Με οκτώ αντικειμενικά κριτήρια, το Υπουργείο Οικονομικών "ξεσκονίζει" 1.000.000 ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες, με στόχο να εντοπίσει τα πραγματικά τους εισοδήματα και να τους φορολογήσει, ώστε να περιορίσει τη φοροδιαφυγή από συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες.
Το νέο σύστημα φορολόγησης, το οποίο αναμένεται να περιληφθεί στο... υπό κατάρτιση νέο φορολογικό νομοσχέδιο, θα προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια, μέσω των οποίων θα προκύπτει το φορολογητέο εισόδημα.
Με βάση το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, τα κριτήρια τα οποία θα λαμβάνονται υπόψη από την Εφορία είναι τα εξής:
- Το είδος της επαγγελματικής δραστηριότητας,
- Ο χρόνος άσκησης του επαγγέλματος,
- Τα τετραγωνικά του γραφείου ή του καταστήματος,
- Η αντικειμενική αξία της έδρας ή του καταστήματος, ή το ενοίκιο που καταβάλλεται ανάλογα με την περιοχή,
- Τα πάγια έξοδα της επιχείρησης, όπως ενοίκια, οι υπάλληλοι που απασχολούνται κ.λπ.
- Η ειδικότητα και οι επιστημονικοί τίτλοι,
- Ο μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους για τις επιχειρήσεις ή καθαρής αμοιβής για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
- Ο συντελεστής απόδοσης που έχει να κάνει με τη σχέση ανάμεσα στα ακαθάριστα και καθαρά εισοδήματα και ο οποίος θα διαφοροποιείται ανάλογα με τον κλάδο.
Ουσιαστικά με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα επιχειρείται η θέσπιση ενός ελάχιστου εισοδήματος, βάσει του οποίου θα θεωρείται ως βιώσιμη η άσκηση του επαγγέλματος.
Έτσι, με βάση τα ανωτέρω κριτήρια, θα προσδιορίζεται ένα ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα με το οποίο θα φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες, σε περίπτωση που δηλώνουν χαμηλότερο εισόδημα.
Στη συνέχεια το εισόδημα που θα προκύπτει με βάση τα «επαγγελματικά τεκμήρια», που σε κάθε περίπτωση θα είναι μαχητά, θα συγκρίνεται τόσο με το δηλούμενο εισόδημα, όσο και με το εισόδημα που προσδιορίζεται με τα τεκμήρια διαβίωσης. Όποιο από τα τρία ποσά εισοδήματος είναι το μεγαλύτερο θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος.
Άλλωστε τα στελέχη του υπουργείου θεωρούν ότι η πλειονότητα των επιτηδευματιών κρύβει τα πραγματικά της εισοδήματα, αφού από έρευνα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων προέκυψε ότι 7 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες και 6 στους 10 εμπόρους δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από 12.000 ευρώ.
Φορολόγηση από το πρώτο ευρώ
Η αναζήτηση, πάντως, των πραγματικών εισοδημάτων, κυρίως, των ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών έχει αφήσει ανοιχτό και το ενδεχόμενο της φορολόγησής τους από το πρώτο ευρώ.
Ειδικότερα, μεταξύ των προτάσεων που έχουν πέσει στο τραπέζι των παραγόντων του υπουργείου Οικονομικών, υπάρχει εισήγηση για την κατάργηση του ορίου των 300 ευρώ πάνω από το οποίο διενεργείται σήμερα παρακράτηση φόρου εισοδήματος, με στόχο η φορολόγηση να ξεκινά από το πρώτο ευρώ της αμοιβής, ενώ φαίνεται ότι έχει απομακρυνθεί άλλη πρόταση που προέβλεπε αύξηση του συντελεστή παρακράτησης από το 20% στο 25%.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι θα καταργηθεί, στην περίπτωση που φυσικά υιοθετηθεί η εν λόγω πρόταση, το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ για τους φορολογούμενους με εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες και θα ισχύσει η αυτοτελής φορολόγηση των καθαρών εισοδημάτων τους με συντελεστή 20%, όμοιο με αυτό που θα εφαρμόζεται για τις εταιρείες.
Συγκεκριμένα, η σχετική πρόταση προβλέπει ότι τα φορολογητέα καθαρά εισοδήματα των φυσικών προσώπων που ασκούν ατομικά εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ή ελευθέρια επαγγέλματα δεν θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, συναθροιζόμενα με τυχόν λοιπά εισοδήματά τους από άλλες πηγές (ακίνητα, μισθωτές υπηρεσίες κ.λπ.), αλλά θα υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση, με συντελεστή φόρου 20%.
Να κλείσουν οι «μαύρες τρύπες»
Σε κάθε περίπτωση βασική επιδίωξη του υπουργείου Οικονομικών, στην αγωνιώδη του προσπάθεια να «τονώσει» τα έσοδα και να κλείσει τις «μαύρες τρύπες» του προϋπολογισμού, είναι να εντοπιστούν αδήλωτα εισοδήματα, αλλά και να διαπιστώνεται εάν το συνολικό ύψος των δηλωθέντων εισοδημάτων και εσόδων κάθε φορολογούμενου είναι τέτοιο που να δικαιολογεί τις αποταμιεύσεις τους, τις δαπάνες απόκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων και το επίπεδο διαβίωσής τους.
