Περικοπές σε μετακινήσεις, σούπερ μάρκετ,
διασκέδαση, κοινόχρηστα και εκπαίδευση... Θα το έχετε παρατηρήσει στην εθνική οδό: αυτοκίνητα με σταθερή ταχύτητα, που κρατούν αποστάσεις από τα υπόλοιπα για να μην πατήσουν φρένο ή γκάζι. Οι επιβάτες τους θα φτάσουν αργότερα στον προορισμό τους, αλλά από την Θεσσαλονίκη ώς την Αθήνα, θα...ξοδέψουν 30 ευρώ λιγότερα. Στην εποχή της κρίσης, ακόμη κι ο τρόπος που οδηγούν οι Ελληνες αλλάζει.
Στην Αττική Οδό καταγράφονταν 8% λιγότερα αυτοκίνητα, ενώ στο Ρίο - Αντίρριο η μείωση πέρυσι άγγιξε το 10%. Και σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis ένα μήνα πριν σε 1.503 οδηγούς, εφέτος, ένας στους δύο χρησιμοποιεί ακόμη λιγότερο το αυτοκίνητό του. Σε ποσοστό 59,2 η μείωση αποδίδεται στην αύξηση της βενζίνης. Κάπου στη μέση της Μιχαλακοπούλου, ο Αχμέτ μου λέει πως ακούει όλο και πιο σπάνια τη φράση «γέμισέ το». Συνήθως τα μικρά αμάξια ζητούν 20 ευρώ βενζίνη και τα μεγαλύτερα 40 ή 50. Τον ρωτάω ποια άλλη διαφορά παρατηρεί. «Ολοι κοιτούν την αντλία όταν γεμίζεις το ρεζερβουάρ», λέει. «Φοβούνται μην τους κλέψεις».
Η κρίση κορυφώνεται και οι συμπεριφορές αλλάζουν. Στο σούπερ μάρκετ, τα ψώνια με λίστα είναι κανόνας. «Στο ταμείο σου λένε “αν περάσω τα 40 ευρώ, μη χτυπήσεις τα υπόλοιπα”!», λέει η Ελευθερία, που δουλεύει σε κατάστημα στον Νέο Κόσμο. Οι έρευνες την επιβεβαιώνουν. Tο 75% όσων απάντησαν στους ερευνητές της Focus Bari είπε πως προσέχει τις τιμές περισσότερο απ’ ό, τι παλιότερα. Και ένας στους δύο δήλωσε αδιάφορος για τα νέα προϊόντα. Αγοράζει μόνο ό, τι έχει στη λίστα.
Στην πραγματικότητα, τα μόνα νέα προϊόντα που έχουν ζήτηση είναι τα φθηνά – όπως τα φθηνά τσιγάρα. Μπορεί οι καπνοπώλες να κατέγραψαν πέρυσι μειώσεις μέχρι 30%, αλλά τα φθηνά τσιγάρα (μέχρι 2,7 ευρώ το πακέτο) αύξησαν το μερίδιο αγοράς τους 12%! Στην πλατεία Συντάγματος, ο περιπτεράς δεν έχει φθηνά πακέτα. «Δεν τα φέρνω», λέει. «Δύο λεπτά κέρδος στο πακέτο, τι να τα κάνω;». Τον ρωτάω για την κρίση. «Παλιά πουλούσα 200 πακέτα τη μέρα. Τώρα, 50 το πολύ», λέει. Τον ρωτάω τι καπνίζουν οι άλλοι 150 πελάτες. «Από τη λαϊκή, από τους Ρωσοπόντιους, από τα λαθραία στην Ομόνοια... Μισό ευρώ το πακέτο». «Αυτά είναι θάνατος!», του λέω. Ο περιπτεράς γελάει: «Γιατί, τα 50 ευρώ κάθε εβδομάδα για τσιγάρα τι είναι;».
Πλέον, ό, τι μπορεί να κοπεί κόβεται. Η έρευνα της ομάδας «Διατροφή», που έγινε σε δείγμα 687 ατόμων, λέει πως το 62% των Ελλήνων δεν βγαίνει έξω για φαγητό, το 67% σταμάτησε να παραγγέλνει από delivery, ενώ ένας στους τρεις πίνει καφέ μόνο στο σπίτι του. Κι έτσι εξηγείται και η αύξηση στις πωλήσεις καφετιέρας από το 2009 και μετά: ειδικά οι εσπρεσιέρες είναι εξαιρετικά δημοφιλείς – για τον εσπρέσο της παρηγοριάς στο σπίτι. Στο οποίο σπίτι, τα έξοδα συχνά υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό.
