Η διέλευση των σούπερ τάνκερ αλλάζει τις ισορροπίες στην παγκόσμια ναυτιλία και θα μετατρέψει το Αιγαίο σε πολυσύχναστη οδό μεταφοράς τεράστιων ποσοτήτων πετρελαίου, με άμεση συνέπεια την περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή της Ελλάδας.
Μείζονα ερωτήματα για την ασφάλεια της χώρας μας δημιουργεί η εξαγγελία του «τρελού σχεδίου» του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν για τη διάνοιξη διώρυγας παράλληλης προς.. τα Στενά, που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τον Μαρμαρά και το Αιγαίο. Το φαραωνικής έμπνευσης έργο, το οποίο σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις θα στοιχίσει περισσότερο από 10 δισεκατομμύρια δολάρια, αποτελεί ακόμη έναν κρίκο στο σχέδιο του ισλαμιστή Τ. Ερντογάν να μεταφέρει το κέντρο της νέας Τουρκίας, που οραματίζεται, στην Κωνσταντινούπολη, σε μια συμβολική κίνηση επιστροφής στις οθωμανικές ρίζες.
Σε ένα τέτοιο μεγαλόπνοο και στρατηγικό σχέδιο η τουρκική ηγεσία δεν μπορούσε να αγνοήσει τους κινδύνους ασφάλειας που δημιουργεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση πετρελαιοφόρων, αλλά και άλλων μεγάλων εμπορικών σκαφών στο κανάλι του Βοσπόρου, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν η Συνθήκη του Μοντρέ επέβαλλε συγκεκριμένες υποχρεώσεις στην Τουρκία σχετικά με τη διακίνηση των πλοίων από τα Στενά.
Απαλλαγή
Ο Τούρκος πρωθυπουργός με τη νέα διώρυγα απαλλάσσει τη χώρα του από τις υποχρεώσεις της Συνθήκης του Μοντρέ, καθώς πλέον θα υπάρχει εναλλακτική δίοδος για την έξοδο των πετρελαίων της Μαύρης Θάλασσας, της Ρωσίας και της Κεντρικής Ασίας προς τη Μεσόγειο, στην οποία θα υπάρχει αποκλειστικός τουρκικός έλεγχος.
Ταυτοχρόνως, όμως, θέτει υπό αμφισβήτηση την κατασκευή περιφερειακών αγωγών, όπως αυτόν του Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, και αναβαθμίζει τον στρατηγικό ρόλο για τη μεταφορά ενεργειακών πόρων από τις αγορές της Κεντρικής Ασίας, χωρίς να χρειάζεται να μεσολαβήσει το έδαφος άλλων χωρών (όπως συμβαίνει με τους αγωγούς που υποχρεωτικά πρέπει να διέλθουν από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία). Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη βεβαίως μπροστά σε αυτό το σχέδιο, το οποίο πρωτίστως θα δημιουργήσει, πέραν των γεωστρατηγικών ανατροπών, και μόνιμες περιβαλλοντικές απειλές για τη χώρα μας.
Το «Κανάλι της Ιστανμπούλ», όπως θα ονομασθεί, θα έχει μήκος 50 χιλιόμετρα, πλάτος 150 μέτρα και βάθος 25 μέτρα και θα επιτρέπει τη διέλευση καθημερινά περισσότερων από 250 πλοίων, περιλαμβανομένων και των μεγαλύτερων πετρελαιοφόρων του κόσμου.
Το 2009 από τον Βόσπορο τα πλοία μετέφεραν ποσότητες που έφθασαν τα 2,9 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ποσότητες μικρότερες από τα 3,4 εκατομμύρια βαρέλια που περνούσαν ημερησίως το 2004, σύμφωνα με τα στοιχεία της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας (US Energy Information Administration).
Σήμερα από τον Βόσπορο τα μεγαλύτερα δεξαμενόπλοια που μπορεί να διέλθουν είναι τα λεγόμενα «suezmaxes» (με μέτρο σύγκρισης τη δυνατότητα διέλευσης από το Σουέζ) με χωρητικότητα 1 εκατομμύρια βαρέλια, ενώ από τη νέα διώρυγα θα μπορούν να διέρχονται τα σούπερ τάνκερ ή τα VLCCs (Very Large Crude Carriers) που μεταφέρουν έως και διπλάσια ποσότητα πετρελαίου, ανατρέποντας έτσι και ισορροπίες στην παγκόσμια ναυτιλία.
Η μετατροπή του Αιγαίου, με τις γνωστές ιδιομορφίες με τα διάσπαρτα νησιά, σε πολυσύχναστη οδό μεταφοράς τεράστιων ποσοτήτων πετρελαίου, και αργότερα ίσως και υγροποιημένου φυσικού αερίου, θα δημιουργήσει σημαντικές πιέσεις στην Ελλάδα για περιορισμό των χωρικών υδάτων και την προσφορά όλο και μεγαλύτερης θαλάσσιας έκτασης του Αιγαίου στην ελεύθερη διεθνή ναυσιπλοΐα.
Κυρίως όμως αυξάνει κατακόρυφα τους κινδύνους ναυτικού ατυχήματος, που λόγω και των διαστάσεων των τάνκερ που θα διακινούνται θα ισοδυναμεί με περιβαλλοντική αλλά και οικονομική καταστροφή για την Ελλάδα.
Διευκρινίσεις
Η χώρα μας εγκαίρως οφείλει να ζητήσει διευκρινίσεις, αλλά και να θέσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο την απειλή ασφάλειας που συνιστά για ολόκληρη πλέον τη Μεσόγειο η πρόθεση της Τουρκίας να εγκαταστήσει πυρηνικά εργοστάσια σε σεισμογενείς περιοχές, αλλά και να μετατρέψει το Αιγαίο και τη Μεσόγειο σε υπερφορτωμένο δίαυλο μεταφοράς εκατομμυρίων τόνων αργού πετρελαίου...
Νίκος Μελέτης
