Τα νέα σενάρια για τα αυθαίρετα

Αυξημένες εισφορές αναμένεται να επιβληθούν σε όσους έχουν χτίσει σε δασικές ή καταπατημένες εκτάσεις

Ως το φθινόπωρο, ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος προβλέπεται να παρουσιάσει την πρόταση για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων που, σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς, ανέρχονται σε.. ένα εκατομμύριο.

Οι δασικοί χάρτες που αναρτήθηκαν για την Πεντέλη έδειξαν ότι τα δύο τρίτα των αυθαιρέτων βρίσκονται σε δασικές ή αναδασωτέες περιοχές.
Ο Γ. Παπακωνσταντίνου, που ως υπουργός Οικονομικών ήταν ο επισπεύδων για τα έσοδα από τις πολεοδομικές ατασθαλίες, τώρα δεν δείχνει να βιάζεται και δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει ότι θα επιδιώξει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση από την πλευρά του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).

Το χρονοδιάγραμμα δεν προκύπτει μόνον από τις επίσημες δηλώσεις, αλλά και από το γεγονός ότι το αργότερο ώς το τέλος Οκτωβρίου το υπουργείο πρέπει να ξεκαθαρίσει τη στάση του σε σχέση με τα περίπου 3.000 κτίσματα που έχουν κατασκευαστεί μέσα σε δάση, όπως φάνηκε από τις αναρτήσεις των πρώτων δασικών χαρτών σε τρεις περιοχές της Αττικής, Μαραθώνα, Πεντέλη και Νέα Πεντέλη. Τουλάχιστον τα δύο τρίτα βρίσκονται σε δασικές ή αναδασωτέες περιοχές και δεν υπάρχει νόμιμη δυνατότητα τακτοποίησής τους.

Από την άλλη, όμως, δεν είναι εύκολη και η κατεδάφισή τους και με αυτό το δεδομένο το υπουργείο Περιβάλλοντος από πολλούς μήνες αναζητούσε λύσεις που να μην προσκρούουν στο σύνταγμα.

Μια ιδέα που είχε εξεταστεί από καιρό αναφέρεται στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, που σημαίνει ότι ιδιοκτήτες ακινήτων τα οποία έχουν κατασκευαστεί μέσα σε δάση θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερα πρόστιμα, μεγάλο μέρος των οποίων θα διατεθεί για έργα αναδάσωσης σε γειτονικές περιοχές.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει έμφαση στην καταγραφή του προβλήματος και η πρόταση που κερδίζει έδαφος είναι να χωριστούν τα αυθαίρετα σε δύο μεγάλες ομάδες:

*Παρανομίες σε νόμιμες άδειες, που κατά τους αρμόδιους αφορούν το 70% των αυθαιρέτων. Θεωρείται η πιο εύκολη κατηγορία, καθώς πρόκειται για παραπλήσιες περιπτώσεις με αυτές των ημιϋπαίθριων και των άλλων παρανομιών σε πιλοτές, υπόγεια, σοφίτες κ.λπ., που όμως έχουν γίνει μέσα στο νόμιμο περίγραμμα της οικοδομής.

Οι υπερβάσεις της νόμιμης άδειας αφορούν κυρίως αύξηση της κάλυψης του οικοπέδου και του ύψους του κτιρίου, πέρα από τα θεσμοθετημένα όρια. Δεν αποκλείεται η τακτοποίηση σε αυτές τις περιπτώσεις να γίνει και με μεταφορά συντελεστή δόμησης, που αναμένεται να ξεπαγώσει με νέα νομοθετική πρωτοβουλία. Θα προβλέπονται επίσης παράβολα και εισφορές υπέρ του «πράσινου» ταμείου, κατά την επιτυχημένη συνταγή των ημιυπαίθριων.

*Κατασκευές χωρίς οικοδομική άδεια, που είναι και οι δυσκολότερες περιπτώσεις, αφού καλύπτουν στεγαστικές ανάγκες χαμηλών εισοδημάτων. Εκτιμάται ότι αυτή η κατηγορία αφορά παλαιότερες εποχές και έχει σχεδόν μηδενιστεί τα τελευταία χρόνια, με εξαίρεση καταυλισμούς οικονομικών μεταναστών και Ρομά. Οι προτάσεις που εξετάζονται προβλέπουν ευνοϊκότερη ρύθμιση για διαμορφωμένους οικισμούς αυθαιρέτων, όπου οι ιδιοκτήτες θα κληθούν να προπληρώσουν για την ταχύτερη ένταξή τους σε σχέδια πόλης. Αυξημένες εισφορές θα καταβάλουν οικισμοί που βρίσκονται σε δασικές ή καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου.

Τα μεμονωμένα αυθαίρετα θα κριθούν κατά περίπτωση και εξετάζεται το ενδεχόμενο σε κραυγαλέες παρανομίες να προβλεφθούν τσουχτερά πρόστιμα, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες τους να αναγκαστούν να τα παραχωρήσουν στο κράτος και τα δημόσια πια κτίρια να μην κατεδαφιστούν, αλλά να αξιοποιηθούν για κοινωφελείς σκοπούς.

Στόχος του υπουργείου είναι να κλείσει όλα τα παλιά «τεφτέρια» που αφορούν ολοκλήρωση διαδικασιών οι οποίες είχαν ξεκινήσει το 1983 και το 2003, αλλά χάθηκαν στα συρτάρια των πολεοδομιών.

Με το νόμο Τρίτση είχαν υποβληθεί 470.000 δηλώσεις, για τις οποίες πληρώθηκε μόνον η πρώτη δόση, ενώ με τις ρυθμίσεις της Βάσως Παπανδρέου είχαν υποβληθεί άλλες 80.000 φάκελοι που αναζητούνται μεταξύ δήμου και πολεοδομίας.

Το σημαντικότερο επιχείρημα του Γ. Παπακωνσταντίνου απέναντι στο ΣτΕ είναι η υπόσχεση ότι θα μπει «κόκκινη γραμμή» σε νέα γενιά αυθαιρέτων, με υπέρογκα πρόστιμα και κατεδαφίσεις. Ως δικλείδα ασφαλείας ο νέος υπουργός προωθεί τη θεσμοθέτηση πιστοποιητικού πολεοδομικής νομιμότητας που θα επισυνάπτεται στα συμβόλαια όλων των μεταβιβάσεων ακινήτων (γονικές παροχές, αγοραπωλησίες κ.λπ.).