Μπορεί οι μισθοί να πετσοκόβονται και να απολύονται δημόσιοι υπάλληλοι, ωστόσο, εάν δεν υπάρξει πραγματική μείωση των τιμών, οι χώρες που πλήττονται από την κρίση δεν θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, υποστηρίζει ο πρόεδρος του ινστιτούτου Ifo Hans-Werner Sinn.
Όπως αναφέρει, μετά τις σημαντικότατες εξωτερικές πιέσεις που δέχθηκαν, οι χώρες της ευρωζώνης που έχουν πληγεί από την.. κρίση άρχισαν επιτέλους να κάνουν τις απαραίτητες επώδυνες περικοπές στους κρατικούς προϋπολογισμούς τους. Οι μισθοί πετσοκόβονται και οι δημόσιοι υπάλληλοι απολύονται για να μειωθεί ο νέος δανεισμός σε υποφερτά επίπεδα.
Παρ’ όλα αυτά, η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας δεν βελτιώνεται. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για την εξέλιξη του αποπληθωριστή του ΑΕΠ, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία τάση στις προβληματικές χώρες προς την επίτευξη πραγματικής υποτίμησης.
Όμως, η πραγματική υποτίμηση, η οποία επιτυγχάνεται με τη μείωση των τιμών σε σχέση με τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές, είναι ο μόνος τρόπος ώστε να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα των κρατών αυτών, κατά τον κ. Sinn. Η μείωση στο εργατικό κόστος ανά μονάδα προϊόντος μπορεί να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα, μόνο όμως εάν οδηγεί σε πραγματική μείωση των τιμών, τονίζει.
Όπως επισημαίνει, δεν θα πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι ο πληθωρισμός των τιμών στις χώρες της κρίσης, ο οποίος εντάθηκε από τη μαζική εισροή φθηνής πίστωσης μετά την εισαγωγή του ευρώ, ήταν αυτό που οδήγησε στην απώλεια της ανταγωνιστικότητας των χωρών αυτών, στην εκτίναξη των ελλειμμάτων των τρεχουσών συναλλαγών και στη συσσώρευση του τεράστιου εξωτερικού χρέους. Τώρα που οι κεφαλαιαγορές δεν είναι πρόθυμες να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν αυτά τα ελλείμματα, οι τιμές θα πρέπει να ακολουθούν αντίστροφη πορεία, αυτό όμως -προφανώς- δεν συμβαίνει.
Το 2010, ο πληθωρισμός σε ορισμένες από τις χώρες της κρίσης ήταν λίγο χαμηλότερος από αυτούς των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Ωστόσο, τα στοιχεία της Eurostat για το γ΄ τρίμηνο του 2011 έδειξαν ότι τα επίπεδα τιμών στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα έμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα κατά τη διάρκεια του έτους, ενώ αυξήθηκαν λίγο στην Ιταλία και στην Ισπανία. Μόνο στην Ιρλανδία συνεχίστηκε με ταχείς ρυθμούς ο αποπληθωρισμός, με αποτέλεσμα συνολικά η χώρα να έχει καταστεί φθηνότερη σε σχέση με τους ανταγωνιστές της στην ευρωζώνη κατά 15% μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια.
Η Ιρλανδία οφείλει μεγάλο μέρος αυτής της στροφής της στον αποδοτικό εξαγωγικό της τομέα, οι υποστηρικτές του οποίου κατάφεραν να επιβάλουν μια πολιτική αναστροφή.
Αντιθέτως, η Ελλάδα βρίσκεται υπό την επήρεια ενός ισχυρού εισαγωγικού lobby. Όπως μάλιστα δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Ανάπτυξης, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, αυτό αποδίδεται στις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες ώθησαν τους επιχειρηματίες να ακολουθήσουν τον δρόμο του εύκολου χρήματος του εισαγωγικού τομέα.
