"Από τα δημοσιονομικά μέτωπα της ευρωζώνης, η Πορτογαλία είναι εκείνη που καταχειροκροτείται και η Ελλάδα εκείνη που αποδοκιμάζεται.
Η Πορτογαλία, ωστόσο, έχει αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας από τότε που εξωθήθηκε στο πακέτο στήριξης των 78 δισ. ευρώ.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες για συγκρατημένη αισιοδοξία..."
"Παρά το γεγονός ότι η σαρωτική λιτότητα έχει εγκλωβίσει την οικονομία σε μία επώδυνη ύφεση, οι πιστωτές της Πορτογαλίας -ΕΚΤ, Κομισιόν και ΕΚΤ- υμνούν την πρόοδο που... καταγράφει η χώρα ως προς τη δημοσιονομική προσαρμογή. «Δεν πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση μπορεί να κάνει περισσότερα», δήλωσε ο Peter Weiss, οικονομικός αναλυτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά την τρίτη έκθεση προόδου φέτος τον Απρίλιο.
Οι αγορές επίσης δείχνουν ότι καταγράφεται κάποια βελτίωση.
Οι αποδόσεις των διετών ομολόγων της Πορτογαλίας υποχώρησαν κάτω από το 5%, στο χαμηλότερο επίπεδο έτους, ενώ η απόδοση του 10ετούς ομολόγου προσωρινά έπεσε κάτω από το 9% αυτόν τον μήνα, ενώ καταγράφει μία από τις καλύτερες πορείες στην Ευρώπη φέτος.
Αν και η αγορά κρατικών ομολόγων Πορτογαλίας προς το παρόν είναι κυρίως εθνική υπόθεση -καθώς αρκετοί ξένοι επενδυτές αποχώρησαν μετά τις υποβαθμίσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης και το πακέτο στήριξης της χώρας-, τα CDSs (ασφάλιστρα κινδύνου) επίσης δείχνουν βελτίωση του κλίματος.
Το κόστος των πορτογαλικών CDSs μειώθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ από τον Μάιο, όταν ο φόβος περί επικείμενης ελληνικής αποχώρησης από την ευρωζώνη προκαλούσε κίνδυνο μετάδοσης και στην Πορτογαλία. Το κόστος εξακολουθεί να είναι υψηλό, στα 649.000 ευρώ για να ασφαλιστούν κρατικοί τίτλοι ύψους 10 εκατ. ευρώ έναντι κινδύνου χρεοκοπίας για διάστημα πενταετίας, σύμφωνα με τη Markit. Είναι όμως πολύ χαμηλότερο από τα υψηλά του 1,5 εκατ. ευρώ στα τέλη Ιανουαρίου.
Ακόμη και η εμπιστοσύνη των νοικοκυριών στην Πορτογαλία παρουσιάζει ενδείξεις ανάκαμψης φέτος, παρά την κατάσταση στην εγχώρια οικονομία και την αύξηση της ανεργίας, όπως επισημαίνει σε έκθεσή της η Deutsche Bank. «Ένα ορισμένο επίπεδο εμπιστοσύνης επέστρεψε στην Πορτογαλία, όπου η κυβέρνηση εξακολουθεί να χαίρει μεγάλης στήριξης ώστε να προχωρήσει με ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής», αναφέρει ο Gilles Moec, οικονομολόγος της Deutsche Bank.
Παρ' όλα αυτά, οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η Πορτογαλία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις.
Η οικονομία προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά τουλάχιστον 3% φέτος, ενώ η ανεργία βρέθηκε σε νέο ρεκόρ, στο 15%. Μετά τα στοιχεία που δείχνουν ότι τα φορολογικά έσοδα μειώθηκαν 3,5% το επτάμηνο -έναντι πρόβλεψης για αύξηση κατά 2,6% στο έτος-, η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει ότι η επίτευξη του στόχου για μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού στο 4,5% του ΑΕΠ είναι ανέφικτη.
Ο αντίκτυπος από αυτήν τη μεταβολή των στόχων στην ικανότητα της Πορτογαλίας να επιστρέψει στη μακροπρόθεσμη αγορά ομολόγων τον Σεπτέμβριο του 2013 -όταν το τριετές πρόγραμμα διάσωσης είναι προγραμματισμένη να λήξει- θα αξιολογηθεί από την τρόικα κατά την τρέχουσα επίσκεψη στη Λισαβόνα.
Για να συνεχίσει την εκταμίευση κονδυλίων, το ΔΝΤ απαιτεί από τις χώρες να παρουσιάσουν αξιόπιστα σχέδια χρηματοδότησης για τους επόμενους 12 μήνες. Με άλλα λόγια, η Λισαβόνα θα πρέπει να δείξει ότι θα αποκτήσει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους - έργο ομολογουμένως δύσκολο.
Ο Jorge Moreira da Silva, υψηλόβαθμο στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών, που είναι και το κυρίαρχο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, επιμένει ότι η κυβέρνηση πέτυχε στην περικοπή των δημοσίων δαπανών για μισθούς και υπηρεσίες, αύξησε σημαντικά τις εξαγωγές και μείωσε σημαντικά τις αποδόσεις των ομολόγων. «Η τρόικα θα ξέρει πώς να απαντήσει στις προκλήσεις που παρουσιάζονται και να εξασφαλίσει ότι η προσαρμογή της Πορτογαλίας είναι πολύ επιτυχημένη», δήλωσε.
