Μόνο χρόνο αγοράζει η Ελλάδα με τη συμφωνία για τη μετακύλιση των θέσεων των τραπεζών στα ομόλογα που λήγουν. Και μάλιστα ακριβά.
Το σχέδιο δεν αντιμετωπίζει με κανέναν τρόπο το τεράστιο χρέος που βαραίνει τη χώρα, ούτε βελτιώνει τη βιωσιμότητά του. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα deal μάλλον ακριβό για την Αθήνα, αλλά ιδιαίτερα ελκυστικό για τις ξένες τράπεζες.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι πρώτοι υπολογισμοί των ξένων αναλυτών αναφέρουν ότι ο στόχος των Ευρωπαίων να...συμβάλουν οι ιδιώτες επενδυτές με 30 δισ. ευρώ σε ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας ύψους 120 δισ. ευρώ, όπως όλα δείχνουν, είναι ανέφικτος.
Η φόρμουλα την οποία πρότειναν οι τράπεζες δείχνει να έχει τις ευλογίες όλης της Ευρώπης (και της Αθήνας) και να αποτελεί βάση για τις υπόλοιπες διαπραγματεύσεις. Κυρίως στις συζητήσεις του Βερολίνου με τον γερμανικό χρηματοοικονομικό τομέα.
Το σχέδιο αυτό δίνει δύο επιλογές στους ιδιώτες επενδυτές που έχουν στα χέρια τους ελληνικά ομόλογα λήξης έως 2014. Η πρώτη είναι να επανεπενδύσουν το 70% των χρημάτων που παίρνουν από τα ελληνικά ομόλογα που λήγουν (τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει κανονικά με χρήματα από το πακέτο διάσωσης) σε νέους 30ετείς τίτλους, που δίνουν επιτόκιο 5,5% και έχουν εγγύηση ΑΑΑ.
Τα ομόλογα αυτά δίνουν στους επενδυτές την ευκαιρία να ποντάρουν στην ελληνική ανάκαμψη, καθώς το επιτόκιό τους αυξάνεται κατά το ύψος των ετήσιων ρυθμών ανάπτυξης, με ανώτατο όριο το 2,5%.
Όμως, το σύνολο των χρημάτων αυτών δεν θα καταλήξει στα ελληνικά ταμεία. Από το 70% των θέσεων που επανεπενδύονται, η Ελλάδα πρέπει να δώσει το 20% σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) που αγοράζει ευρωπαϊκά ομόλογα αξιολόγησης ΑΑΑ, τα οποία χρησιμοποιούνται για την εγγύηση των 30ετών. Πρακτικά, με αυτή την επιλογή, για κάθε 100 ευρώ ομολόγων που λήγουν, η Αθήνα παίρνει 50 ευρώ σε νέα χρηματοδότηση με επιτόκιο έως και 8%.
Η δεύτερη επιλογή για τις τράπεζες είναι να επανεπενδύσουν τουλάχιστον το 90% των χρημάτων που παίρνουν από τη λήξη των ομολόγων (αλλά κατά προτίμηση το 100%) σε νέα 5ετή ελληνικά ομόλογα που δίνουν επιτόκιο 5,5%.
Το πλεονέκτημα του γαλλικού σχεδίου είναι ότι δείχνει να ξεπερνά τα δύο μεγαλύτερα εμπόδια, στα οποία σκόνταφταν όλες οι προηγούμενες ιδέες που έπεσαν στο τραπέζι. Μια τέτοια μετακύλιση θέσεων δεν θα χαρακτηριστεί default, δηλαδή στάση πληρωμών από τους οίκους αξιολόγησης, και δεν θα πυροδοτήσει την αποζημίωση όσων πόνταραν στην ελληνική χρεοκοπία μέσω των ασφάλιστρων κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι, σε αντίθεση με άλλες σκέψεις για την αναδιάρθρωση του χρέους, δεν αποκόπτει τις ελληνικές τράπεζες από τη ρευστότητα που τους δίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την ώρα που η επιβίωσή τους εξαρτάται από αυτά τα χρήματα.