Πλέον, αυτοί οι εισαγωγείς έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό παραπέτασμα κατά οποιασδήποτε πολιτικής που οδηγεί σε αποπληθωρισμό, παρά το γεγονός ότι η μείωση των τιμών -και συνεπώς η ανακατεύθυνση της ελληνικής ζήτησης από τα ξένα στα εγχώρια προϊόντα καθώς και η ενίσχυση του τουρισμού- είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να ορθοποδήσει η ελληνική οικονομία.
Δεδομένου ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι τριπλάσιο αυτού της Ιρλανδίας, οι τιμές στην Ελλάδα θα έπρεπε να μειωθούν περίπου στο μισό προκειμένου να έχει κάποια επιτυχία στο πρόγραμμά της, σύμφωνα με τον κ. Sinn. Είναι αδιανόητο -τονίζει- η Ελλάδα να μπορέσει να το καταφέρει αυτό εντός της ευρωζώνης και χωρίς να υπάρξει ευρεία κοινωνική αναταραχή, αν όχι συνθήκες που πλησιάζουν αυτές του εμφυλίου πολέμου.
Όμως, όπως επισημαίνει, δεν είναι μόνο οι εισαγωγείς που εμποδίζουν τον πραγματικό αποπληθωρισμό. Και τα συνδικαλιστικά όργανα αντιδρούν στις απαραίτητες μειώσεις των μισθών, ενώ οι δημόσιοι και οι ιδιώτες πιστωτές φοβούνται την προοπτική της χρεοκοπίας στην περίπτωση όπου τα περιουσιακά τους στοιχεία και τα έσοδά τους αποτιμηθούν με χαμηλότερη αξία όταν το χρέος τους παραμένει αμετάβλητο.
Σύμφωνα με τον κ. Sinn, πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν πως η ελάφρυνση του χρέους και η κοινωνικοποίησή του είναι η μόνη διέξοδος. Ωστόσο, αυτή η βοήθεια απλώς περιχαρακώνει τις λάθος τιμές, και συνεπώς την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Τα χρέη θα επανέλθουν και θα αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, υπονομεύοντας παράλληλα την πιστοληπτική ικανότητα των σταθερών χωρών της ευρωζώνης.
Εάν συμβεί αυτό, στο τέλος το ευρώ θα καταρρεύσει. Μόνο η μείωση τιμών θα μπορούσε να δημιουργήσει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και να δώσει τη δυνατότητα στις χώρες που πλήττονται από την κρίση να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Ήρθε η ώρα η Ευρώπη να συμβιβαστεί με αυτήν την αμείλικτη αλήθεια.
Παρ’ όλα αυτά, η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας δεν βελτιώνεται. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για την εξέλιξη του αποπληθωριστή του ΑΕΠ, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία τάση στις προβληματικές χώρες προς την επίτευξη πραγματικής υποτίμησης.
Όμως, η πραγματική υποτίμηση, η οποία επιτυγχάνεται με τη μείωση των τιμών σε σχέση με τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές, είναι ο μόνος τρόπος ώστε να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα των κρατών αυτών, κατά τον κ. Sinn. Η μείωση στο εργατικό κόστος ανά μονάδα προϊόντος μπορεί να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα, μόνο όμως εάν οδηγεί σε πραγματική μείωση των τιμών, τονίζει.
Όπως επισημαίνει, δεν θα πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι ο πληθωρισμός των τιμών στις χώρες της κρίσης, ο οποίος εντάθηκε από τη μαζική εισροή φθηνής πίστωσης μετά την εισαγωγή του ευρώ, ήταν αυτό που οδήγησε στην απώλεια της ανταγωνιστικότητας των χωρών αυτών, στην εκτίναξη των ελλειμμάτων των τρεχουσών συναλλαγών και στη συσσώρευση του τεράστιου εξωτερικού χρέους. Τώρα που οι κεφαλαιαγορές δεν είναι πρόθυμες να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν αυτά τα ελλείμματα, οι τιμές θα πρέπει να ακολουθούν αντίστροφη πορεία, αυτό όμως -προφανώς- δεν συμβαίνει.