Kι έτσι οι ιδιοκτήτες εταιρειών κοινοχρήστων λένε πως μόνο ένα 40% των ενοικιαστών πληρώνει στην ώρα του. Με τις περισσότερες πολυκατοικίες να έχουν μειώσει το πετρέλαιο κατά 30% και τους μισθούς για κηπουρούς και καθαρίστριες να αποτελούν μόνιμη αιτία καβγά, αυτό που ζει η κ. Α. Πατρόκλου στο Χαλάνδρι είναι μάλλον λογικό. «Τέσσερα διαμερίσματα δεν ανοίγουν την πόρτα για να μην πληρώσουν», λέει. «Διαχειριστής δεν θέλει να γίνει κανείς, λεφτά για πετρέλαιο δεν υπάρχουν και όλοι μαζί προσευχόμαστε μην πιάσει κρύο».
Κρίση στο... Κολωνάκι
Στον αντίποδα, ο κόσμος των οικονομικά ευκατάστατων που βιώνει την κρίση αλλιώς. Στο Κολωνάκι, ο Χρήστος μού σερβίρει καφέ και μαζί εξηγεί την τρέχουσα ισοτιμία του πουρμπουάρ: «Οι παλιοί θαμώνες σε ντρέπονται», λέει. «Στα 10 ευρώ αφήνουν ένα. Οι άγνωστοι συνήθως αφήνουν ό, τι μένει ώς το επόμενο ευρώ. Αν είναι 7 και κάτι ο λογαριασμός, αφήνουν 8». «Και οι πιτσιρικάδες;», ρωτάω. «Συνήθως έχουν οι άτιμοι πάντα το ακριβές αντίτιμο!». Αλλά βέβαια, εν μέσω κρίσης ποιος ενδιαφέρεται για το σαβουάρ βιβρ;
Οι εναπομείναντες μπον βιβέρ βλέπουν το «17» της Λυκαβηττού να έχει 40% πτώση πελατείας και τον ιδιοκτήτη του να σκέφτεται μήπως μετακομίσει εκτός Κολωνακίου! Ακόμη χειρότερα, δύο δρόμους πιο πάνω, στη Σουηδίας, το «18» έχει καθιερώσει «Happy hour» από τις 13.00 ώς τις 17.00 με 20% έκπτωση σε φαγητό και ποτό! Τα 10 ευρώ πουρμπουάρ αποτελούν μακρινή ανάμνηση, όπως και το face control στα μπαρ στα οποία η κατανάλωση σε ουίσκι και βότκα έχει πέσει πάνω από 38%. Οσο για το ποτό που ανεβαίνει... Η Eνωση Αλκοολούχων Ποτών λέει πως είναι το τσίπουρο. Καθ’ ότι φθηνό, έχει 15% αύξηση στην κατανάλωση...
Αλλά πέρα από την πολυτέλεια και τη διασκέδαση, η σκιά της κρίσης πέφτει και στην εκπαίδευση. Πολλοί μαθητές ιδιωτικών σχολείων βρέθηκαν φέτος αναγκαστικά στο Δημόσιο: στην 1η Δημοτικού και στην 1η Γυμνασίου σημειώθηκε 25% μείωση εγγραφών κι έτσι στα ιδιωτικά σχολεία δύσκολα θα βρείτε τις παλιές λίστες αναμονής, αφού πλέον τα τμήματα κλείνουν με δυσκολία. Ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετωπίζουν τα φροντιστήρια. Η Ομοσπονδία Εκπαιδευτών Φροντιστών Ελλάδος παρατηρεί πως το 70% των μαθητών αργεί να πληρώσει το φροντιστήριο ένα ή δύο μήνες, ενώ υπάρχει κι ένα 20% που καθυστερεί τρεις μήνες και πάνω, με αποτέλεσμα ένα στα τρία φροντιστήρια να έχει ήδη κλείσει ή να είναι στα πρόθυρα. Οσο για τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών... Εκείνα επιβιώνουν με προσφορές του τύπου «στη μία ξένη γλώσσα, η δεύτερη δώρο»!
Άρθρο Μ.Μαργωμένου,
πηγή Καθημερινή.
