Οι αντιπαραθέσεις για το εάν και πότε η Ελλάδα θα πρέπει να ζητήσει μία αναδιάρθρωση του χρέους της, έχουν πλέον εστιάσει τη συζήτηση στο πραγματικό επίκεντρο του θέματος. Ποιος θα πληρώσει την (ελληνίδα) νύφη, οι επενδυτές που κρατάνε τα ελληνικά ομόλογα η οι ψηφοφόροι της Γερμανίας και των άλλων πλουσίων κρατών της Ευρωζώνης.
Από την μια μεριά, η επενδυτική αγορά εμπράκτως προεξοφλεί την αναδιάρθρωση και την συμπεριλαμβάνει στα... εσαεί αυξανόμενα spreads. Από την άλλη μεριά η ελληνική κυβέρνηση σε σύμπραξη με την Κομισιόν και την ΕΚΤ επιμένουν ότι αναδιάρθρωση δεν είναι στα σχέδια. Και τρίτη και καλύτερη, η Γερμανία εκτοξεύει εδώ και πολλές εβδομάδες, ξεκάθαρα μηνύματα ότι η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση του χρέους της, οικιοθελώς και με όλους τους ιδιώτες πιστωτές. Στην ¨ομάδα¨ της Γερμανίας, η κυβέρνηση της οποίας στενάζει κάτω από την αποδοκιμασία των γερμανών ψηφοφόρων και τις αυξανόμενες αντιρρήσεις του γερμανικού κοινοβουλίου, βρίσκονται και οι γάλλοι ακροδεξιοί, πού απειλούν να κερδίσουν την προεδρία της χώρας το 2012 και οι «Αληθινοί Φιλανδοί», οι οποίοι, μετά τον πρόσφατο εκλογικό τους θρίαμβο, απειλούν να συμμετάσχουν στον προσεχή κυβερνητικό σχηματισμό της χώρας τους.
Και οι δύο πλευρές, η μία κατά, και η άλλη υπέρ, μίας προσεχούς αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, παραθέτουν σοβαρές οικονομολογικές επιχειρηματολογίες, πού αντιτίθενται και ανταγωνίζονται η μία την άλλη, και που πείθουν τουλάχιστον τους οπαδούς της ομάδας τους. Αλλά το αξιοσημείωτο είναι ότι και οι δύο παραθέτουν επίσης και επιχειρήματα που στηρίζονται σε ψυχολογικές και κοινωνιολογικές ερμηνείες, οι οποίες είναι αδύνατον να μετρηθούν από τη φύση τους και να πιστοποιηθούν από μόνες τους, έως την «αποφράδα» στιγμή που γίνουν, είτε η μία είτε η άλλη, πραγματικότητα.
Η ομάδα των επενδυτών, με επικεφαλής τον αρχιτραπεζίτη Τρισέ, προειδοποιεί και απειλεί ότι μία τυχόν χρεοκοπία της Ελλάδας μπορεί να βυθίσει την Ευρώπη και όλη την υφήλιο σε μία τεράστια τραπεζική και δημοσιονομική κρίση επαναφέροντας την παγκόσμια οικονομική ύφεση. Αυτή η εκδοχή στηρίζεται σε μία ψυχολογική εκτίμηση του μέσου επενδυτή και τραπεζίτη, οι οποίοι προβλέπεται ότι οι επενδυτές θα τρομοκρατηθούν και θα σταματήσουν οποιοσδήποτε επενδυτικές και πιστωτικές ενέργειες.
Η ομάδα των ψηφοφόρων, θα έλεγε κανείς, με επικεφαλής την κυβέρνηση της Μέρκελ, φοβάται, και ένεκα τούτου προτρέπει πλαγίως την αναδιάρθρωση , ότι εάν οι επενδυτές δεν φορτωθούν ένα σοβαρό μέρος του ελληνικού χρέους, τότε οι ψηφοφόροι της Γερμανίας θα καταψηφίσουν όχι μόνο την γερμανική κυβέρνηση, αλλά και την συμμετοχή της χώρας τους στο ευρώ. Και φυσικά αυτό το επιχείρημά τους υποστηρίζεται σιωπηλά αλλά σθεναρά από σημαντικά ποσοστά ψηφοφόρων της Φιλανδίας, Γαλλίας και των άλλων πλουσίων και «σφιχτοχέρηδων» ψηφοφόρων του ευρωπαϊκού βορρά.
Ο μακροοικονομολόγος των Financial Times, Wolfgang Münchau, είχε προβλέψει από πέρσι, ήδη, ότι όταν έρθει ο κόμπος στο χτένι για την Γερμανία, και καταλάβει η γερμανική κυβέρνηση ότι θα χρειαστεί να πληρώσει πιο πολλά για το χρέος της Ελλάδας, τότε θα προτιμήσει να υποστηρίζει τις γερμανικές τράπεζες κατευθείαν, όταν αυτές υποστούν σημαντικές χασούρες από μία αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, παρά να ζητήσει από τους γερμανούς ψηφοφόρους να στείλουν λεφτά στους Έλληνες κατευθείαν. Το ηθικό σκεπτικό στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι η Γερμανία θέλει την Ελλάδα να επωμιστεί μόνη της, την πολιτική αμαρτία της αναδιάρθρωσης, παρά η γερμανική κυβέρνηση να επωμιστεί μία επιλογή πολιτικής αυτοχειρίας προσφέροντας και άλλα λεφτά στην Ελλάδα.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το ερώτημα μιας υποτιθέμενης ελληνικής χρεοκοπίας ταλαντεύεται ανάμεσα στην Σκύλα μίας παγκόσμιας ύφεσης και στην Χάρυβδη του τέλους της Ευρωζώνης. Η επιλογή δεν θα μπορούσε να είχε διαμορφωθεί με πιο σαφή διαχωρισμό. Και η δυσκολία αυτής της επιλογής δεν εξετάζει καν τα διλήμματα από την καθαρά εσωτερική σκοπιά της ελληνικής πραγματικότητας.
Είναι οφθαλμοφανές ότι οι αψιμαχίες μεταξύ των δύο στρατοπέδων εστιάζονται στους δύο αρχηγούς τους, τον Τρισέ και την Μέρκελ, με τον πρώτο όμως να αποχωρεί από την ΕΚΤ σε μερικούς μήνες, ενώ η δεύτερη μπορεί να παραμείνει στην εξουσία έως το 2013, εκτός εάν το γερμανικό κοινοβούλιο ανατρέψει την κυβέρνηση της, ακόμα και φέτος, με αφορμή τις αντιρρήσεις του για το Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Για την Μέρκελ αυτή η αντιπαράθεση έχει σίγουρα μεγάλο προσωπικό ρίσκο, αντίθετα με τον Τρισέ. Αυτή η διαφορά ανάμεσα στους δύο αρχηγούς των παρατάξεων μπορεί και να αποφασίσει την έκβαση της μονομαχίας.
Ντ.Κουτσολιούτσος
