Εως και το εκρηκτικό ποσό του 1,2 τρισ. δολαρίων έφθασε κάποια στιγμή στα τέλη του 2008 ο συνολικός δανεισμός της Fed προς την «αριστοκρατία της Wall Street», προκειμένου η τελευταία να μην...καταρρεύσει, όπως η Lehman Brothers, και να ξεπαγώσουν οι αγορές.
Το παραπάνω ιλιγγιώδες ποσό είναι τριπλάσιο του φετινού ελλείμματος της αμερικανικής κυβέρνησης και 25πλάσιο των αμέσως υψηλότερων πιστωτικών διευκολύνσεων που παρείχε η Fed προς τράπεζες και χρηματιστηριακές εταιρείες -αμέσως μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στους Δίδυμους Πύργους. Αν το ποσό αυτό ρευστοποιούνταν σε χαρτονομίσματα του ενός δολαρίου, θα γέμιζε ούτε λίγο ούτε πολύ... 539 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.
Αναλύοντας τα στοιχεία -που, αναγκαστικά και ύστερα από δικαστικές μάχες που έφτασαν ώς το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, έδωσε η Fed στη δημοσιότητα την περασμένη άνοιξη- καθώς και βάσεις δεδομένων της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, το πρακτορείο Bloomberg έβγαλε σε χθεσινό του άρθρο πολλά λαυράκια. Μεταξύ άλλων:
α Στις 5 Δεκεμβρίου του 2008, περίπου 2,5 μήνες από την κατάρρευση της Lehman Brothers και την απαρχή της κρίσης, οι συνολικές πιστώσεις 7 σχετικών προγραμμάτων της Fed, προς τις τράπεζες και τις άλλες εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα, έφτασαν το 1,2 τρισ. δολάρια. Τα πιστωτικά προγράμματα της Fed διήρκεσαν από τον Αύγουστο του 2007 έως τον Απρίλιο του 2010 και στόχο είχαν να βοηθήσουν τράπεζες και άλλες εταιρείες τού χρηματοπιστωτικού τομέα να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ρευστότητας και να κρατήσουν τις πιστωτικές αγορές ζωντανές.
99,5 δισ. στη Citi
β Μεγαλύτερος αποδέκτης των χορηγήσεων της Fed ήταν η Morgan Stanley. Ο δανεισμός της από την αμερικανική κεντρική τράπεζα έφτασε κάποια στιγμή τα 107,3 δισ. δολάρια, ποσό τριπλάσιο των συνολικών της κερδών στην προηγούμενη δεκαετία. Ακολούθησε η Citigroup, με το ανώτατο ύψος του δανεισμού της από τη Fed να φτάνει τα 99,5 δισ. δολάρια, ποσό υπερδιπλάσιο του σημερινού προϋπολογισμού του αμερικανικού υπουργείου Παιδείας. Τρίτη σε δανεισμό ήταν η Bank of America με 91,4 δισ. δολάρια αντίστοιχα.
γ Των προγραμμάτων της Fed ωφελήθηκαν και ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ αυτών και η βρετανική Royal Bank of Scotland (με μέγιστο δανεισμό 84,5 δισ. δολάρια) και η ελβετική UBS (77,2 δισ. δολάρια). Χαρακτηριστική η περίπτωση της γερμανικής Hypo Real Estate, ο δανεισμός της οποίας από τη Fed άγγιξε τα 28,7 δισ. δολάρια, 21 εκατ. δολάρια δηλαδή για κάθε έναν από τους 1.366 υπαλλήλους της.
δ Στις περισσότερες περιπτώσεις, η Fed απαίτησε εγγυήσεις. Ενώ όμως δέχεται συνήθως ως εγγύηση κρατικά ομόλογα με υψηλή αξιολόγηση, όπως τα αμερικανικά treasuries, στα τέλη του 2008 δέχτηκε από τις παραπάνω εταιρείες ως εχέγγυο ομόλογα-σκουπίδια ή και χρεόγραφα άγνωστης αξιολόγης.
ε Ενώ συνήθως τα ανάλογα προγράμματα διάσωσης της Fed δανείζουν με επιτόκιο υψηλότερο από αυτό της διατραπεζικής αγοράς, η αμερικανική κεντρική τράπεζα ακολούθησε άλλη πρακτική στη διάρκεια της κρίσης, δανείζοντας κάποιες φορές στο 1/3 του επιτοκίου που χρέωναν εκείνη την εποχή οι τράπεζες, προκειμένου να δανείσουν η μία στην άλλη.
Η απλοχεριά της Fed προς τους παραπάνω κολοσσούς του χρηματοπιστωτικού τομέα προκαλεί αγανάκτηση στον αμερικανικό λαό. Μεταξύ άλλων και στους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων που έχουν χάσει μέχρι σήμερα 2,16 εκατ. σπίτια, λόγω αδυναμίας πληρωμών, τα 45 εκατ. πολιτών που τρέφονται σε συσσίτια, και τις στρατιές των ανέργων.
