ΠΓΔΜ, Αλβανία, Σερβία, Βουλγαρία και Ρουμανία είναι εκτεθειμένες στην κρίση, αφού διαθέτουν χιλιάδες υπαλλήλους, που εργάζονται σε ελληνικές επιχειρήσεις
Απειλή, αλλά και "ευλογία", σε ορισμένες περιπτώσεις, αποτελεί η κρίση στην ελληνική οικονομία και εν γένει στην Ευρωζώνη για τις χώρες των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπη, πολλές απ΄τις οποίες φιλοξενούν σημαντικές επενδύσεις της χώρας μας.
Το μεγαλύτερο "χτύπημα" υφίστανται...εύλογα οι γειτονικές οικονομίες της ΠΓΔΜ, Αλβανίας, Σερβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας, καθώς είναι εκτεθειμένες στους κραδασμούς της κρίσης χρέους και διαθέτουν δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους, οι οποίοι εργάζονται σε επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων.
Όμως το "νόμισμα" της κρίσης έχει δύο όψεις. Η Βουλγαρία κατέγραψε και ήδη ανακοίνωσε και θετικές επιπτώσεις στην οικονομία της, εξαιτίας της κατάστασης στην Ελλάδα. Ο υπουργός Οικονομικών της γείτονος, S. Djankov, επισήμανε πρόσφατα πως 2.000 ελληνικές επιχειρήσεις μετανάστευσαν στη Βουλγαρία, κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας και τα νέα κεφάλαια, που εισέρευσαν στη χώρα του από την Ελλάδα, εκτιμώνται σε ένα δισ. ευρώ.
Μάλιστα ο κ. Djankov απέδωσε την εγκατάσταση ελληνικών επιχειρήσεων στη Βουλγαρία στην ελκυστική άμεση και έμμεση φορολογία, στην ευκολία σύστασης νέων εταιρικών σχημάτων, αλλά και στο ιδιαίτερα περιορισμένο εργατικό κόστος, που είναι από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε..
Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην τελευταία έκθεσή της για την ανάπτυξη της Ν.Α. Ευρώπης, η οποία δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες, δεν είναι τόσο αισιόδοξη για την πορεία τόσο της Βουλγαρικής όσο και άλλων οικονομιών στην περιοχή.
Επιβράδυνση
Έτσι προβλέπει πως το 2012 η ΝΑ Ευρώπη θα επιβραδύνει οικονομικά, καθώς η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη την επηρεάζει, με αποτέλεσμα ο ρυθμός ανάπτυξης να μειωθεί στο 3,2%, από 4,5% το 2011.
Πάντως, η EBRD εκτιμά ότι οι 30 οικονομίες της ΝΑ Ευρώπης είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση, σε σχέση με το 2008, όταν και δέχτηκαν "ευθύ πλήγμα" από την κρίση στην αμερικανική οικονομία, η οποία πυροδότησε παγκόσμιες αναταράξεις.
Όπως παρουσιάζει η EBRD, η επίπτωση, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια, από την κρίση στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη είναι η ακόλουθη:
Η Αλβανία κατέγραψε επιβράδυνση το τελευταίο τρίμηνο, εξαιτίας των επιδόσεων των δύο χωρών-κλειδιά για την ίδια, της Ελλάδας και της Ιταλίας. Το εμπόριο, οι επενδύσεις και άλλοι τομείς της οικονομίας της χώρας είναι συνδεδεμένοι με τα δύο παραπάνω κράτη και επομένως αναμένεται να επηρεάσουν την ανάπτυξη της Αλβανίας και το 2012.
Η ανάκαμψη θα εξακολουθήσει να είναι μέτρια στη Βουλγαρία, ιδιαίτερα σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις για δυναμική ανάπτυξη. Αυτό αποδίδεται στην αναμενόμενη συρρίκνωση των εξαγωγών και στον επηρεασμό από την κρίση στην ελληνική οικονομία. Το μεγαλύτερο ρίσκο της Βουλγαρίας προς το παρόν είναι οι στενοί δεσμοί της με χώρες της Ευρωζώνης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε"μόλυνση" της οικονομίας της, με έμφαση στο εμπόριο, τις επενδύσεις και τον χρηματοοικονομικό κλάδο.
