- Είναι δυνατή νομικά η έξοδος μιας χώρας μέλους από την Ευρωζώνη;
- Τι σημαίνει και πώς γίνεται η μετάβαση στο νέο νόμισμα;
- Τι γίνεται με τους λογαριασμούς στις τράπεζες, και τα δάνεια.
Ο Juncker και η Ευρώπη προετοιμάζουν ήδη το σχέδιο για την πιθανή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και το G20 ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις, έπειτα και από το σαφές.. τελεσίγραφο Merkel και Sarkozy προς τον Γ. Παπανδρέου: «συμμορφώνεστε ή φεύγετε».
Για πρώτη φορά, όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές αντιμετωπίζουν το ζήτημα όχι απλά θεωρητικά, αλλά πρακτικά. Μελέτη του Eric Dor, του IESEG School of Management του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λιλ, εξηγεί τι ακριβώς σημαίνει η έξοδος μιας χώρας μέλους από το ευρώ, στην πράξη.
Σύμφωνα με την ανάλυσή του, ένας νόμιμος τρόπος για να φύγει μια χώρα από το ευρώ είναι να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας επιτρέπει σε όποια χώρα το επιθυμεί να αποχωρήσει από την ΕΕ.
Η μοναδική άλλη εναλλακτική είναι να διαπραγματευτεί την αναθεώρηση της Συνθήκης με τις άλλες χώρες μέλη.
Ασφαλώς, όλες αυτές οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες και απαιτούν επικύρωση από όλες τις χώρες μέλη. Για αυτό και σε επείγουσες καταστάσεις, μια ομόφωνη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα μπορούσε να είναι αρκετή, έστω και εάν η νομιμότητά της δεν είναι βέβαιη.
Ακόμα και εάν ξεπεραστεί το νομικό ζήτημα, η μετάβαση στο νέο νόμισμα είναι πολύπλοκη. Κυρίως γιατί η «νέα δραχμή», για παράδειγμα, δεν θα αντικαταστήσει το ευρώ. Το κοινό νόμισμα θα συνεχίσει να υφίσταται ως το νόμισμα των υπόλοιπων χωρών της Ευρωζώνης.
Έτσι, προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα όπως: Μπορούν τα υφιστάμενα χρέη και συμβόλαια να μετατραπούν αυτόματα από το ευρώ στο νέο νόμισμα; Η βέβαιη ραγδαία υποτίμηση της νέας δραχμής περιπλέκει ακόμα περισσότερο το ζήτημα.
Σύμφωνα, πάντως, με τον Dor, οι διαδικασίες για την έξοδο της Ελλάδας –ή και οποιασδήποτε άλλης χώρας- από το ευρώ είναι οι εξής:
-Η κυβέρνηση παγώνει τους λογαριασμούς των αποθεματικών των τραπεζών στην Τράπεζα της Ελλάδος, με εξαίρεση το κομμάτι που αντιστοιχεί στις καταθέσεις των ξένων κατοίκων. -Αυτοί οι παγωμένοι λογαριασμοί μετατρέπονται στο νέο νόμισμα με ισοτιμία 1 ευρώ = 1 μονάδα του νέου νομίσματος. -Τα δάνεια της κεντρικής τράπεζας προς τις εμπορικές τράπεζες μετατρέπονται επίσης στο νέο νόμισμα, στην παραπάνω ισοτιμία. -Ψηφίζεται νόμος για το λειτουργικό πλαίσιο της κεντρικής τράπεζας, δίνοντάς της τη δυνατότητα να παρέχει ρευστότητα στο νέο νόμισμα στις εγχώριες τράπεζες. -Οι τραπεζικοί λογαριασμοί των κατοίκων της Ελλάδας σε ευρώ μετατρέπονται στο νέο νόμισμα, με