Ένα μέσο νοικοκυριό θα πρέπει να ζήσει τώρα με αμοιβές τουλάχιστον κατά 30% μικρότερες να δει την αξία της περιουσίας του (ακίνητο) να υποχωρεί, αλλά και ένα μέρος της αποταμίευσής του να εξαφανίζεται.Θα συνεχίσει όμως να αντιμετωπίζει το ίδιο ή αυξημένο κόστος για διατροφή, στέγαση, τηλεπικοινωνίες, καύσιμα, περίθαλψη, αλλά και για τις δόσεις του στεγαστικού του δανείου..
Το πρόβλημα με την πολιτική της “εσωτερικής υποτίμησης” δεν είναι μόνο ότι έχει λανθασμένη στόχευση: Δηλαδή ότι...η μείωση των μισθών και της αξίας των επιχειρήσεων και των ακινήτων ελάχιστα θα βοηθήσει την ανταγωνιστικότητα.Πέρα από την αναποτελεσματικότητα, υπάρχει το μεγάλο ζήτημα της αδικίας.
Τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, αλλά και η μεσαία τάξη βλέπουν το βιοτικό επίπεδο να υποχωρεί δραματικά γιατί οι αμοιβές μειώνονται, αλλά οι υποχρεώσεις αυξάνονται. Το κόστος ζωής παραμένει υψηλό αν δεν ανεβαίνει, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τις υποχρεώσεις για τους λογαριασμούς κοινής ωφελείας και την εξυπηρέτηση των ιδιωτικών δανείων.
Ένα μέσο νοικοκυριό θα πρέπει να ζήσει τώρα με αμοιβές τουλάχιστον κατά 30% μικρότερες (εάν βέβαια τα μέλη του έχουν την “τύχη” να εργάζονται), να δει την αξία της περιουσίας του (ακίνητο) να υποχωρεί, αλλά και ένα μέρος της αποταμίευσής του να εξαφανίζεται (οι εισφορές που έχει καταβάλλει στα ασφαλιστικά Ταμεία, τα οποία θα υποστούν πλήγμα με το κούρεμα). Θα συνεχίσει όμως να αντιμετωπίζει το ίδιο ή αυξημένο κόστος για διατροφή, στέγαση, τηλεπικοινωνίες, καύσιμα, περίθαλψη, αλλά και για τις δόσεις του στεγαστικού του δανείου.
Η “εσωτερική υποτίμηση” δεν λειτουργεί, αφού αφορά μόνο το ήμισυ της εξίσωσης: τα έσοδα του νοικοκυριού, αλλά όχι τα έξοδα. Και έτσι, η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου είναι διπλή.
Υπάρχει βέβαια η θεωρία ότι μέσα από τη διαδικασία της ύφεσης και της μείωσης των εισοδημάτων, θα πέσουν και οι τιμές, αφού οι παραγωγοί και οι καταστηματάρχες κάποια στιγμή θα μειώσουν τις τιμές πώλησης.
“Ωραία” η θεωρία αυτή, αλλά δεν έχει υπολογίσει πότε θα έρθει εκείνη η στιγμή και πόσα νοικοκυριά, πόσοι παραγωγοί και πόσοι καταστηματάρχες θα μείνουν ζωντανοί οικονομικά μέχρι τότε.
Εδώ που φτάσαμε και αφού η κυβέρνηση δεν μπορεί να αποφύγει τη λαίλαπα των μειώσεων, θα πρέπει τουλάχιστον να διασφαλίσει τη μείωση του κόστους ζωής, έστω και αν χρειαστεί να καταφύγει σε μη παραδοσιακά μέτρα, όπως ο έλεγχος των τιμών και η διατίμηση σε ορισμένες κρίσιμες κατηγορίες όπως είδη διατροφής, τηλεπικοινωνίες, καύσιμα κ.α.
Ακόμη, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ελάφρυνσης των νοικοκυριών από το κόστος εξυπηρέτησης των ιδιωτικών δανείων, ιδιαίτερα των στεγαστικών, το οποίο σύντομα θα γίνει δυσβάστακτο για την πλειονότητα των “μεσαίων” νοικοκυριών που βλέπουν τα εισοδήματά τους και την αξία των ακινήτων στα οποία επένδυσαν να καταρρέει.
Ασφαλώς ο έλεγχος των τιμών θεωρείται “θανάσιμο αμάρτημα” για την ελεύθερη αγορά. Είδαμε όμως ότι η περίφημη ελεύθερη αγορά λειτουργεί λίγο επιλεκτικά και όχι πάντα αποτελεσματικά. Επιπλέον, είναι έκτακτες οι περιστάσεις και έκτακτα τα μέτρα που απαιτούνται.
Διότι μέχρι σήμερα οι πολίτες υπομένουν την επέλαση της “εσωτερικής υποτίμησης” επειδή γνωρίζουν ότι η εναλλακτική της “κανονικής υποτίμησης” σημαίνει έξοδο από το ευρώ και οπισθοχώρηση της χώρας αρκετές δεκαετίες πίσω με καταστροφικές επιπτώσεις για λόγους όχι μόνο οικονομικούς αλλά, κυρίως, πολιτικούς.
Εάν όμως η μεσαία τάξη φτάσει να μην έχει τίποτα να χάσει, ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι θα συνεχίσει να υπακούει στη λογική αυτή.
Γ.Χ.Παπαγεωργίου