Η ΠΓΔΜ γνώρισε μία εντυπωσιακά ισχυρή ανάπτυξη το πρώτο μισό του 2011, η οποία στηρίχθηκε στην αύξηση των εξαγωγών και σε άμεσες ξένες επενδύσεις, αλλά δεν αναμένεται το φαινόμενο αυτό να συνεχιστεί καθόλη τη διάρκεια του έτους. Η χώρα έχει υψηλό βαθμό έκθεσης στη γειτονική Ελλάδα και ευρύτερα θα επηρεαστεί από μία ύφεση στην Ευρωζώνη. Η προληπτική πιστωτική γραμμή, που έλαβε η ΠΓΔΜ από το ΔΝΤ τον Ιανουάριο του 2011 θα συμβάλλει στη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Μέχρι πρόσφατα η Ρουμανία βρισκόταν σε πορεία καταγραφής μίας συγκρατημένης ανάπτυξης το 2011 και μίας πολύ πιο δυναμικής για το 2012. Ωστόσο η επιβράδυνση της Ευρωζώνης έχει ήδη ένα σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στις εξαγωγές προς τις χώρες του ενιαίου νομίσματος και επιπλέον εξασθένηση τους είναι πιθανή τους επόμενους μήνες. Η κρίση στην ελληνική οικονομία επηρεάζει τη Ρουμανία κυρίως στο επίπεδο του χρηματοπιστωτικού κλάδου. Η συνεχής υποστήριξη από το ΔΝΤ προφυλάσσει την οικονομία της χώρας.
Η οικονομία της Σερβίας σταθεροποιήθηκε, αλλά η ανάπτυξη παραμένει χαμηλή με ρυθμό περίπου 2% φέτος και περίπου στα ίδια επίπεδα να εκτιμάται για το 2012. Μεγάλες προκλήσεις παραμένουν για την οικονομία της, κυρίως λόγω της έκθεσης στην Ευρωζώνη και του πληθωρισμού. Η Σερβία τυγχάνει και αυτή στήριξης από το ΔΝΤ.
Ανησυχία για τις τράπεζες
Όσον αφορά στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η EBRD επισημαίνει πως «υφίσταται ρίσκο εάν οι τραπεζικοί όμιλοι θα κατορθώσουν να στηρίξουν τις θυγατρικές τους στην περιοχή ή θα περιοριστούν σ' αυτή την πρωτοβουλία τους από τις κυβερνήσεις των χωρών, όπου είναι εγκατεστημένοι». «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη ανάσχεση της τραπεζικής χρηματοδότησης και σε περιορισμό των πιστώσεων σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης», υπογραμμίζει επιπλέον η τράπεζα και συμπληρώνει πως η πιθανότητα χειροτέρευσης της υφιστάμενης κατάστασης στην Ευρωζώνη δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για την περιοχή.
Άρθρο Δ.Διαμαντίδης,Πηγή "Ημερησία" 28/10/11
Όμως το "νόμισμα" της κρίσης έχει δύο όψεις. Η Βουλγαρία κατέγραψε και ήδη ανακοίνωσε και θετικές επιπτώσεις στην οικονομία της, εξαιτίας της κατάστασης στην Ελλάδα. Ο υπουργός Οικονομικών της γείτονος, S. Djankov, επισήμανε πρόσφατα πως 2.000 ελληνικές επιχειρήσεις μετανάστευσαν στη Βουλγαρία, κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας και τα νέα κεφάλαια, που εισέρευσαν στη χώρα του από την Ελλάδα, εκτιμώνται σε ένα δισ. ευρώ.
Μάλιστα ο κ. Djankov απέδωσε την εγκατάσταση ελληνικών επιχειρήσεων στη Βουλγαρία στην ελκυστική άμεση και έμμεση φορολογία, στην ευκολία σύστασης νέων εταιρικών σχημάτων, αλλά και στο ιδιαίτερα περιορισμένο εργατικό κόστος, που είναι από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε..
Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) στην τελευταία έκθεσή της για την ανάπτυξη της Ν.Α. Ευρώπης, η οποία δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες, δεν είναι τόσο αισιόδοξη για την πορεία τόσο της Βουλγαρικής όσο και άλλων οικονομιών στην περιοχή.
Επιβράδυνση
Έτσι προβλέπει πως το 2012 η ΝΑ Ευρώπη θα επιβραδύνει οικονομικά, καθώς η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη την επηρεάζει, με αποτέλεσμα ο ρυθμός ανάπτυξης να μειωθεί στο 3,2%, από 4,5% το 2011.
