Παρά τα όσα λέγονται και τις αμφιβολίες που εκφράζονται στην Ελλάδα,
οι ενδείξεις για την επιβίωση του ευρώ,
την ολοκλήρωση της συμφωνίας της 27ης Οκτωβρίου
και την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη,
είναι ακόμη θετικές..
Η μάχη για τη σωτηρία της χώρας δίδεται πλέον σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο την ευθύνη να δώσει τη μάχη για να παραμείνει στην Ευρωζώνη την έχει η Ελλάδα. Στο δεύτερο επίπεδο, την ευθύνη για την επιβίωση της... Ευρωζώνης την έχουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, με επικεφαλής τη Γερμανία, και οι Βρυξέλλες. Η Αθήνα δεν μπορεί να συνεισφέρει πολλά στη μάχη του ευρώ, αλλά είναι απαραίτητο να κάνει τα πάντα για να παραμείνει στη Ζώνη του Ευρώ. Αλλωστε, όλοι θεωρούν ότι οι επόμενες δέκα ημέρες, μέχρι και τη σύνοδο κορυφής, θα είναι κρίσιμες για την τύχη του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, αλλά ήδη διαφαίνεται ότι θα γίνουν βήματα για να ενισχυθεί η σταθερότητά του, καθώς κανένα δεν συμφέρει η διάλυση της Ευρωζώνης.
Την περασμένη Πέμπτη, ο Νικ. Σαρκοζί προανήγγειλε την αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών προς την κατεύθυνση της κοινής οικονομικής διακυβέρνησης, της αυστηρότερης πειθαρχίας στα δημοσιονομικά, αλλά και της μεγαλύτερης αλληλεγγύης. Ταυτόχρονα, άφησε να διαφανεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα παρεμβαίνει για να αποσοβεί τον κίνδυνο αποπληθωρισμού. Από την πλευρά της, η Αγκελα Μέρκελ μίλησε χθες για μεγαλύτερη δημοσιονομική σύγκλιση (προφανώς μέσω ελέγχων και δημοσιονομικής πειθαρχίας) ως προϋπόθεση για την έκδοση ευρωομολόγου, τονίζοντας παράλληλα ότι ρόλος της ΕΚΤ είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών (και όχι προφανώς η έκδοση χρήματος). Κυρίως, όμως, επεσήμανε ότι η προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρώπη θα είναι μακροχρόνια και σε αυτήν θα παίζει σημαντικό ρόλο το EFSF.
Σε πρώτη ανάγνωση, Μέρκελ και Σαρκοζί απέχουν ακόμη αρκετά, αλλά αν αναλογισθούμε ότι μιλούσαν σε εθνικά ακροατήρια και ότι τη Δευτέρα θα συναντηθούν για να καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις εν όψει της προσεχούς συνόδου κορυφής, στις 9 Δεκεμβρίου, ίσως τα φαινόμενα να απατούν. Μάλλον έχουν ήδη συμφωνήσει για την αναγκαιότητα αλλαγής των συνθηκών, κεντρικού ελέγχου των προϋπολογισμών, μεγαλύτερης δημοσιονομικής πειθαρχίας και κυρώσεων για τους παραβάτες. Δεν αποκλείεται η Γερμανίδα καγκελάριος να έχει αποδεχθεί σιωπηρά κάποιον ελεγχόμενα διευρυμένο ρόλο για την ΕΚΤ, μετά μάλιστα τη συντονισμένη απόφαση έξι κεντρικών τραπεζών (μεταξύ των οποίων και η ΕΚΤ) να ενισχύσουν διεθνώς τη ρευστότητα σε δολάρια, γεγονός που διευκολύνει και το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Είναι βέβαιο ότι κάποια βήματα θα γίνουν, έστω και αν δεν είναι τόσο μεγάλα, όσο προσδοκούν οι αγορές και άλλοι παράγοντες.
Παρά τα όσα λέγονται και τις αμφιβολίες που εκφράζονται στην Ελλάδα λοιπόν, οι ενδείξεις για την επιβίωση του ευρώ, την ολοκλήρωση της συμφωνίας της 27ης Οκτωβρίου και την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, είναι ακόμη θετικές. Δεν είναι τυχαία η χθεσινή αναφορά της Αγκ. Μέρκελ στον ρόλο που θα παίξει το EFSF στην αντιμετώπιση της κρίσης, ούτε το γεγονός ότι ανέθεσε σε υφυπουργό της κυβέρνησής της την προώθηση και παρακολούθηση των κονδυλίων από το ΕΣΠΑ που δυσκολεύεται να απορροφήσει η Αθήνα. Η Γερμανία και οι άλλοι εταίροι θεωρούν ότι τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ του ΕΣΠΑ μπορούν να αποτελέσουν βάση ανάπτυξης και γι’ αυτό τοποθετήθηκε ο Χ. Ράιχεμπαχ επικεφαλής ομάδας δράσης. Επομένως, υπάρχουν προοπτικές και βιάζονται όσοι σπεύδουν να υποστηρίξουν ότι η τελευταία απόφαση στήριξης της Ελλάδας έχει ήδη ξεπεραστεί από τα γεγονότα και ουσιαστικά δεν ισχύει.
Η κυβέρνηση του Λ. Παπαδήμου έχει αποστολή να αποκαταστήσει κατά κάποιον τρόπο την αξιοπιστία της Ελλάδας, να γεφυρώσει το χάσμα επικοινωνίας με τους εταίρους και τους δανειστές μας και, φυσικά, να ολοκληρώσει όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με τη συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου. Αυτά πρέπει να τα κάνει οπωσδήποτε, χωρίς να απειλείται συνεχώς η συνοχή της από τα κόμματα και τους αρχηγούς που τη στηρίζουν.
Είναι θέμα βούλησης από την πλευρά τους, γνωρίζοντας ότι η προσπάθεια για να αποφευχθεί η χρεοκοπία και η ολέθρια επιστροφή στη δραχμή θα είναι μακροχρόνια.
Οπως και η προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη…
Α.Στάγκος
