Γράφει το Bloomberg:"Οι αξιόλογες προσπάθειες της Ελλάδας να προωθήσει μέτρα σκληρής λιτότητας ίσως σύντομα της αποφέρουν ένα δεύτερο πακέτο στήριξης από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης. Ομως η νίκη θα είναι πύρρειος αν δεν κατορθώσει να επιβραδύνει και εντέλει να σταματήσει το καθοδικό σπιράλ της ύφεσης στη χώρα.
Ας δούμε την ύφεση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα.
Επίσημα στοιχεία που...δόθηκαν στη δημοσιότητα την Τρίτη δείχνουν ότι η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 7% το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2010, όταν η χώρα βρισκόταν ήδη σε ύφεση. Τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία για την ανεργία δείχνουν άνοδο στο 20,9% του εργατικού δυναμικού τον Νοέμβριο, ποσοστό σχεδόν τριπλάσιο σε σχέση με το προ κρίσης. Το 48% των Ελλήνων ηλικίας κάτω των 25 είναι άνεργο. Πολλοί άνθρωποι που τύποις κρατούν ακόμα τη δουλειά τους έχουν μήνες να πληρωθούν.
Οι άστεγοι, κατά παράδοση ήσσονος σημασίας πρόβλημα στην Ελλάδα, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα από το ξέσπασμα της κρίσης. Σχεδόν το ήμισυ όλων των ιδιοκτητών κατοικίας υποστηρίζει ότι δεν θα μπορέσει φέτος να πληρώσει το στεγαστικό του δάνειο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ). Αυτό, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτο Παραδιά, οφείλεται κυρίως στους φόρους ακινήτων που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας. Αυτοκτονίες, ατομικές πτωχεύσεις και κλείσιμο επιχειρήσεων, έχουν όλα αυξηθεί.
Ισως αιφνιδιάζει το γεγονός ότι οι απλοί Ελληνες παραμένουν πιστοί στο ευρώ. Σφυγμομέτρηση της Public Issue την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι το 70% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της παραμονής στο κοινό νόμισμα, ποσοστό ουσιαστικά αμετάβλητο σε σχέση με προηγούμενες σφυγμομετρήσεις. Οι Ελληνες φαίνεται πως πιστεύουν τις προειδοποιήσεις της κυβέρνησης ότι όσο κακή και να είναι σήμερα η κατάσταση, η εγκατάλειψη του ευρώ θα την κάνει χειρότερη.
Πράγματι, η υπόλοιπη Eυρωζώνη είναι εκείνη που αρχίζει να αφήνει νύξεις περί διαζυγίου. Από την Παρασκευή, σειρά πολιτικών της Ευρωζώνης έχει αρχίσει να υποστηρίζει πως, αν χρειαστεί, μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν αποδεκτή γιατί η χώρα μπορεί πλέον να απομονωθεί και να μην επηρεάσει τις υπόλοιπες αδύναμες οικονομίες. Ισως όμως πρόκειται για ένα «παίγνιο του δειλού», ένα «chicken game» όπως ονομάζεται στη θεωρία των παιγνίων, με στόχο να πεισθεί η Ελλάδα να αποδεχθεί επαχθείς περικοπές δαπανών οι οποίες προφανώς δεν θα εφαρμόζονταν αλλιώς. Αγνοεί το θεμελιώδες ερώτημα αν μπορεί η Ελλάδα να διασωθεί μόνο με λιτότητα, αλλά και με μια περιορισμένη στάση πληρωμών που γλιτώνει Γερμανούς και άλλους φορολογούμενους της Eυρωζώνης από επιπλέον βάρη.
Οπως έχουμε υποστηρίξει, η Ελλάδα χρειάζεται μια πολύ μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του χρέους για να λειτουργήσει η στήριξη, ενώ η νομισματική ένωση χρειάζεται να δεσμεύσει περισσότερα κεφάλαια από τα μέλη της για να παραμείνει ολόκληρη. Το γερμανικό σχέδιο δεν λειτουργεί και χρειάζεται κατεπειγόντως επέκταση. Αντί να προειδοποιούν τους Ελληνες ότι είναι περιττοί, οι ηγέτες της Eυρωζώνης θα έπρεπε να τους εξηγήσουν γιατί είναι απαραίτητα τα επαχθή μέτρα και πώς οι δικές τους οικονομίες μοιράζονται το βάρος της διόρθωσης ενός εντέλει κακώς σχεδιασμένου νομίσματος.
Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποτύχουν σε αυτή την αποστολή, αν δηλαδή αποτύχει το φάρμακο της λιτότητας, υπάρχει κίνδυνος να κατηγορηθούν, ανεξαρτήτως αν πολλά από τα προβλήματα της Ελλάδας είναι εγγενή. Ηδη, οι υπερβολές του παραλληλισμού των ναζί με τη σημερινή Γερμανία διεισδύουν στις δημόσιες συζητήσεις. Η πολιτική της οργής μπορεί γρήγορα να υπερισχύσει της λογικής οικονομικής συζήτησης. Πώς θα εξελιχθεί αυτό είναι αδύνατο να προβλέψουμε, όμως είναι ασύνετο να υποθέσουμε πως οι Ελληνες δεν θα αποφασίσουν ποτέ να παίξουν το χαρτί της εξόδου από το ευρώ, θέτοντας σε δοκιμασία τις διαβεβαιώσεις πως το ντόμινο δεν θα έχει συνέχεια".
Οι άστεγοι, κατά παράδοση ήσσονος σημασίας πρόβλημα στην Ελλάδα, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα από το ξέσπασμα της κρίσης. Σχεδόν το ήμισυ όλων των ιδιοκτητών κατοικίας υποστηρίζει ότι δεν θα μπορέσει φέτος να πληρώσει το στεγαστικό του δάνειο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ). Αυτό, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτο Παραδιά, οφείλεται κυρίως στους φόρους ακινήτων που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας. Αυτοκτονίες, ατομικές πτωχεύσεις και κλείσιμο επιχειρήσεων, έχουν όλα αυξηθεί.
Ισως αιφνιδιάζει το γεγονός ότι οι απλοί Ελληνες παραμένουν πιστοί στο ευρώ. Σφυγμομέτρηση της Public Issue την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι το 70% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της παραμονής στο κοινό νόμισμα, ποσοστό ουσιαστικά αμετάβλητο σε σχέση με προηγούμενες σφυγμομετρήσεις. Οι Ελληνες φαίνεται πως πιστεύουν τις προειδοποιήσεις της κυβέρνησης ότι όσο κακή και να είναι σήμερα η κατάσταση, η εγκατάλειψη του ευρώ θα την κάνει χειρότερη.
Πράγματι, η υπόλοιπη Eυρωζώνη είναι εκείνη που αρχίζει να αφήνει νύξεις περί διαζυγίου. Από την Παρασκευή, σειρά πολιτικών της Ευρωζώνης έχει αρχίσει να υποστηρίζει πως, αν χρειαστεί, μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν αποδεκτή γιατί η χώρα μπορεί πλέον να απομονωθεί και να μην επηρεάσει τις υπόλοιπες αδύναμες οικονομίες. Ισως όμως πρόκειται για ένα «παίγνιο του δειλού», ένα «chicken game» όπως ονομάζεται στη θεωρία των παιγνίων, με στόχο να πεισθεί η Ελλάδα να αποδεχθεί επαχθείς περικοπές δαπανών οι οποίες προφανώς δεν θα εφαρμόζονταν αλλιώς. Αγνοεί το θεμελιώδες ερώτημα αν μπορεί η Ελλάδα να διασωθεί μόνο με λιτότητα, αλλά και με μια περιορισμένη στάση πληρωμών που γλιτώνει Γερμανούς και άλλους φορολογούμενους της Eυρωζώνης από επιπλέον βάρη.
Οπως έχουμε υποστηρίξει, η Ελλάδα χρειάζεται μια πολύ μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του χρέους για να λειτουργήσει η στήριξη, ενώ η νομισματική ένωση χρειάζεται να δεσμεύσει περισσότερα κεφάλαια από τα μέλη της για να παραμείνει ολόκληρη. Το γερμανικό σχέδιο δεν λειτουργεί και χρειάζεται κατεπειγόντως επέκταση. Αντί να προειδοποιούν τους Ελληνες ότι είναι περιττοί, οι ηγέτες της Eυρωζώνης θα έπρεπε να τους εξηγήσουν γιατί είναι απαραίτητα τα επαχθή μέτρα και πώς οι δικές τους οικονομίες μοιράζονται το βάρος της διόρθωσης ενός εντέλει κακώς σχεδιασμένου νομίσματος.
Αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποτύχουν σε αυτή την αποστολή, αν δηλαδή αποτύχει το φάρμακο της λιτότητας, υπάρχει κίνδυνος να κατηγορηθούν, ανεξαρτήτως αν πολλά από τα προβλήματα της Ελλάδας είναι εγγενή. Ηδη, οι υπερβολές του παραλληλισμού των ναζί με τη σημερινή Γερμανία διεισδύουν στις δημόσιες συζητήσεις. Η πολιτική της οργής μπορεί γρήγορα να υπερισχύσει της λογικής οικονομικής συζήτησης. Πώς θα εξελιχθεί αυτό είναι αδύνατο να προβλέψουμε, όμως είναι ασύνετο να υποθέσουμε πως οι Ελληνες δεν θα αποφασίσουν ποτέ να παίξουν το χαρτί της εξόδου από το ευρώ, θέτοντας σε δοκιμασία τις διαβεβαιώσεις πως το ντόμινο δεν θα έχει συνέχεια".