Το 2010, ο πληθωρισμός σε ορισμένες από τις χώρες της κρίσης ήταν λίγο χαμηλότερος από αυτούς των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Ωστόσο, τα στοιχεία της Eurostat για το γ΄ τρίμηνο του 2011 έδειξαν ότι τα επίπεδα τιμών στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα έμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα κατά τη διάρκεια του έτους, ενώ αυξήθηκαν λίγο στην Ιταλία και στην Ισπανία. Μόνο στην Ιρλανδία συνεχίστηκε με ταχείς ρυθμούς ο αποπληθωρισμός, με αποτέλεσμα συνολικά η χώρα να έχει καταστεί φθηνότερη σε σχέση με τους ανταγωνιστές της στην ευρωζώνη κατά 15% μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια.
Η Ιρλανδία οφείλει μεγάλο μέρος αυτής της στροφής της στον αποδοτικό εξαγωγικό της τομέα, οι υποστηρικτές του οποίου κατάφεραν να επιβάλουν μια πολιτική αναστροφή.
Αντιθέτως, η Ελλάδα βρίσκεται υπό την επήρεια ενός ισχυρού εισαγωγικού lobby. Όπως μάλιστα δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Ανάπτυξης, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, αυτό αποδίδεται στις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες ώθησαν τους επιχειρηματίες να ακολουθήσουν τον δρόμο του εύκολου χρήματος του εισαγωγικού τομέα.
Πλέον, αυτοί οι εισαγωγείς έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό παραπέτασμα κατά οποιασδήποτε πολιτικής που οδηγεί σε αποπληθωρισμό, παρά το γεγονός ότι η μείωση των τιμών -και συνεπώς η ανακατεύθυνση της ελληνικής ζήτησης από τα ξένα στα εγχώρια προϊόντα καθώς και η ενίσχυση του τουρισμού- είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να ορθοποδήσει η ελληνική οικονομία.
Δεδομένου ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, είναι τριπλάσιο αυτού της Ιρλανδίας, οι τιμές στην Ελλάδα θα έπρεπε να μειωθούν περίπου στο μισό προκειμένου να έχει κάποια επιτυχία στο πρόγραμμά της, σύμφωνα με τον κ. Sinn. Είναι αδιανόητο -τονίζει- η Ελλάδα να μπορέσει να το καταφέρει αυτό εντός της ευρωζώνης και χωρίς να υπάρξει ευρεία κοινωνική αναταραχή, αν όχι συνθήκες που πλησιάζουν αυτές του εμφυλίου πολέμου.
Όμως, όπως επισημαίνει, δεν είναι μόνο οι εισαγωγείς που εμποδίζουν τον πραγματικό αποπληθωρισμό. Και τα συνδικαλιστικά όργανα αντιδρούν στις απαραίτητες μειώσεις των μισθών, ενώ οι δημόσιοι και οι ιδιώτες πιστωτές φοβούνται την προοπτική της χρεοκοπίας στην περίπτωση όπου τα περιουσιακά τους στοιχεία και τα έσοδά τους αποτιμηθούν με χαμηλότερη αξία όταν το χρέος τους παραμένει αμετάβλητο.
Σύμφωνα με τον κ. Sinn, πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν πως η ελάφρυνση του χρέους και η κοινωνικοποίησή του είναι η μόνη διέξοδος. Ωστόσο, αυτή η βοήθεια απλώς περιχαρακώνει τις λάθος τιμές, και συνεπώς την έλλειψη ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Τα χρέη θα επανέλθουν και θα αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, υπονομεύοντας παράλληλα την πιστοληπτική ικανότητα των σταθερών χωρών της ευρωζώνης.
Εάν συμβεί αυτό, στο τέλος το ευρώ θα καταρρεύσει. Μόνο η μείωση τιμών θα μπορούσε να δημιουργήσει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και να δώσει τη δυνατότητα στις χώρες που πλήττονται από την κρίση να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Ήρθε η ώρα η Ευρώπη να συμβιβαστεί με αυτήν την αμείλικτη αλήθεια.
