«H προσέγγιση του κ. Τσίπρα είναι πολύ ριψοκίνδυνη. Καταλαβαίνω όμως γιατί τον ψήφισαν οι Έλληνες πολίτες. Η θέση του είναι σίγουρα πιο λογική από εκείνη του καθεστώτος της λιτότητας, που δεν προσφέρει καμία προοπτική ανάκαμψης.
Η ιστορία της Γερμανίας στις αρχές της δεκαετίας του '30 επαναλαμβάνεται.»
Την πρόταση Τσίπρα εξετάζει σε σημερινό του άρθρο ο Wolfgang Münchau (εικόνα) στους FTΤ ως ένα από τα τέσσερα πιθανά σενάρια για την Ελλάδα.Μάλιστα αναφέρει, «η... προσέγγιση του κ. Τσίπρα είναι πολύ ριψοκίνδυνη. Καταλαβαίνω όμως γιατί τον ψήφισαν οι Έλληνες πολίτες. Η θέση του είναι σίγουρα πιο λογική από εκείνη του καθεστώτος της λιτότητας, που δεν προσφέρει καμία προοπτική ανάκαμψης. Η ιστορία της Γερμανίας στις αρχές της δεκαετίας του '30 επαναλαμβάνεται.»
Ο αρθρογράφος αναζητώντας μια συνταγματικά και οικονομικά λογική επιλογή για την Ελλάδα, με δεδομένες την οικονομική και πολιτική κατάσταση διαβλέπει τέσσερις επιλογές, η κάθε μία φορτωμένη με αβεβαιότητα.
Η 1η είναι το status quo:
Περισσότερη λιτότητα και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όπως τις επιτάσσουν το ΔΝΤ και η Ε.Ε, με κίνδυνο την αιώνια παγίδα ύφεσης και χρέους, όπου η οικονομική παραγωγή θα μειώνεται γρηγορότερα, παρά θα αναπτύσσεται. Ένας άλλος κίνδυνος είναι ότι, ενώ στη θεωρία ίσως θα μπορούσε να αποδώσει οικονομικά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποτύχει πολιτικά.
Πράγματι, όπως διαπιστώνει ίσως συμβαίνει ήδη αυτό αφού το αριστερό κόμμα κατά της λιτότητας ΣΥΡΙΖΑ προηγείται στις δημοσκοπήσεις και οι ενδεχόμενες εκλογές θα κατέληγαν σε θρίαμβο των ακραίων κομμάτων.
Δεδομένου ότι αυτή η επιλογή δεν αποδίδει ούτε οικονομικά ούτε πολιτικά, δεν μπορεί να θεωρηθεί λογική επιλογή.
Η 2η επιλογή
θα ήταν να προωθηθεί το ίδιο σχέδιο μέχρι να επιτύχει η Ελλάδα πρωταρχικό ισολογισμό, δηλαδή δημοσιονομική ισορροπία πριν από την πληρωμή τόκων, και στη συνέχεια να κηρύξει στάση πληρωμών ή τουλάχιστον να αναδιαπραγματευτεί το πρόγραμμα με το ΔΝΤ και την Ε.Ε. Και αυτή η επιλογή όμως ενέχει τον κίνδυνο η λιτότητα που απαιτείται για να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο να είναι τόσο σοβαρή ή να κρατήσει τόσο πολύ που θα αρχίσει να επιδρά επίσης ο πολιτικός κίνδυνος.
Η 3η επιλογή
είναι εκείνη που περιγράφει ο Αλέξης Τσίπρας, ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ. Θέλει να ακυρώσει η Ελλάδα το πρόγραμμα αμέσως, να ανατρέψει ορισμένες μεταρρυθμίσεις και να μελετήσει την πιθανότητα στάσης πληρωμών στο εναπομένον εξωτερικό χρέος. Ισχυρίζεται ότι αυτό δεν θα οδηγήσει σε έξοδο από την ευρωζώνη. Δηλώνει ότι η Ε.Ε. μπλοφάρει. Δεν είμαι τόσο σίγουρος ότι έχει δίκιο για το τελευταίο, αναφέρει ο αρθρογράφος. Αλλά και πάλι, δεν είμαι σίγουρος ότι έχει και άδικο, σημειώνει όμως χαρακτηριστικά.