ισοτιμία 1 προς 1. -Οι λογαριασμοί των ξένων κατοίκων στις ελληνικές τράπεζες παραμένουν σε ευρώ και πλέον θεωρούνται λογαριασμοί σε συνάλλαγμα. -Απαγορεύεται προσωρινά στις τράπεζες να μετατρέπουν τα χρήματα των πελατών τους από το νέο νόμισμα στο ευρώ ή να τα μεταφέρουν σε ήδη υπάρχοντες λογαριασμούς συναλλάγματος. -Όλα τα συμβόλαια στη χώρα (δάνεια, μισθοί, ενοίκια, λογαριασμοί) πρέπει στο εξής να πληρώνονται στο νέο νόμισμα, με αρχική ισοτιμία μετατροπής το 1 προς 1. -Ανοίγει αγορά συναλλάγματος, όπου το νέο νόμισμα διαπραγματεύεται έναντι του ευρώ και άλλων νομισμάτων. Το νέο νόμισμα υποχωρεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από την αρχική ισοτιμία του 1 προς 1 με το ευρώ. -Προκειμένου να αποφευχθεί ο πανικός των αναλήψεων από τις τράπεζες και η κατάρρευση του νέου νομίσματος, οι τραπεζικοί λογαριασμοί που έχουν μετατραπεί σε αυτό παγώνουν προσωρινά. -Λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της κυκλοφορίας κεφαλαίου, παρά την κοινοτική νομοθεσία που τα απαγορεύει. -Όλες οι συναλλαγές στη χώρα γίνονται αναγκαστικά στο νέο νόμισμα. -Έως ότου καταστεί δυνατή η εκτύπωση των νέων χαρτονομισμάτων, χρησιμοποιούνται προσωρινά τα χαρτονομίσματα του ευρώ με μία σφραγίδα που αναφέρει ότι η ονομαστική τους αξία εκφράζεται στο νέο νόμισμα. -Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, όσα χαρτονομίσματα δίνονται από τα καταστήματα των τραπεζών ή από τα ΑΤΜ τους, θα πρέπει να είναι σφραγισμένα. Μόνο τα σφραγισμένα χαρτονομίσματα θεωρούνται νόμιμο μέσο πληρωμών στη χώρα. -Ανοίγουν γραφεία νομίσματος σε όλη τη χώρα, όπου οι πολίτες μπορούν να φέρουν τα ευρώ τους για να σφραγιστούν. -Όταν τυπωθούν τα νέα χαρτονομίσματα, οι κάτοικοι έχουν λίγες μέρες για να ανταλλάξουν τα σφραγισμένα χαρτονομίσματα με τα νέα. Έτσι, όλα τα σφραγισμένα χαρτονομίσματα αποσύρονται. -Συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες μέλη της Ευρωζώνης ορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπιστούν τα χρέη της Τράπεζας της Ελλάδας σε ευρώ προς τις άλλες χώρες του Ευρωσυστήματος. Εάν αυτά παραμείνουν στο ευρώ, αυτό θα σημάνει χρεοκοπία της Τράπεζας της Ελλάδος, ενώ η μετατροπή τους στο νέο, υποτιμημένο νόμισμα, θα φέρει μεγάλες απώλειες στις υπόλοιπες χώρες. -Οι κάτοικοι της Ελλάδας θα επιχειρήσουν να εξασφαλίσουν άδεια για να αποπληρώσουν τα χρέη τους στο νέο νόμισμα. Οι πιστωτές τους ασφαλώς θα αντιδράσουν και το θέμα θα λυθεί στα δικαστήρια. -Η αποπληρωμή των χρεών σε ευρώ μάλλον θα αποφασιστεί στις περιπτώσεις κρατικών ομολόγων που απευθύνονταν σε ξένους δανειστές και τα οποία διαπραγματεύονται σε ξένες αγορές ή πληρώνονται στο εξωτερικό. Όπως και στην περίπτωση δανείων που δόθηκαν από ξένες τράπεζες σε κάτοικο της Ελλάδας.
Καλημέρα..
