Την ίδια περίοδο που πολλοί αμφιβάλλουν κατά πόσον η Ελλάδα θα παραμείνει στη ζώνη του ευρώ, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα κάνει ό,τι μπορεί για να παραμείνει η χώρα σε αυτό..
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι η Ελλάδα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει την ευρωζώνη, υιοθετώντας το δικό της νόμισμα, υπό την πίεση της ύφεσης που φέρνει η πολιτική λιτότητας.
Μερικοί εξ αυτών θεωρούν ότι αυτό είναι πιθανόν να γίνει μέσα στον Μάρτιο, έχοντας κατά νου τη μεγάλη λήξη ομολόγων ονομαστικής αξίας 14,5 δισ. ευρώ στις 20 Μαρτίου.
Το ζήτημα δεν είναι καθόλου θεωρητικό, υπό την έννοια ότι αρκετοί Έλληνες και ξένοι επενδυτές κρατούν στάση αναμονής, αναβάλλοντας κινήσεις που είχαν σκοπό να κάνουν, καθότι περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με τη νέα δανειακή σύμβαση.
Η θεωρία που θέλει η Ελλάδα να μην αντέχει και να επιζητά την έξοδο από το ευρώ βασίζεται στην υπόθεση ότι η οικονομία της θα συνεχίσει να συρρικνώνεται και να χάνει τους δημοσιονομικούς στόχους, με την τρόικα να ζητά επιπρόσθετα μέτρα λιτότητας, που το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία δεν θα αντέχουν.
Είναι ο γνωστός φαύλος κύκλος.
Ο μόνος τρόπος για να σπάσει ο ανωτέρω κύκλος είναι να αυξηθούν οι επενδύσεις και οι εξαγωγές, αφού η κατανάλωση θα συνεχίσει να συμπιέζεται τα επόμενα τρίμηνα.
Πριν από μερικές μέρες, αναφερθήκαμε σε κάποιες ρεαλιστικές προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιβράδυνση του ρυθμού συρρίκνωσης της οικονομίας και πιθανόν σε σταθεροποίηση το δ΄ τρίμηνο του 2012.
Μία από αυτές ήταν η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας και η επίπτωση που έχει στις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών.
Όμως, δεν κάναμε καμία αναφορά στην πιθανή συμβολή του ευρώ προς αυτήν την κατεύθυνση, αν και θα έπρεπε από τη στιγμή όπου συντρέχει ένας σημαντικός λόγος.
Η Ελλάδα, η Φινλανδία, η Ιρλανδία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία είναι οι χώρες των οποίων το 50% και πλέον των εξαγωγών κατευθύνεται εκτός της ευρωζώνης.
Φυσικά, υπάρχουν λόγοι γι’ αυτό.
Η Φινλανδία είχε ανέκαθεν στενές εμπορικές σχέσεις με τις χώρες της Βαλτικής και τη Ρωσία, άλλες μεγάλες χώρες κάνουν το ίδιο με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία κ.τ.λ.
Η Ελλάδα έχει αναπτύξει εδώ και χρόνια στενότερες εμπορικές σχέσεις με τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης κ.τ.λ.
Φυσικά, σε κάποιες περιπτώσεις, τα νομίσματα κάποιων κρατών που βρίσκονται εκτός ευρωζώνης παρακολουθούν στενότερα τις διακυμάνσεις του ευρώ.
Όμως, θα ήταν λάθος να παραβλέψει κανείς τη διολίσθηση του ευρώ έναντι του δολαρίου κι άλλων νομισμάτων και τη θετική επίδραση στις οικονομίες των χωρών της ευρωζώνης.
Το ευρώ έχει χάσει σωρευτικά πάνω από το 11% της αξίας του έναντι του δολαρίου από τον περσινό Μάιο, αν και λιγότερο, πάνω από 5%, σε σχέση με δύο χρόνια πριν.
Όμως, η πραγματική ισοτιμία του ευρώ έναντι ενός μεγάλου καλαθιού νομισμάτων, σταθμισμένη για τις εμπορικές συναλλαγές, έχει υποχωρήσει λιγότερο, πάνω από 2%, σε σχέση με δύο χρόνια πριν, όση δηλαδή με το 1999.
Η διολίσθηση είναι πάνω από 6%, αν συγκριθεί με τον ιστορικό μέσο όρο της ισοτιμίας 5 χρόνια πριν.
Είναι προφανές ότι η πτώση του ευρώ ευνοεί τις εξαγωγές και πιέζει τις εισαγωγές από τρίτες χώρες καθώς τις καθιστά ακριβότερες.
Υπό αυτήν την έννοια, το ευρώ συμβάλλει στην άμβλυνση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία, περιορίζοντας το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Φυσικά, η βοήθεια θα ήταν μεγαλύτερη αν η διολίσθηση ξεπερνούσε το 10%, καθότι κάτι τέτοιο θα ενίσχυε τις ελληνικές εξαγωγές αφενός προς τις τρίτες χώρες και αφετέρου προς τις αντίστοιχες της ευρωζώνης λόγω της τόνωσης των οικονομιών τους.
Σύμφωνα με το οικονομετρικό μοντέλο του ΟΟΣΑ, η υποτίμηση της πραγματικής σταθμισμένης ισοτιμίας του ευρώ κατά 10% αυξάνει το ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά μισή μονάδα περίπου.
Dr. Money