Έτσι, με τις ευλογίες όλων των εμπλεκόμενων μερών, οι γαλλικές τράπεζες έχουν ήδη δεσμευτεί να συμμετάσχουν στο rollover, ενώ και ο γερμανικός χρηματοοικονομικός κλάδος δήλωσε ότι θα μετακυλίσει θέσεις ύψους 3,2 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ακολουθήσουν, εκτιμά η αγορά, με την Eurobank να δηλώνει ήδη ότι θα μετακυλίσει θέσεις έως 2 δισ. ευρώ.
Οι τράπεζες έχουν κάθε λόγο να συμφωνήσουν στο rollover, αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα deal που διασώζει τους ιδιώτες επενδυτές (και όχι την Ελλάδα), συμφωνούν οι ξένοι αναλυτές. Για «σχετικά ευνοϊκή μεταχείριση των επενδυτών του ιδιωτικού τομέα σε βάρος του ελληνικού κράτους και της τρόικας», κάνει λόγο η Barclays Capital. Το επιτόκιο του 5,5%-8% που καλείται να πληρώσει η Αθήνα για τα νέα ομόλογα είναι υψηλό, συμφωνεί η Societe Generale. «Οι οικονομολόγοι μας εξακολουθούν να πιστεύουν ότι παρά το πακέτο βοήθειας, το haircut στα ελληνικά ομόλογα ενδέχεται να είναι τελικά αναπόφευκτο», αναφέρει η Citigroup.
Ασύμφορη λύση
Ουσιαστικά, η συμφωνία με τους ιδιώτες επενδυτές μπορεί να αντιμετωπίζει το άμεσο πρόβλημα ρευστότητας της Ελλάδας, αλλά δεν βοηθά στο πρόβλημα της φερεγγυότητας. Ο Economist υπολογίζει ότι αν κανείς αφαιρέσει τα χρήματα με τα οποία η Αθήνα θα πρέπει να αγοράζει ομόλογα ΑΑΑ για τις εγγυήσεις, τότε το κόστος για τα 30ετή δάνεια είναι 10%-11%. Η λύση της 30ετούς μετακύλισης απαλλάσσει την Ελλάδα μόλις από το 10% των συνολικών χρεών της, εκτιμούν οι αναλυτές της Barclays Capital.
Το κουπόνι των νέων ομολόγων θα έπρεπε να είναι χαμηλότερο, η εγγύηση θα έπρεπε να προέρχεται από την Ευρώπη και όχι από την ίδια την Ελλάδα και η μετακύλιση θα έπρεπε να αφορά το σύνολο του ελληνικού χρέους και όχι μόνο όσα ομόλογα λήγουν ως το 2014, προκειμένου το σχέδιο αυτό να είναι πραγματικά αποτελεσματικό για την Αθήνα, αντιπροτείνει ο οίκος.
Πολύ λιγότερα από 30 δισ. «μαζεύει» το σχέδιο
Κατώτερη των προσδοκιών αποδεικνύεται, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η συνεισφορά των ιδιωτών επενδυτών στο δεύτερο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας. Ο στόχος των Ευρωπαίων να συγκεντρώσουν 30 δισ. ευρώ από τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές φαίνεται πλέον ανέφικτος. Η μετακύλιση μπορεί να συνεισφέρει το πολύ 13 δισ. ευρώ, υπολογίζει η Societe Generale. Αντιμέτωπη με αυτή την πραγματικότητα, η Ευρώπη μάλλον προσανατολίζεται σε ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης, μικρότερο των 120 δισ. ευρώ που μέχρι σήμερα αναμένονταν. Αξιωματούχος του αυστριακού Υπουργείου Οικονομικών δήλωσε ότι το νέο πακέτο θα είναι το πολύ ύψους 85 δισ. ευρώ, με το ΔΝΤ να καταβάλλει το 30% των δανείων και το υπόλοιπο 70% να καλύπτεται από τις χώρες της Ευρωζώνης και τους ιδιώτες επενδυτές.
Κ.Σαμάρκου
