Οι δύο κυρίαρχες πολιτικές οικογένειες της Ε.Ε. συναντήθηκαν την Παρασκευή στην Αθήνα (το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα) και στο Ελσίνκι (το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) για το τελευταίο brainstorming πριν από τις Συνόδους Κορυφής στις 11 και στις 25 Μαρτίου.
Λόγω της ελληνικής ιδιοτυπίας τόσο ο...Γιώργος Παπανδρέου όσο και ο Αντώνης Σαμαράς, για άλλους λόγους ο καθένας, δεν κινούνται σαν ψάρια στο νερό, όταν βρίσκονται σε τέτοιες συναντήσεις. Ο πρωθυπουργός γιατί δεν μπορεί να καταγγείλει τη λιτότητα (την οποία εφαρμόζει…) με το πάθος της Γαλλίδας Μ. Ομπρί που βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Και ο πρόεδρος της ΝΔ γιατί, όσο και αν εξασκηθεί στη διγλωσσία, δεν μπορεί να συμφωνήσει ανενδοίαστα με τους Γερμανούς Συντηρητικούς που επιμένουν στην εξουθενωτική αυστηρότητα πιστεύοντας ότι η οικονομική τους ηγεμονία απειλείται από τους άσωτους της Ευρωζώνης.
Στη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος αίσθηση προκάλεσαν -περισσότερο από τις παρουσίες- οι απουσίες: εκείνη των πρωθυπουργών της Ισπανίας και της Πορτογαλίας Χ. Λ. Θαπατέρο και Ζ. Σόκρατες, που αποφεύγουν να μπαίνουν στο ίδιο κάδρο με τον Έλληνα ομόλογό τους για να μην «ομαδοποιούνται» μαζί με τη χώρα που βρίσκεται στη δίνη της κρίσης. Το κυβερνών κόμμα της Ισπανίας, άλλωστε, βυθίζεται στις δημοσκοπήσεις (η κεντροδεξιά έχει προβάδισμα 13 μονάδων σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις), ενώ η κυβέρνηση μειοψηφίας της Πορτογαλίας πιέζεται να υπαχθεί στο μηχανισμό στήριξης παρ’ όλο που εφαρμόζει ήδη σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος σταρ ήταν ο νικητής των ιρλανδικών εκλογών Έντα Κένι, ο οποίος πήρε τις εκλογές με αντιμνημονιακή ρητορική και με υποσχέσεις επαναδιαπραγμάτευσης των όρων δανεισμού της χώρας του από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Για τον Αντώνη Σαμαρά είναι πρότυπο, παρότι η Ιρλανδία κατέρρευσε λόγω της τοξικότητας των τραπεζών και ενώ ο ιρλανδικός λαός είχε υποστεί άγρια λιτότητα την προηγούμενη τριετία. Η πρώτη κατάρρευση ευρωπαϊκής κυβέρνησης υπό το βάρος της κρίσης χρέους αποτελεί αρνητικό σημείο αναφοράς για το Μέγαρο Μαξίμου, που αισιοδοξεί ωστόσο ότι μία ευνοϊκή απόφαση για την Ιρλανδία (μείωση επιτοκίων, για παράδειγμα) μπορεί να συμπαρασύρει και την Ελλάδα.
Η ευρωπαϊκή κεντροαριστερά πιστεύει ότι «η Ε.Ε. βρίσκεται σε λάθος χέρια», επειδή τα κλειδιά κρατούν οι Συντηρητικοί, και ζητά έμφαση στην ανάπτυξη και την απασχόληση, απαγκίστρωση από τις περιοριστικές πολιτικές, δυναμική απάντηση στις κερδοσκοπικές επιθέσεις των αγορών, επιστροφή στο κοινωνικό κράτος και πολιτικές προσανατολισμένες στους ανθρώπους, κι όχι μόνο στους αριθμούς. Η ευχάριστη αυτή ρητορεία έχει μικρή απήχηση στην πράξη γιατί μόνο πέντε ηγέτες της Ε.Ε. ηγούνται κεντροαριστερών κομμάτων (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Αυστρία, Σλοβακία).
Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται κυρίως στην αντιπολίτευση, πληρώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη νεοφιλελεύθερη μετάλλαξη που υπέστη όταν ασκούσε την εξουσία. Και σήμερα μιλά κυρίως με τη γλώσσα του Ομπάμα, υποστηρίζοντας ότι ο εξορθολογισμός ανάμεσα στα πλεονάσματα και τα ελλείμματα των κρατών αποτελεί μείζονα προτεραιότητα για την εξυγίανση της παγκόσμιας οικονομίας.
Η ευρωπαϊκή κεντροδεξιά υποτάσσεται -σε μεγάλο βαθμό- στην Άγκελα Μέρκελ, η οποία ενθαρρύνεται από τη Φινλανδία και την Ολλανδία να επιμείνει στη δημοσιονομική ορθοδοξία, ενώ στηρίζεται από την αμήχανη κυβέρνηση Σαρκοζί που θέλει να διαφημίζεται ο γαλλογερμανικός άξονας και τον χαμένο σε ιστορίες μπούγκα μπούγκα Σ. Μπερλουσκόνι.
Το Ελσίνκι επελέγη ως τόπος συνάντησης του ΕΛΚ και για να υποστηριχτεί το φινλανδικό συγκυβερνών κεντροδεξιό κόμμα που θα δοκιμαστεί στις γενικές εκλογές της 17ης Απριλίου. Διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα έκαναν εκ προοιμίου λόγο για παρασύνοδο, επειδή οι Κεντροδεξιοί ηγέτες θα αποφάσιζαν για το μέλλον της Ευρωζώνης έχοντας αποκλείσει -λόγω ιδεολογικής ταυτότητας- τους τρεις εκ των τεσσάρων PIGS (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία).
Αλλά όλα αυτά είναι πολύ σχετικά σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση που βρίσκεται σε διαδικασία ραγδαίου και βίαιου εκγερμανισμού, με πολλά ζητήματα ανοιχτά σε σχέση με τη δημοκρατικότητα των διαδικασιών και με δεδομένη τη σύγχυση μεταξύ ιδεολογίας και οικονομικής σκοπιμότητας ή αλλιώς μεταξύ δόγματος και εφαρμοσμένης οικονομίας. Στην πραγματικότητα, η Άγκελα Μέρκελ (και το γερμανικό κεφάλαιο που εκπροσωπεί) δεν έχει τίποτα απέναντί της πέρα από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα ο οποίος εκφράζει (σθεναρά στην αρχή, όλο και λιγότερο στην πορεία) νεοκεϋνσιανές αντιλήψεις απορρίπτοντας τον δημοσιονομικό φονταμενταλισμό.
Α.Σπανού
