεκινώντας απο το μεγάλο πειραματικό εργαστήρι – την Ελλάδα – που λόγω των ειδικών συνθηκών δοκιμάζοναι εκ μέρους της τρόικας όλα όσα θα συμβούν στα επόμενα χρόνια στις ευρωπαικές χώρες.
Η αντίδραση λοιπόν των αγορών τις επόμενες ημέρες αλλά και η στάση τους έναντι των αποφάσεων που θα ληφθούν στις επόμενες συνόδους κορυφής θα είναι μια πολύ καλή ένδειξη για το τι μας περιμένει στην πραγματική οικονομία.
Γ.Νικολόπουλος
