Στροφή στην ακολουθούμενη πολιτική διαχείρισης της κρίσης χρέους κάνουν οι ηγέτες της ευρωζώνης.
Μέχρι τώρα η βασική συζήτηση αφορούσε τη διάσωση χωρών, ιδιαίτερα της Ελλάδας, που είχαν τα περισσότερα προβλήματα.
Η νέα γραμμή αναμένεται να επισφραγιστεί στη συνάντηση που έχει.. προγραμματιστεί για σήμερα στο Βερολίνο μεταξύ Αγκελας Μέρκελ και Νικολά Σαρκοζί και προβλέπει: Εμφαση στη σωτηρία όχι της Ελλάδας αλλά των ευρωπαϊκών τραπεζών, δημιουργία προστατευτικού τείχους για τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, ενίσχυση της κοινής οικονομικής διακυβέρνησης, μεγάλο κούρεμα του ελληνικού χρέους. Στη συνέχεια η Ελλάδα, η οποία δεν μετέχει σε αυτές τις διαβουλεύσεις, παρότι αφορούν την τύχη της, υπό πλήρη κηδεμονία από τις Βρυξέλλες θα έχει 1-2 χρόνια για να δείξει αν μπορεί να παραμείνει στο ευρώ ή θα οδηγηθεί εκτός, παρ' ότι στο μεταξύ οι πολίτες θα έχουν πληρώσει βαρύτατο τίμημα για την παραμονή στην ευρωζώνη.
* Το βασικό ζήτημα που απασχολεί Γερμανία και Γαλλία (ιδίως τη δεύτερη) είναι το πώς θα ενισχυθούν κεφαλαιακά οι ευρωπαϊκές τράπεζες ώστε να μην υπάρχουν μεγάλες παρενέργειες από μια ελληνική πτώχευση και από την έκθεσή τους σε ομόλογα άλλων χωρών που έχουν προβλήματα. Στην ανάγκη ενίσχυσης των τραπεζών αναφέρθηκε πρόσφατα και η Αγκελα Μέρκελ αλλά και ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. «Προτείνουμε στα κράτη να προχωρήσουν στην επανακεφαλοποίηση των τραπεζών», δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν. Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, είχε μιλήσει για την ανάγκη ενίσχυσης των τραπεζών με ένα κονδύλι που θα αγγίζει τα 200 δισ. ευρώ, ενώ αναλυτές εκτιμούν ότι το ποσό μπορεί να είναι αρκετά μεγαλύτερο. Γερμανία και Γαλλία μέχρι σήμερα δεν έχουν συμφωνήσει για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν ενέσεις κεφαλαίων. Η Γερμανία, που έχει το μικρότερο πρόβλημα, υποστηρίζει κυρίως τη στήριξη από τα ίδια τα κράτη ή την αναζήτηση κεφαλαίων στην αγορά και μόνο σε ακραίες συνθήκες από το EFSF. Η Γαλλία υποστηρίζει ότι η ενίσχυση πρέπει να γίνει μέσω του EFSF, το οποίο πλέον θα έχει αυτή τη δυνατότητα μετά τις τροποποιήσεις για τις αρμοδιότητές του, που έγιναν τον Ιούλιο και εγκρίνονται τώρα από τα Κοινοβούλια. Το πιθανότερο είναι ότι θα βρεθεί μια λύση κάπου στη μέση. Για να διαπιστωθεί επακριβώς η κατάσταση των ευρωπαϊκών τραπεζών και να γίνει καταγραφή των «τοξικών» στοιχείων των ισολογισμών τους, θα ξεκινήσουν νέα stress tests.
* Παράλληλα με την ενίσχυση των τραπεζών θα επιδιωχθεί η θωράκιση των υπόλοιπων χωρών, ώστε να μην πληγούν από το ελληνικό κούρεμα. Σε πρώτη φάση αναμένεται σημαντική ενίσχυση του EFSF (πράγμα για το οποίο πιέζουν οι ΗΠΑ), οι δυνατότητες του οποίου από τα 440 δισ. ευρώ μπορεί να φθάσουν και στα 2 τρισ. Η ενίσχυση αυτή, επειδή είναι πολύ δύσκολο να γίνει με κεφάλαια που θα διαθέσουν οι χώρες, το πιθανότερο είναι πως θα γίνει μέσω μόχλευσης ή μέσω έκδοσης ομολόγων.
Ηδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι συζητήσεις για την επιτάχυνση της λειτουργίας του μόνιμου μηχανισμού ESM αντί για το 2013 μέσα στο καλοκαίρι του 2012, ώστε να γίνεται πιο οργανωμένα η διαχείριση της κατάστασης. Η νέα δομή της ευρωζώνης, που θα προβλέπει διαχείριση των δημοσιονομικών από τις Βρυξέλλες, πολύ πιθανόν και μέσω της θεσμοθέτησης υπουργού Οικονομικών, θα συζητηθεί στη σύνοδο κορυφής στις 17-18 Οκτωβρίου και θα αποφασιστεί οριστικά σε νέα σύνοδο στις αρχές Δεκεμβρίου.
* Η απόφαση που αναμένεται να ληφθεί για το ελληνικό χρέος, αφού διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει κίνδυνος «μόλυνσης» προς τους υπόλοιπους, είναι το κούρεμα κατά περίπου 50% μέσω αλλαγής των όρων του PSI της 21ης Ιουλίου που προέβλεπε κούρεμα 21%. Το ερώτημα είναι αν οι ιδιώτες θα δεχθούν αυτή την απομείωση ή θα θεωρηθεί χρεοκοπία. Το χρέος που κατέχει το ΔΝΤ δεν μπορεί να κουρευτεί, ενώ, παρά τις αναμενόμενες αντιδράσεις, γίνεται κουβέντα και για το κούρεμα του χρέους που έχει περάσει στα χέρια των ευρωπαϊκών χωρών. Με το κούρεμα τα ασφαλιστικά ταμεία θα έχουν σοβαρό πρόβλημα, ενώ οι τράπεζες θα αναζητήσουν κεφάλαια και θα προσφύγουν στο ταμείο για την παροχής ρευστότητας (ELA) και στο EFSF, και οι μετοχές τους θα πουληθούν ύστερα από 2-3 χρόνια. Οι τραπεζίτες θα χάσουν τις τράπεζές τους γι' αυτό πιέζουν να μην πάμε στη λύση του μεγάλου κουρέματος.
Μετά το κούρεμα του χρέους, τα ελληνικά ομόλογα θα εξυπηρετούνται απευθείας από την Ε.Ε. μέσω δανείων, αλλά δεν θα υπάρχει χρηματοδότηση για τα ελλείμματα του προϋπολογισμού. Αν λοιπόν δεν υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό, το κράτος θα αναγκαστεί να κηρύξει στάση πληρωμών. Αν αυτό συνεχιστεί, επειδή δεν θα υπάρχει πρόσβαση στις αγορές ο μόνος τρόπος για την κάλυψη των ελλειμμάτων θα είναι να τυπωθεί χρήμα. Και σε 2-3 χρόνια δεν θα υπάρχει πλέον κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες. Το θετικό είναι ότι, μετά την απομείωση της αξίας των ομολόγων κατά 50%, θα μειωθεί το ποσόν του προϋπολογισμού για τόκους περίπου κατά 4 δισ. ευρώ.
Με βάση τους νέους κανόνες της ευρωζώνης, μετά το κούρεμα οι Βρυξέλλες θα αναλάβουν τον οικονομικό έλεγχο της χώρας, αλλαγές που απαιτούν τώρα θα επιχειρηθεί να υλοποιηθούν παρά τις αντιδράσεις, ενώ η συμμετοχή στις ευρωπαϊκές αποφάσεις θα περιοριστεί (δικαίωμα ψήφου κ.λπ.).
Στις 24 Οκτωβρίου αναμένεται να δοθεί η έκθεση της τρόικας για την Ελλάδα. Στη συνέχεια θα συνεδριάσει το eurogroup και η έκτη δόση αναμένεται ότι θα δοθεί. Τα στοιχεία όμως αυτή τη φορά θα συζητηθούν σε άλλη βάση και οι αποφάσεις θα ληφθούν σε γερμανογαλλικό επίπεδο. Οποια λύση κι αν επιλεγεί, ο δύσκολος δρόμος για τους πολίτες θα γίνει ακόμη πιο δύσκολος.enet.
