Επενδυτική απραξία επικρατεί στο τομέα της ενέργειας, παρότι ο κλάδος αυτός είχε θεωρηθεί από την κυβέρνηση ότι θα μπορούσε να δώσει μια αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία.
Εκτός από τα ιδιαίτερα προβλήματα του κάθε επιμέρους τομέα, υπάρχουν μια σειρά από «μόνιμα» αντικίνητρα που... εμποδίζουν την υλοποίηση των σχεδίων, όπως η ύφεση και η συνακόλουθη μείωση της κατανάλωσης, με κυριότερο αυτό της χρηματοδότησης, καθώς έχουν κυριολεκτικά κλείσει οι «στρόφιγγες» των τραπεζών.
Εξαιρουμένων των ΑΠΕ, όπου χωρίς να έχουν υπάρξει θεαματικά αποτελέσματα παρατηρείται μια σημαντική κινητικότητα, σε όλους τους άλλους τομείς τα επενδυτικά σχέδια των εγχώριων και ξένων ομίλων, ειδικά στην ηλεκτροπαραγωγή, παραμένουν «παγωμένα».
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη ΔΕΗ, η οποία πηγαίνει συνεχώς προς τα πίσω την υλοποίηση του επενδυτικού της πλάνου, παρότι ο εκσυγχρονισμός των μονάδων της, αποτελεί όρο επιβίωσης για την ίδια, ειδικά ενόψει της υποχρεωτικής πληρωμής για τους ρύπους που θα εφαρμοστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2013. Ακόμα και μονάδες που είχαν προκηρυχθεί (όπως η μεγάλη λιγνιτική της Πτολεμαϊδας) πηγαίνει από αναβολή σε αναβολή, ενώ άλλες για τις οποίες έχει ληφθεί απόφαση από το διοικητικό της συμβούλιο (όπως η μονάδα Μελίτη 2 στη Φλώρινα) βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Τάση… αποεπένδυσης στην ηλεκτροπαραγωγή
Στον τομέα των ιδιωτών παρατηρείται μάλλον τάση… αποεπένδυσης, παρά απραξίας. Τα δεδομένα με τα οποία εισήλθαν την περίοδο 2006-2008 οι ιδιώτες στο παιχνίδι της αγοράς ηλεκτρισμού «κτίζοντας» μεγάλες θερμικές μονάδες έχουν αλλάξει δραματικά. Τότε η ζήτηση για ηλεκτρισμό «έτρεχε» με ρυθμό αύξησης 4,5% το χρόνο, ενώ η τιμή στην αγορά χονδρικής (Οριακή Τιμή) βρισκόταν στα ύψη. Σήμερα, όμως η ζήτηση για ρεύμα υποχωρεί με ρυθμό 5% το χρόνο, με τάσεις επιδείνωσης.
Σε αυτό το κλίμα, έχουν «παγώσει» όλες οι ηλεκτροπαραγωγικές επενδύσεις που είχαν ανακοινωθεί, για κάποιες από τις οποίες μάλιστα είχαν υποβληθεί αιτήσεις και είχαν ληφθεί άδειες παραγωγής και εγκατάστασης από τη ΡΑΕ. Για παράδειγμα, ο όμιλος Μυτιληναίου έχει αναβάλει την υλοποίηση της μονάδας που ετοίμαζε στο Βόλο, ενώ το ίδιο έχουν κάνει, η ELPEDISON με τη δεύτερη μονάδα της Θήβας, η ΤΕΡΝΑ με τη μονάδα του Δομοκού και ο Κοπελούζος με τη μονάδα της Χαιρώνειας.
«Παγωμένα» και τα δίκτυα…
«Παγωμένες» είναι και οι επενδύσεις ύψους 1- 1,5 δισ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό ή επέκταση των δικτύων, όπου δεν φαίνεται να υπάρχει στο επόμενο διάστημα η δυνατότητα να «τρέξουν» έργα, παρά μόνον αυτά που μπορούν να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ (π.χ. διασύνδεση των Κυκλάδων), εφόσον βέβαια «ξεκολλήσουν» οι χρηματοδοτήσεις.
Έχει σημασία να επισημάνουμε ότι μεγάλα ενεργειακά σχέδια, όπως αυτό της υπόγειας αποθήκης αερίου στην Καβάλα, κινδυνεύουν να έχουν την τύχη του project του… Αστακού, ενώ προβλήματα αντιμετωπίζει και το πρόγραμμα ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Ελπίδα από τις ΑΠΕ
Αν και δεν έχουμε θεαματικά αποτελέσματα, ο τομέας των ΑΠΕ παρουσιάζει μια σχετικά καλή επενδυτική δραστηριότητα, που θα ήταν πολύ καλύτερη, αν δεν υπήρχε η χρηματοοικονομική ασφυξία και το υψηλό ρίσκο που «δίνουν» για τη χώρα μας οι ξένοι οίκοι.
Τα νούμερα πάντως λένε το εξής : Μέσα στο 2011 θα έχουν προστεθεί στο σύστημα περί τα 300MW αιολικών και ακόμη 200MW φωτοβολταϊκών. Στο «μέτωπο» των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, για τα οποία το ΥΠΕΚΑ έχει επιλέξει να προχωρήσει κεντρικά τις αδειοδοτήσεις και στη συνέχεια να προκηρύξει διαγωνισμούς για να τα αναλάβουν ιδιώτες, τα προβλήματα είναι ουκ ολίγα. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, από τα περίπου 1.000 MW που θεωρείτο αρχικά ότι μπορούν να εγκατασταθούν, δεν θα μείνουν περισσότερα από 300 MW.
Γ.Φιντικάκης