Τι θα γινόταν αν η Ελλάδα ακύρωνε το πρόγραμμα μονομερώς; Κατ' αρχάς, η Ε.Ε. θα σταματούσε τα δάνεια προς την Ελλάδα. Η Ελλάδα τότε θα έκανε στάση πληρωμής όλου του εξωτερικού χρέους. Αλλά με δεδομένο το πρωτογενές έλλειμμα, θα έπρεπε να επιβάλει ακόμη σκληρότερο πρόγραμμα λιτότητας. Αν υποθέσουμε ότι συνεχίζει να θέλει να μείνει στην ευρωζώνη, μπορούν οι άλλοι να την υποχρεώσουν να φύγει;
Οι ευρωπαϊκές συμφωνίες δεν προβλέπουν την αποχώρηση ενός μέλους από το ευρώ και σίγουρα δεν προβλέπουν τον εξοστρακισμό του. Η συμφωνία αναφέρει επίσης ότι το νόμισμα της Ε.Ε. είναι το ευρώ. Τεχνικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αποφασίσει να μη δέχεται να ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση. Να αρνηθεί να εγκρίνει αίτημα για έκτακτη βοήθεια ρευστότητας ELA. Η Ελλάδα δεν θα είχε άλλη επιλογή παρά να φύγει «εθελοντικά». Αλλά θα ήταν μια πολύ εχθρική κίνηση.
Η Fitch σχετικά με τις συνομιλίες για κυβέρνηση συνασπισμού την περασμένη εβδομάδα, η ελληνική έξοδος θα έχει αρνητική επίδραση στις αξιολογήσεις της ευρωζώνης. Ο κ. Τσίπρας έχει ένα δίκιο όταν λέει ότι η Ε.Ε. δεν έχει συμφέρον να διώξει την Ελλάδα από το ευρώ. Το πρόβλημα είναι ότι θα μπορούσε η ευρωζώνη να το κάνει επειδή οι ηγέτες της δεν κρίνουν σωστά την κατάσταση.
Η 4η επιλογή
θα ήταν μια άμεση εθελοντική αποχώρηση. Η Ελλάδα έχει έναν μικροσκοπικό εξαγωγικό κλάδο και τα αρχικά κέρδη ανταγωνιστικότητας θα εξανεμίζονταν γρήγορα από τις εγχώριες πολιτικές.
Από τις τέσσερις, η χειρότερη επιλογή είναι στην πραγματικότητα η Νο1. Ακολουθώντας τη συνταγή Ε.Ε.-ΔΝΤ η Ελλάδα θα καταλήξει με 10 χρόνια βαθιά ύφεση, αναπόφευκτη έξοδο από το ευρώ και πιθανή διάλυση της δημοκρατίας.
Η καλύτερη επιλογή κατά την άποψή μου θα ήταν μια στρατηγική επίτευξης προϋπολογισμού με πρωτογενές πλεόνασμα το 2013 και στη συνέχεια χρεοστάσιο σε όλα τα εκκρεμή ξένα χρέη, δημόσια και ιδιωτικά. Δεν θα είναι ευχάριστο εκτός της Ελλάδας, αλλά θα είναι δύσκολο να εκδιωχθεί η Ελλάδα από την ευρωζώνη.
Έτσι μένει η επιλογή ανάμεσα στη χρεοκοπία αργότερα και στη χρεοκοπία τώρα. Θα προτιμούσα το αργότερα γιατί θα διευκόλυνε τη δημοσιονομική προσαρμογή, θα έφερνε κάποιες λογικές μεταρρυθμίσεις και θα αύξανε την πιθανότητα να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη.
Δυστυχώς, το πολιτικό ρεύμα τραβάει προς την άλλη κατεύθυνση...
