Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε δηλώσει δημοσίως ότι έναν πρώην πρωθυπουργό –αναφερόμενος στον Ανδρέα Παπανδρέου– δεν τον στέλνεις φυλακή, αλλά στο σπίτι του...
Τότε, τη δεκαετία του ’80, η αποκάλυψη της απάτης Κοσκωτά άνοιξε τον δρόμο για να διασυρθεί πολιτικά και ηθικά ο Ανδρέας Παπανδρέου και να συρθεί στο Ειδικό Δικαστήριο!
Αυτή είναι η θεωρία της Πολιτικής Ευθύνης. Ο υπαίτιος δεν αντιμετωπίζει τον φυσικό του δικαστή, αλλά καλύπτεται από τον από μηχανής θεό, ο... οποίος «εξαερώνει» τις συνέπειες. Ετσι, όταν ο πολίτης ακούει ότι ένας πολιτικός αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για μια παρανομία, όλοι καταλαβαίνουμε περί τίνος πρόκειται.
Αλλά ποια είναι η πρακτική πλευρά της Πολιτικής Ευθύνης;
Πώς τιμωρείται εν τη πράξει ο εγκαλούμενος; Δεν κλείνεται στον Κορυδαλλό – καλώς. Δεν τιμωρείται με... δημόσιο μαστίγωμα και διασυρμό. Σύμφωνοι! Πάντως, το ενδεχομένο να συρθεί στο Ειδικό Δικαστήριο ο Γιώργος Παπανδρέου (δεν) πρέπει να αποκλείεται. Επειδή το σύστημα εξουσίας που οδήγησε τη χώρα στην οδυνηρή ντε φάκτο πτώχευση εξακολουθεί να κινείται άνετα. Με περισσό θράσος συνεχίζουν να παριστάνουν τους «εθνοσωτήρες» πάνω στις στάχτες της χώρας, πάνω σε οικονομικά και κοινωνικά ερείπια, πάνω στην αγωνία ενός ολόκληρου λαού, ο οποίος τώρα πληρώνει τα επίχειρα της σιωπής του και της ανοχής που επέδειξε έναντι φανερών και αφανών δυναστών…
Προφανώς, η πολιτική παραμένει ένα σύστημα από ασταθείς και μεταβλητές ισορροπίες. Ιδίως όταν τίθεται σε κίνηση η Ιστορία. Ενα από τα πλέον πολιτικά επιχειρήματα του Αντώνη Σαμαρά τον Μάιο του 2010, όταν επέλεξε την αντίθεση στο Μνημόνιο, ήταν ότι το «όχι» δεν μπορούσε να γίνει μονοπώλιο ακραίων πολιτικών δυνάμεων. Σύμφωνα με τη συλλογιστική αυτή, χρειαζόταν κι ένα κόμμα εξουσίας στην εξίσωση, ώστε τα πράγματα να μην ξεφύγουν. Αλλά αυτή η συλλογιστική ανατράπηκε! Οπως πάντα στην πολιτική, δεν υπάρχουν ανυστερόβουλες επιλογές. Το ότι, όμως, οι κομματικές ισορροπίες άλλαξαν και οι ρόλοι έχουν αντιστρφεί στο ελληνικό πολιτικό σύστημα είναι ένα γεγονός που ανατρέπει όλες τις σταθερές. Κι επειδή οι πιέσεις –εντός κι εκτός– που αναπτύχθηκαν είναι ακραία διαφορετικές...
Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει ένα εκρηκτικό μείγμα δυσοίωνων παραγόντων, που οδηγεί το ΑΕΠ σε βαθύτερη ύφεση, την πραγματική οικονομία σε αποπληθωρισμό και απελπιστική ανεργία, ενώ έχουν χρεοκοπήσει ουσιαστικά τα ασφαλιστικά ταμεία, τα δημόσια νοσοκομεία και οι μεταφορές. Το οικονομικό είναι πρωτίστως πολιτικό πρόβλημα. Η υπέρβαση του κλεπτοκρατικού και σπάταλου μοντέλου ήταν ένα είδος εκκαθάρισης της «κόπρου του Αυγείου».
Πρώτον, η μάστιγα της διαπλοκής / διαφθοράς, που εμποδίζει την ανάπτυξη. Δεύτερον, η εκτεταμένη σπατάλη, που προκύπτει από την επιβίωση πλήθους αντιπαραγωγικών καταστάσεων, από λάθος αποφάσεις και κακό προγραμματισμό στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Το κλεπτοκρατικό και σπάταλο μοντέλο, που κυριάρχησε για πάρα πολλά χρόνια, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μία ιδιότυπη «φούσκα». Με μαθηματική ακρίβεια, κάποια στιγμή θα έσκαγε. Για να αντιμετωπισθεί προϋπέθετε ισχυρή πολιτική βούληση και επεξεργασμένο πολιτικό σχέδιο δράσης. Κι επειδή δεν υπήρχε, μας παρέδωσαν στα Μνημόνια και αυτοί βολεύτηκαν στα προνόμιά τους...
Eντάξει... Μπορείς να καγχάσεις, να οργιστείς, να σαρκάσεις, να αποστρέψεις το πρόσωπο στη συμπυκνωμένη πολιτική παρακμή. Ηταν τόσο χάλια η οικονομία και αξεπέραστες οι δεσμεύσεις στην E.E. και ο κ. Παπανδρέου προεκλογικώς αγνοούσε δήθεν το τραγικό δημοσιονομικό αδιέξοδο της χώρας; Ο κ. Παπανδρέου παρέλαβε μια χώρα στα όρια της δημοσιονομικής καταστροφής και δεν είχε καταλάβει κανείς από το περιβάλλον του το μέγεθος της κρίσης; Αλλά ήταν ακριβώς το μέγεθος των προβλημάτων και το «λεφτά υπάρχουν» που έκανε δυνατή τη θριαμβική εκλογή του στις 4 Οκτωβρίου του 2009. Οι μαγικές λύσεις και οι ψευδείς υποσχέσεις τού χάρισαν μια μεγαλειώδη νίκη, όμως υπήρξαν «μοιραίες» για τη χώρα μας. Στις 6 Μαΐου του 2010 ψήφισε το νόμο που μετέφερε το Μνημόνιο στην ελληνική έννομη τάξη.
Οσο όμως κι αν η πολιτική θέση / άποψη ομοιάζει σχεδόν πάντα με διαμετρικές ταλαντώσεις, όταν ο πολιτικός λόγος «εξαπατά», δεν είναι δυνατόν να παραγνωρισθεί. Υστερα από το έγκλημα της υπογραφής του πρώτου Μνημονίου, ύστερα απ’ όλες τις προσπάθειές τους να κρύψουν τα ενοχοποιητικά στοιχεία και την απερίγραπτη ανικανότητά τους, ο τροχός της Ιστορίας, όπως συμβαίνει πάντα, γυρίζει και φέρνει στο φως τους υπαιτίους και το πώς ακριβώς εκτελέστηκε αυτή η αποτρόπαια πράξη της υπογραφής του Μνημονίου. Δηλαδή, το Μέγα Εγκλημα!
Ζ.Ζήκου