Το μέγεθος των απόλυτων αριθμών του δημοσίου χρέους ζαλίζει, θολώνει σήμερα την κρίση μας, σχεδόν μας ωθεί και στην απελπισία.«Οι αριθμοί δεν βγαίνουν» μας λένε, με ύφος νομπελίστα, άνθρωποι που δεν είναι καν οικονομολόγοι και απλώς αναπαράγουν πολιτικά υποκινούμενες αναλύσεις Βρετανικών εντύπων..
Αναζητούνται διέξοδοι που δεν είναι εφαρμόσιμες, όπως η εξοικονόμηση 50 δισεκατομμυρίων από την πώληση δημόσιας περιουσίας, ή αυτοκαταστροφικές, όπως η στάση πληρωμών και η...έξοδος από το ευρώ.
Πράγματι, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι οι απόλυτοι αριθμοί είναι αποκαρδιωτικοί.
Αυτό που δεν ακούμε πολύ συχνά είναι ότι οι απόλυτοι αριθμοί δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία όσο τα ποσοστά. Διότι, ως γνωστόν, το μεγάλο ζήτημα είναι να μειωθεί το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Και για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, υπάρχει και ο δρόμος της ανάπτυξης, καθώς, ως γνωστόν, όταν το ΑΕΠ μεγεθύνεται ο λόγος του χρέους προς ΑΕΠ παύει να μας προκαλεί τους γνωστούς ιλίγγους.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το χρέος της χώρας μας αυξήθηκε κατά 28 δισεκατομμύρια την τετραετία 2000-2003. Κι όπως θα έλεγε και ο «Γιάγκος Δράκος» της τηλεοπτικής Λάμψης, «28 δισεκατομμύρια δεν είναι λίγα λεφτά».
Και όμως, ο λόγος του χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε κατά έξι μονάδες, απλώς και μόνο επειδή η ελληνική οικονομία πήγαινε «σφαίρα». Το ίδιο ισχύει και αντιστρόφως βέβαια: γιατί την επόμενη τετραετία, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε σε απόλυτους αριθμούς κατά 40 δισεκατομμύρια (όσα σχεδόν ψάχνουμε από αποκρατικοποιήσεις και εκποιήσεις αυτήν την τετραετία), αλλά ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 8 μονάδες.
Οι δύο αυτές παρατηρήσεις μας οδηγούν σε δύο συμπεράσματα.
Το πρώτο είναι ότι η κατάσταση είναι σοβαρή, αλλά αντιμετωπίσιμη. Οι εποχές που προσθέταμε διψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων στο ΑΕΠ της χώρας κάθε χρόνο δεν είναι και τόσο μακρινές για να τις έχουμε ξεχάσει. Αν συμβεί το ίδιο και από του χρόνου, όταν ακόμη και το Μνημόνιο προβλέπει ότι θα βγούμε από την ύφεση, τότε το ποσοστό του χρέους (γιατί αυτό είναι που μας ενδιαφέρει και όχι ο απόλυτος αριθμός) θα σταθεροποιηθεί και θα αρχίσει να πέφτει.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι δεν έχουμε πια την πολυτέλεια να τροφοδοτούμε την ανάπτυξη μέσω ελλειμμάτων μεγαλύτερων από τα ποσά που προστίθενται ετησίως στο ΑΕΠ, όπως συνέβη στο δεύτερο παράδειγμα που έδωσα. Ειδάλλως, το κλάσμα χρέους/ΑΕΠ θα βαίνει διαρκώς επιδεινούμενο. Το ιδανικό μάλιστα θα είναι όλοι οι ελληνικοί προϋπολογισμοί να κλείνουν στο εξής με πρωτογενές πλεόνασμα.
Όπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να μάθουμε στο εξής να αναπτυσσόμαστε με διαφορετικό τρόπο:
Χρειαζόμαστε επιχειρηματίες που δεν θα εξαρτώνται από κρατικές δουλειές για να επιβιώσουν και προϊόντα που θα είναι ανταγωνιστικά προς εξαγωγή, ώστε να μη βασιζόμαστε αποκλειστικά στην εσωτερική κατανάλωση.
Χρειάζεται μία κυβέρνηση που θα ξεκολλήσει επιτέλους το ΕΣΠΑ και θα κάνει πράξη την επί χάρτου διακήρυξη περί καταπολέμησης της γραφειοκρατίας και απλοποίησης της διαδικασίας ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων.
Χρειαζόμαστε υπουργούς που δεν θα υποκαθιστούν την αδυναμία τους να κάνουν τη δουλειά τους, όπως είναι για παράδειγμα ο χωροταξικός σχεδιασμός και ο καθορισμός χρήσεων γης, με ακτιβιστικού τύπου απαγορεύσεις που πλήττουν την οικονομία. Χρειάζονται πολίτες που δεν θα ονειρεύονται για το παιδί τους μια θεσούλα στο δημόσιο.
Χρειάζονται συνδικαλιστές που δεν θα γονατίζουν την ελληνική οικονομία για χάρη των συντεχνιακών τους συμφερόντων.
Χρειάζονται καθηγητές που δεν θα θεωρούν τη σύνδεση της ανώτατης παιδείας με την αγορά εργασίας ως όνειδος.
Χρειάζεται μία αριστερά που δεν θα βάζει μπουρλότο κάθε καλοκαίρι στο καλύτερο προϊόν που διαθέτουμε ως χώρα, δηλαδή τον τουρισμό, κλείνοντας λιμάνια, αεροδρόμια και δρόμους.
Χρειάζεται, τέλος, να πάψουν τα δύο – κατ’ όνομα - αστικά κόμματα της χώρας να ντρέπονται που είναι αστικά και να παίζουν κάθε φορά που είναι στην αντιπολίτευση το χαρτί του επαναστατικού λαϊκισμού...
Η σωτηρία - ή μη - της χώρας, δεν είναι θέμα αριθμών, είναι θέμα νοοτροπίας...
Ν.Μαλεβiτης