Πάντως, η EBRD εκτιμά ότι οι 30 οικονομίες της ΝΑ Ευρώπης είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση, σε σχέση με το 2008, όταν και δέχτηκαν "ευθύ πλήγμα" από την κρίση στην αμερικανική οικονομία, η οποία πυροδότησε παγκόσμιες αναταράξεις.
Όπως παρουσιάζει η EBRD, η επίπτωση, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια, από την κρίση στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη είναι η ακόλουθη:
Η Αλβανία κατέγραψε επιβράδυνση το τελευταίο τρίμηνο, εξαιτίας των επιδόσεων των δύο χωρών-κλειδιά για την ίδια, της Ελλάδας και της Ιταλίας. Το εμπόριο, οι επενδύσεις και άλλοι τομείς της οικονομίας της χώρας είναι συνδεδεμένοι με τα δύο παραπάνω κράτη και επομένως αναμένεται να επηρεάσουν την ανάπτυξη της Αλβανίας και το 2012.
Η ανάκαμψη θα εξακολουθήσει να είναι μέτρια στη Βουλγαρία, ιδιαίτερα σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις για δυναμική ανάπτυξη. Αυτό αποδίδεται στην αναμενόμενη συρρίκνωση των εξαγωγών και στον επηρεασμό από την κρίση στην ελληνική οικονομία. Το μεγαλύτερο ρίσκο της Βουλγαρίας προς το παρόν είναι οι στενοί δεσμοί της με χώρες της Ευρωζώνης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε"μόλυνση" της οικονομίας της, με έμφαση στο εμπόριο, τις επενδύσεις και τον χρηματοοικονομικό κλάδο.
Η ΠΓΔΜ γνώρισε μία εντυπωσιακά ισχυρή ανάπτυξη το πρώτο μισό του 2011, η οποία στηρίχθηκε στην αύξηση των εξαγωγών και σε άμεσες ξένες επενδύσεις, αλλά δεν αναμένεται το φαινόμενο αυτό να συνεχιστεί καθόλη τη διάρκεια του έτους. Η χώρα έχει υψηλό βαθμό έκθεσης στη γειτονική Ελλάδα και ευρύτερα θα επηρεαστεί από μία ύφεση στην Ευρωζώνη. Η προληπτική πιστωτική γραμμή, που έλαβε η ΠΓΔΜ από το ΔΝΤ τον Ιανουάριο του 2011 θα συμβάλλει στη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Μέχρι πρόσφατα η Ρουμανία βρισκόταν σε πορεία καταγραφής μίας συγκρατημένης ανάπτυξης το 2011 και μίας πολύ πιο δυναμικής για το 2012. Ωστόσο η επιβράδυνση της Ευρωζώνης έχει ήδη ένα σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στις εξαγωγές προς τις χώρες του ενιαίου νομίσματος και επιπλέον εξασθένηση τους είναι πιθανή τους επόμενους μήνες. Η κρίση στην ελληνική οικονομία επηρεάζει τη Ρουμανία κυρίως στο επίπεδο του χρηματοπιστωτικού κλάδου. Η συνεχής υποστήριξη από το ΔΝΤ προφυλάσσει την οικονομία της χώρας.
Η οικονομία της Σερβίας σταθεροποιήθηκε, αλλά η ανάπτυξη παραμένει χαμηλή με ρυθμό περίπου 2% φέτος και περίπου στα ίδια επίπεδα να εκτιμάται για το 2012. Μεγάλες προκλήσεις παραμένουν για την οικονομία της, κυρίως λόγω της έκθεσης στην Ευρωζώνη και του πληθωρισμού. Η Σερβία τυγχάνει και αυτή στήριξης από το ΔΝΤ.
Ανησυχία για τις τράπεζες
Όσον αφορά στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η EBRD επισημαίνει πως «υφίσταται ρίσκο εάν οι τραπεζικοί όμιλοι θα κατορθώσουν να στηρίξουν τις θυγατρικές τους στην περιοχή ή θα περιοριστούν σ' αυτή την πρωτοβουλία τους από τις κυβερνήσεις των χωρών, όπου είναι εγκατεστημένοι». «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη ανάσχεση της τραπεζικής χρηματοδότησης και σε περιορισμό των πιστώσεων σε χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης», υπογραμμίζει επιπλέον η τράπεζα και συμπληρώνει πως η πιθανότητα χειροτέρευσης της υφιστάμενης κατάστασης στην Ευρωζώνη δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για την περιοχή.
Άρθρο Δ.Διαμαντίδης,Πηγή "Ημερησία" 28/10/11
