Το νέο σκηνικό στην ΕΕ μετά τη σύνοδο της 25ης Μαρτίου.Το μοντέλο της γερμανικής κοπής και ραφής Ευρώπης που θα κινείται με τον ασφυκτικά στενό κορσέ της δημοσιονομικής πειθαρχίας έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και δεν μένουν παρά ορισμένες...λεπτές διορθώσεις, επί των οποίων θα προσπαθήσουν να συμφωνήσουν οι υπουργοί Οικονομικών αύριο στις Βρυξέλλες, ώστε το βράδυ της επόμενης Παρασκευής να μπορέσουν οι ευρωπαίοι ηγέτες να παρουσιάσουν με υποκριτικά χαμόγελα το δημιούργημά τους.
Η Ευρώπη, λοιπόν, δεν θα είναι η ίδια μετά τη διήμερη σύνοδο κορυφής που αρχίζει την ερχόμενη Πέμπτη. Για τουλάχιστον μία δεκατία επιβάλλεται μια αυστηρή πολιτική λιτότητας στον αδύναμο κρίκο της ευρωζώνης (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία) και για τις υπόλοιπες προβλέπονται βήματα ανάπτυξης. Η συνολική απάντηση στα προβλήματα χρέους, όπως αποκαλείται το «πακέτο» των προτάσεων που αναμένεται να υιοθετηθεί στη σύνοδο κορυφής που αρχίζει την Πέμπτη, θα επισφραγίσει τη διαίρεση της ευρωζώνης σε δύο ομάδες χωρών: τις αδύναμες και τις ισχυρές.
Οι αδύναμες, που βρίσκονται στο έλεος των αγορών, θα έχουν τη δυνατότητα προσφυγής για δανειοδότηση σε ένα μόνιμο μηχανισμό, που θα αντικαταστήσει το σημερινό από το 2013, αλλά το τίμημα θα είναι πολύ ακριβό. Αν ρωτήσει κανείς διπλωμάτες των Βρυξελλών για τα σκληρά μέτρα του «πακέτου», η απάντηση είναι λίγο πολύ η ίδια: «Πρέπει να ικανοποιηθεί η Αγκελα Μέρκελ, η οποία έχει κρίσιμες εκλογές στα τέλη του μηνός». Και ο Σόκρατες της Πορτογαλίας, ο Παπανδρέου της Ελλάδας, ο Θαπατέρο της Ισπανίας ή ο Εντι Κένι της Ιρλανδίας δεν έχουν προβλήματα; Στην ερώτηση αυτή, οι περισσότεροι δανείζονται τη φρασεολογία του διευθυντή του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν για την ελληνική περίπτωση: «Μα οι χώρες όλων αυτών είναι μέσα στα σκ..τά»... Το νέο δόγμα, λοιπόν, της ευρωζώνης είναι: Οποια χώρα αποκλίνει, δεν συμμορφώνεται επαρκώς ή δεν μπορεί να ακολουθήσει το ρυθμό των άλλων, δεν αποβάλλεται όπως επιθυμούσε η Γερμανία, αλλά τιμωρείται αυστηρά...
Το περίφημο «πακέτο» της συνολικής απάντησης αποτελείται ουσιαστικά από το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας ή του ευρώ, το αναδιαρθρωμένο Σύμφωνο Σταθερότητας με τη λειτουργία του σημερινού Ταμείου Σταθερότητας, καθώς και του μόνιμου μηχανισμού που θα το διαδεχθεί από τα μέσα του 2013. Οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την υποχρέωση για τις χώρες με υπερβολικό χρέος να μειώνουν το ποσοσό που υπερβαίνει το όριο του 60 % του ΑΕΠ κατά 1/20 ετησίως.
Υπάρχουν, όμως, αρκετές εκκρεμότητες στις κατ' αρχήν συμφωνίες της συνόδου της 11ης Μαρτίου, οι οποίες θα βρεθούν στο τραπέζι αύριο σε επίπεδο υπουργών και την ερχόμενη Πέμπτη σε επίπεδο ηγετών. Οπως:
*Μία σειρά από τεχνικές λεπτομέρειες γύρω από τη λειτουργία του σημερινού Ταμείου.
*Ο τρόπος ενίσχυσης των κεφαλαίων του Ταμείου ώστε να ανέλθουν στο πραγματικό ποσό δανειοδότησης των 440 δισ. ευρώ. Φαίνεται ότι θα προτιμηθεί η λύση της αύξησης των εγγυήσεων, αλλά αντιδρά η Γερμανία.
*Ποια μορφή θα πάρει ο μόνιμος μηχανισμός που θα διαδεχθεί το Ταμείο.
*Πώς θα ικανοποιηθούν τα αιτήματα της Ιρλανδίας για μείωση του επιτοκίου, επιπλέον επιμήκυνση της αποπληρωμής του δανείου και παράταση της αναδιάρθρωσης των τραπεζών.
Τα αιτήματα της Ιρλανδίας συνδέονται με τη φορολόγηση των επιχειρήσεων. Η Γερμανία και η Γαλλία απαιτούν από το Δουβλίνο να αυξήσει το συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων που είναι σήμερα ιδιαίτερα χαμηλός (12,5%). Σε περίπτωση όμως που ο νέος ιρλανδός πρωθυπουργός επιμείνει στη διατήρηση του σημερινού συντελεστή, όλα είναι πιθανά. Ακόμη και να τιναχθούν στον αέρα οι πολιτικές συμφωνίες.
Κ.Μοσχονάς