Γι αυτό άλλωστε, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», σχεδιάζεται το ηλεκτρονικό «μάτι» της εφορίας στην ακίνητη και κινητή περιουσία των φορολογουμένων οι οποίοι από το επόμενο έτος θα υποχρεωθούν μαζί με το βασικό έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) να υποβάλλουν ηλεκτρονικά και το «πόθεν έσχες» τους. Στο ειδικό έντυπο δήλωσης «πόθεν έσχες» που θα συνυποβάλλουν όλοι οι φορολογούμενοι με τη δήλωση εισοδήματος, κάθε χρόνο, θα πρέπει να καταγράφονται τα πάντα, κινητά και ακίνητα, προκειμένου αμέσως μετά η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) να προχωρά σε διασταυρώσεις.
Ανακολουθία δηλώσεων και συνθηκών διαβίωσης
Αν από τις διασταυρώσεις που θα διενεργεί η ΓΓΠΣ διαπιστώνεται ότι από το επάγγελμα και τα εισοδήματα που δηλώνει ο φορολογούμενος, ακόμη και επί σειρά πολλών ετών, καθώς επίσης και από τα πάσης φύσεως έκτακτα έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν τα ποσά των αποταμιεύσεων, η αξία και τα έξοδα συντήρησης των περιουσιακών στοιχείων που κατέχει, καθώς και οι λοιπές δαπάνες διαβίωσής του, τότε θα στέλνεται σήμα στην αρμόδια εφορία για να διενεργήσει εξονυχιστικό έλεγχο.
Έτσι, οι φορολογούμενοι που θα εμφανίζουν μεγάλες αναντιστοιχίες στις φορολογικές δηλώσεις τους θα καλούνται από την εφορία για διευκρινίσεις, για την προέλευση των χρημάτων που αφορούν:
- Καταθέσεις σε τράπεζες.
- Τοποθετήσεις σε κινητές αξίες (μετοχές, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων).
- Συμμετοχές σε εταιρείες (ανώνυμες, ΕΠΕ, ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες).
- Απόκτηση, συντήρηση και επισκευή διαμερισμάτων, μονοκατοικιών, εξοχικών κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων.
- Ανέγερση οικοδομών.
- Απόκτηση οικοπέδων, αγροτεμαχίων και λοιπών εδαφικών εκτάσεων.
- Απόκτηση, συντήρηση και επισκευή Ι.Χ. αυτοκινήτων, δικύκλων και σκαφών αναψυχής καθώς και δεξαμενών κολύμβησης.
- Αγορές λοιπών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας.
- Αποπληρωμή δανείων και πιστωτικών καρτών.
- Δωρεές - γονικές παροχές χρηματικών ποσών.
- Ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα ζωής.
- Λοιπές δαπάνες διαβίωσης.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι θα ελέγχεται η προέλευση των χρημάτων ακόμη και για περιουσιακά στοιχεία που σήμερα εξαιρούνται από το «πόθεν έσχες» της Εφορίας, όπως είναι οι κατοικίες, οι μετοχές, τα ομόλογα, τα έντοκα γραμμάτια, τα αμοιβαία κεφάλαια και οι συμμετοχές σε εταιρείες.
Οι φορολογούμενοι που δεν θα μπορούν να δικαιολογήσουν με βάση τα εισοδήματα και τις λοιπές προσόδους τους το ύψος των αποταμιεύσεων, την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων και το επίπεδο διαβίωσής τους θα τιμωρούνται με την επιβολή υψηλών φόρων και προστίμων, ενώ παράλληλα θα διώκονται και ποινικά εφόσον αποδεικνύεται ότι πλούτισαν παράνομα ή διακίνησαν «μαύρο χρήμα».
Έλεγχοι σε 100.000 επιχειρήσεις
Ελέγχους - εξπρές σε 100.000 επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις ρίχνει στη μάχη για την αύξηση των εσόδων το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Η νέα διαδικασία που σχεδιάζουν ήδη τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θα δίνει τη δυνατότητα στους ελεγκτές να προχωρούν στους ελέγχους με συνοπτικές διαδικασίες, αλλά και στις επιχειρήσεις ένα ευνοϊκότερο σύστημα συμβιβασμού, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να κλείνουν τις ανέλεγκτες υποθέσεις τους εξοφλώντας τους πρόσθετους φόρους με σημαντικές εκπτώσεις στις προσαυξήσεις, αλλά και σε πολλές μηνιαίες δόσεις.
Συγκεκριμένα, το σχέδιο που εκπονείται θα συνοδεύεται από κίνητρα που θα προβλέπουν μειωμένες έως και 80% προσαυξήσεις φόρων στην περίπτωση εφάπαξ πληρωμής του φόρου, ενώ οι μειώσεις θα κλιμακώνονται ανάλογα με τις δόσεις που θα επιλέξει ο υπόχρεος για να εξοφλήσει την οφειλή του και οι οποίες θα είναι σίγουρα πολλές, αφού τα στελέχη του υπουργείου δεν αποκλείουν να ξεπερνούν και τις 36.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο σύστημα επιλέχθηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, καθώς η τρόικα έχει ανάψει «κόκκινο» σε οποιαδήποτε ευνοϊκή ρύθμιση, όπως είναι η περαίωση των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων που θα ήθελε να επαναφέρει για τις τελευταίες χρήσεις το οικονομικό επιτελείο
