Το "ναι" του ελληνικού Κοινοβουλίου δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα μικρό βήμα σε έναν μακρύ δρόμο. Πολλά ακόμη πρέπει να γίνουν για να αποτραπεί η άτακτη χρεοκοπία στην επικείμενη αποπληρωμή ομολόγων ύψους 14,4 δισ. ευρώ, στα τέλη Μαρτίου, εκτιμά η Citigroup...Η ηγεσία των βασικών ελληνικών πολιτικών κομμάτων πρέπει να..
Ακόμη, όμως, κι αν αποτραπεί η άτακτη ελληνική χρεοκοπία στις 20 Μαρτίου (που είναι και το δικό μας βασικό σενάριο), η Ελλάδα απέχει πολύ από το να βρίσκεται σε ασφαλή θέση. Η συμφωνία περιλαμβάνει επιπλέον μέτρα λιτότητας και ανταλλαγή ομολόγων που -βάσει των πολύ αισιόδοξων εκτιμήσεων για την ανάπτυξη και τα ελλείμματα- θα μειώσει το γενικό χρέος στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020. Η ελπίδα είναι πως με την τήρηση της παρούσας συμφωνίας η Ελλάδα θα βρίσκεται σε 8 χρόνια σε παρόμοια θέση με τη σημερινή Ιταλία. Χωρίς, όμως, το υψηλό επίπεδο ιδιωτικού πλούτου που καταγράφεται σε εκείνη. Και εάν αυτό δεν είναι αρκετά αποκαρδιωτικό, θυμηθείτε ότι οι προηγούμενες συμφωνίες μεταξύ της Ελλάδας και της τρόικας επίσης έβριθαν υπεραισιόδοξων προβλέψεων και ανεκπλήρωτων υποσχέσεων.
Τι έλειπε;
Η αποφασιστικότητα και η ικανότητα να εφαρμοστούν οι συμφωνηθείσες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα ιδιωτικοποίησης. Η τρέχουσα συμφωνία ελάχιστα περιέχει για την αντιμετώπιση του προβλήματος εφαρμογής. Κατά συνέπεια, είναι πολύ απίθανο να αντιμετωπιστεί τώρα, δεδομένου μάλιστα πως η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αποτελεσματικό έλεγχο στις κρατικές δαπάνες κι ότι υπάρχουν θεμελιώδεις αδυναμίες στη δημόσια διοίκηση (που δεν περιορίζονται στη γραφειοκρατία), ανεπαρκείς αποταμιεύσεις από τα ελληνικά νοικοκυριά και μη ανταγωνιστικός επιχειρηματικός κλάδος εκτός των νοικοκυριών. Είναι υπερβολικό να περιμένει κανείς ότι αυτές οι πολύχρονες αδυναμίες θα διορθωθούν με τη συγκεκριμένη συμφωνία.
Η εμπειρία από το πρώτο πρόγραμμα της τρόικας στην Ελλάδα τους τελευταίους 18 μήνες δείχνει ότι η λύση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα δεν μπορεί να επιβληθεί από το εξωτερικό. Θα πρέπει να στηρίζεται από ευρεία συμμαχία προθύμων σε αυτήν. Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις για κάτι τέτοιο. Μέχρι να δημιουργηθεί μια τέτοια συμμαχία, όμως, η Ελλάδα, στην καλύτερη περίπτωση, θα καταφέρνει να επιβιώνει από αναθεώρηση σε αναθεώρηση των προγραμμάτων.
Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες οι επενδυτές αδιαμφισβήτητα θα καλωσορίσουν τις ενδείξεις για την τελική υπογραφή του νέου πακέτου στήριξης και την ολοκλήρωση του swap ομολόγων με μικρά ράλι ανακούφισης, θα αποτραβιούνται όμως σε κάθε ένδειξη διάσπασης της ευρωζώνης. Παρ' όλα αυτά, ακόμα και με την ανταλλαγή των ομολόγων, η Ελλάδα θα βρεθεί ξανά στο στόχαστρο των αγορών μέσα σε μερικούς μήνες το... αργότερο.
Το ανεπίλυτο πρόβλημα θα πρέπει να υπενθυμίζει στους επενδυτές ότι η κρίση χρέους στην ευρωζώνη και η τραπεζική κρίση δεν έχουν τελειώσει. Με την ένεση ρευστότητας της ΕΚΤ, η ευρωζώνη απλώς κέρδισε λίγο χρόνο για να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα, στην καλύτερη περίπτωση, επιβραδύνονται.
Το κρατικό χρέος συνεχίζει να αυξάνεται στις περισσότερες χώρες του ευρώ, το τραπεζικό σύστημα της Ε.Ε. εξακολουθεί να παρουσιάζει πρόβλημα υποκεφαλαιοποίησης, δεν υπάρχει ευρωπαϊκός μηχανισμός για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η ΕΚΤ δεν είναι διατεθειμένη να ξοδέψει περισσότερα χρήματα και να παραδεχθεί ότι είναι έτοιμη να λειτουργήσει ως ύστατος δανειστής κρατών και τραπεζών.
