Η Ελλάδα, κατά δήλωση του υφυπουργού Ενέργειας, Γιάννη Μανιάτη, προσβλέπει σε έσοδα της τάξης των 15 δισ. ευρώ από την παραγωγή πετρελαίου στον βαθμό που θα επαληθευτούν οι προσδοκίες για την ύπαρξη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στο υπέδαφος της χώρας.
Το νορβηγικό μοντέλο θεωρείται διεθνώς το πλέον αξιόπιστο, διαφανές και... ελκυστικό σύστημα, με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα στα 45 χρόνια εφαρμογής και λειτουργίας του.
Οι Νορβηγοί επενδύουν τα χρήματα που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου, τα οποία αντιστοιχούν στο 25% του συνολικού Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, σε προγράμματα χρηματοδότησης με άξονα την ευημερία των πολιτών της χώρας.
Παράλληλα, μερίδιο από τα κέρδη που αποκομίζει το κράτος επενδύονται με τέτοιον τρόπο ώστε να εξασφαλιστούν και οι επόμενες γενιές, όταν και εφ' όσον τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Νορβηγίας εξαντληθούν.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μελετά προς το παρόν την ανάλυση του συστήματος φορολόγησης και τον τρόπο αξιοποίησης των εσόδων του κράτους που θα προέλθουν από τη σχετική βιομηχανία.
Στην Ελλάδα πετρέλαιο παράγεται από το 1981, με την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στον Πρίνο, τα οποία καθ' όλη τη διάρκεια εκμετάλλευσης, σύμφωνα με πληροφορίες, απέδωσαν έσοδα της τάξης των 3 δισ. ευρώ σε σημερινές τιμές.
Τα έσοδα αυτά δε προέκυψαν μόνο από ένα σχετικά μικρό, για τα διεθνή δεδομένα, κοίτασμα με μέση ετήσια παραγωγή τα 11.000 βαρέλια ημερησίως. (Η παραγωγή σήμερα έχει περιοριστεί στα 3.000 βαρέλια ημερησίως από τα 30.000 βαρέλια όπου εκινείτο κατά τη δεκαετία του 1980.)
Το δικαίωμα εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων στον Πρίνο παραχωρήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 από την τότε υπουργό Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου σε κοινοπραξία τεσσάρων ιδιωτικών διεθνών εταιρειών (κατά 65%) και στη ΔΕΠ-ΕΚΥ (κατά 35%).
Η υπουργός θεώρησε την παραχώρηση αυτή συμφέρουσα για το Ελληνικό Δημόσιο και επικαλέστηκε ως επιχείρημα τη συνέχιση της εξορυκτικής δραστηριότητας στον Πρίνο, τη διατήρηση θέσεων εργασίας και τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου από το μερίδιό τους στην κοινοπραξία αλλά και τα φορολογικά έσοδα από τη γενικότερη δραστηριότητά της.
Με το νομοσχέδιο για τον Φορέα Ερευνας και Εκμετάλλευσης Υδρογονανθράκων του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή, θα δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα διενέργειας ερευνών σε εξειδικευμένες εταιρείες.
Πρόκειται για πρόσκληση που θα απευθύνει το ελληνικό κράτος σε διεθνείς ερευνητικές εταιρείες προκειμένου να πραγματοποιήσουν σεισμικές και γεωλογικές έρευνες στην ελληνική επικράτεια.
Τα δεδομένα που θα προκύψουν και στα οποία θα έχει πρόσβαση μόνο το ελληνικό κράτος και οι εταιρείες θα διατεθούν στη διεθνή αγορά πετρελαίου.
Μαγνήτης τα ευρήματα
Οι έρευνες αυτές και τα ευρήματά τους επί της ουσίας θα λειτουργήσουν σαν πόλος έλξης για το ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών, οι οποίες με τη σειρά τους θα προχωρήσουν στον εντοπισμό και την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η διαδικασία αυτή επιτρέπει στο Ελληνικό Δημόσιο να εξερευνήσει ευρείες περιοχές του θαλάσσιου χώρου χωρίς κόστος.
Ταυτόχρονα δε θα έχει όφελος από τη συμμετοχή του στα κέρδη από τα έσοδα διανομής των ερευνητικών δεδομένων από τον αδειούχο.
Τα έσοδα που θα προκύψουν θα καλύψουν το υψηλός κόστος των ερευνών, ενώ τα υπόλοιπα χρήματα θα αποτελέσουν έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου, μέρος των οποίων πιθανόν να αποτελέσει την πηγή χρηματοδότησης του φορέα με την επωνυμία «Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων», ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση των αποκλειστικών δικαιωμάτων στην έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, αλλά και τη διεξαγωγή των διαγωνισμών για την παραχώρηση των προς εκμετάλλευση περιοχών.
Η συγκεκριμένη διαδικασία, για την οποία αναμένεται να υπάρξει πρόβλεψη στον νέο νόμο, ονομάζεται «non exclusive survey - data».
Μέχρι στιγμής σε ό,τι αφορά το κομμάτι των ερευνών, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν επιδείξει ενδιαφέρον τέσσερις νορβηγικές εταιρείες.
Πρόκειται για τις Statoil, Spectrum, PGS (Petroleum Geo Services) και TGS - Nopec Geophysical Company.
(πηγή Ελευθεροτυπία 27/5/'11)
