Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι η εκποίηση χωρίς δημοπρασία δημόσιων εποικιστικών εκτάσεων σε όσους τις κατέλαβαν αυθαίρετα είναι αντίθετη σε θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές
Φραγμό στην παραχώρηση δημόσιας ακίνητης περιουσίας σε αυθαίρετους κατόχους της έναντι τιμήματος, βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας κρίνοντας τη... σχετική νομοθεσία αντίθετη σε θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές που κατοχυρώνουν την ισότητα, το κράτος δικαίου και την ορθολογική χωροταξική - πολεοδομική οργάνωση της χώρας.
Το Δ' τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας σε μείζονα σύνθεση έκρινε ότι δεν είναι νόμιμη η παραχώρηση με τη μέθοδο της εξαγοράς μιας έκτασης 3,6 στρεμμάτων σε άτομο που φέρεται ότι την κατείχε και την καλλιεργούσε πάνω από 10ετία. Κατά το ΣτΕ, ο νόμος 3147/03, που έδωσε τέτοιο δικαίωμα εξαγοράς σε αυθαίρετους κατόχους δημόσιων εκτάσεων επειδή τις καλλιεργούσαν ή είχαν ανεγείρει κάποιο κτίσμα τουλάχιστον πριν από 10 χρόνια, είναι αντίθετος στο Σύνταγμα και οι διατάξεις του πρέπει να θεωρηθούν ανίσχυρες.
Η δικαστική απόφαση αναμένεται να λειτουργήσει σαν βραδυφλεγής βόμβα, όχι μόνο γιατί βρίσκονται πλέον «στον αέρα» όλες οι σχετικές παραχωρήσεις και εξαγορές τέτοιων εκτάσεων σε όλη τη χώρα, αλλά και επειδή βάζει ανυπέρβλητα εμπόδια στην προώθηση του νέου κυβερνητικού σχεδίου για παραχώρηση με εξαγορά τεράστιων δημόσιων εκτάσεων καταπατημένων, στους αυθαίρετους κατόχους, με στόχο να εισρεύσουν σημαντικά κονδύλια στα κρατικά ταμεία. Το ανώτατο δικαστήριο στηρίζεται κυρίως στη νομολογία που έχει χαράξει κατά της αυθαίρετης δόμησης και επικρίνει το ν. 3147/03 που θέλησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αυθαίρετης κατοχής και δόμησης δημόσιων εποικιστικών εκτάσεων, αλλά και να διατηρήσει κάποιες καλλιέργειες προς το συμφέρον της εθνικής οικονομίας (π.χ. φυτείες αμπέλου, ελαιών, οπωροφόρων δένδρων κ.λπ.).
Απόκλιση
Το ΣτΕ τονίζει (142/12) ότι η εκποίηση χωρίς δημοπρασία δημόσιων εποικιστικών εκτάσεων σε όσους τις κατέλαβαν αυθαίρετα αποτελεί απόκλιση από τις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου, της ισότητας των πολιτών απέναντι στον νόμο, της προστασίας του περιβάλλοντος.
Επισημαίνοντας ότι το μέτρο δεν έχει αποκαταστατικό χαρακτήρα (δεν επιδιώκει στεγαστική αποκατάσταση κοινωνικά ασθενών προσώπων), κρίνει ότι δεν δικαιολογείται και ότι η παραχώρηση εκτάσεων εντός σχεδίου, όπου έχει ανεγερθεί κτίσμα σε όσους τις κατέχουν αυθαίρετα, γίνεται χωρίς πολεοδομικά κριτήρια, αποδέχεται την ήδη διαμορφωμένη παράνομη κατάσταση εξυπηρετώντας ιδιωτικά συμφέροντα.
Ανάλογες επισημάνσεις κάνει το ΣτΕ και για τις εκτός σχεδίου περιοχές, όπου επιτρέπεται η εξαγορά με νομιμοποίηση ή κατεδάφιση ή εξαίρεση από κατεδάφιση των αυθαίρετων κτισμάτων, τονίζοντας ότι ο νόμος δεν λαμβάνει μέριμνα για την προστασία των εκτός σχεδίου περιοχών από περαιτέρω οικιστικές πιέσεις ούτε για την ειδική μεταχείριση περιοχών και φυσικών οικοσυστημάτων που χρειάζονται ειδική προστασία.
ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΕΧΟΝΤΕΣ
Διασφάλιση των καλλιεργειών
Αντισυνταγματικές κρίνονται και οι ρυθμίσεις που επιτρέπουν εξαγορά, εφόσον οι αυθαίρετοι κάτοχοι καλλιεργούσαν τις εκτάσεις συστηματικά επί 10ετία.
Κατά το ΣτΕ, για να είναι συνταγματικά ανεκτή μία τέτοια ρύθμιση, έπρεπε να επιβάλει στους αυθαίρετα κατέχοντες την υποχρέωση να συνεχίσουν να καλλιεργούν τις εκποιούμενες εκτάσεις, διασφαλίζοντας με οποιονδήποτε τρόπο ότι θα παραμείνουν καλλιεργούμενες για πάντα ή για μεγάλο διάστημα, τόσο που να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
Το Δ' τμήμα παραπέμποντας στην Ολομέλεια για επικύρωση την αντισυνταγματικότητα του ν. 3147/03 «μπλόκαρε» την παραχώρηση αγροτεμαχίου με τίμημα 13,19 ευρώ ανά τ.μ. (συνολική έκταση 3.608 τ.μ.) κι ενώ η διαδικασία είχε ανακληθεί ύστερα από ενστάσεις που υπέβαλαν κάτοικοι στην περιοχή Χορτιάτη για το χαμηλό τίμημα, αλλά και από άλλους που ενδιαφέρονταν για την εξαγορά της.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΥΛΩΝΙΤΗΣ
Εθνος