Πράγματι, το ΔΝΤ έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι οι στόχοι για το έλλειμμα της Πορτογαλίας δεν είναι παγιωμένοι και θα μπορούσαν να προσαρμοστούν ώστε να επιτρέψουν οικονομικές εξελίξεις. Η Ε.Ε. έχει ήδη δείξει την ευελιξία της επιτρέποντας στην Ισπανία να αυξήσει τον στόχο για το έλλειμμα του προϋπολογισμού του 2012 δύο φορές.
Πολλοί οικονομολόγοι και επενδυτές εκτιμούν ότι τηρώντας τους όρους του προγράμματος η Πορτογαλία θα κερδίσει περισσότερο χρόνο από την τρόικα και ενδεχομένως μεγαλύτερη στήριξη μέχρις ότου μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από ιδιώτες πιστωτές. «Η Λισαβόνα κάνει υπεραρκετά για να δικαιολογήσει τη συνεχή στήριξη από την Ε.Ε.», δηλώνει ο κ. Moec.
Ωστόσο, ορισμένοι φοβούνται ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένα νέο πακέτο στήριξης και πως η χώρα θα μπορούσε να ακολουθήσει τα βήματα της Ελλάδας και να αναδιαρθρώσει το δημόσιο χρέος της - παρά την επιμονή των αξιωματούχων ότι «η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα» στην Ελλάδα ήταν μία ειδική περίπτωση.
«Το ερώτημα είναι εάν θα υπάρξει νέα στήριξη από την ευρωζώνη ή εάν θα γίνει κάποια μορφή αναδιάρθρωσης», αναφέρει ο Myles Bradshaw, διαχειριστής χαρτοφυλακίου για τη Pimco και συμπληρώνει: «Δεν θα απέκλεια ένα PSI για την Πορτογαλία. Εάν δεν καταφέρει να καταγράψει ανάπτυξη εντός της ευρωζώνης, τότε θα πρέπει με κάποιον τρόπο να μειώσει τα χρέη της».
Επιπλέον, η Πορτογαλία παραμένει πολύ ευάλωτη σε εξελίξεις που συμβαίνουν εκτός των συνόρων της.
Παρά το γεγονός ότι η προοπτική της παρέμβασης της ΕΚΤ έχει ηρεμήσει τις εντάσεις στις ευρωπαϊκές αγορές, πολλοί επενδυτές και οικονομολόγοι εξακολουθούν να ανησυχούν για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη - αυτό θα ασκούσε άμεσα τεράστια πίεση στις άλλες χώρες της μαχόμενης περιφέρειας της ευρωζώνης.
«Το πρόβλημα για την Πορτογαλία δεν είναι μόνο η οικονομική της πορεία, αλλά και ο συσχετισμός της με την περιφέρεια», προειδοποιεί ο Paul Donovan, οικονομολόγος στη UBS και συμπληρώνει: «Εάν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ, τότε αναμένουμε ότι η Ιρλανδία και η Πορτογαλία θα αναγκαστούν και εκείνες να κάνουν το ίδιο μέσα σε λίγες εβδομάδες».
ΠΗΓΗ: FT.com
Η Πορτογαλία, ωστόσο, έχει αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας από τότε που εξωθήθηκε στο πακέτο στήριξης των 78 δισ. ευρώ. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες για συγκρατημένη αισιοδοξία..."
Άρθρο των Robin Wigglesworth και Peter Wise,
σήμερα στους Financial Times.
"Παρά το γεγονός ότι η σαρωτική λιτότητα έχει εγκλωβίσει την οικονομία σε μία επώδυνη ύφεση, οι πιστωτές της Πορτογαλίας -ΕΚΤ, Κομισιόν και ΕΚΤ- υμνούν την πρόοδο που... καταγράφει η χώρα ως προς τη δημοσιονομική προσαρμογή. «Δεν πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση μπορεί να κάνει περισσότερα», δήλωσε ο Peter Weiss, οικονομικός αναλυτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά την τρίτη έκθεση προόδου φέτος τον Απρίλιο.
Οι αγορές επίσης δείχνουν ότι καταγράφεται κάποια βελτίωση.
Οι αποδόσεις των διετών ομολόγων της Πορτογαλίας υποχώρησαν κάτω από το 5%, στο χαμηλότερο επίπεδο έτους, ενώ η απόδοση του 10ετούς ομολόγου προσωρινά έπεσε κάτω από το 9% αυτόν τον μήνα, ενώ καταγράφει μία από τις καλύτερες πορείες στην Ευρώπη φέτος.
Αν και η αγορά κρατικών ομολόγων Πορτογαλίας προς το παρόν είναι κυρίως εθνική υπόθεση -καθώς αρκετοί ξένοι επενδυτές αποχώρησαν μετά τις υποβαθμίσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης και το πακέτο στήριξης της χώρας-, τα CDSs (ασφάλιστρα κινδύνου) επίσης δείχνουν βελτίωση του κλίματος.
Το κόστος των πορτογαλικών CDSs μειώθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ από τον Μάιο, όταν ο φόβος περί επικείμενης ελληνικής αποχώρησης από την ευρωζώνη προκαλούσε κίνδυνο μετάδοσης και στην Πορτογαλία. Το κόστος εξακολουθεί να είναι υψηλό, στα 649.000 ευρώ για να ασφαλιστούν κρατικοί τίτλοι ύψους 10 εκατ. ευρώ έναντι κινδύνου χρεοκοπίας για διάστημα πενταετίας, σύμφωνα με τη Markit. Είναι όμως πολύ χαμηλότερο από τα υψηλά του 1,5 εκατ. ευρώ στα τέλη Ιανουαρίου.
Ακόμη και η εμπιστοσύνη των νοικοκυριών στην Πορτογαλία παρουσιάζει ενδείξεις ανάκαμψης φέτος, παρά την κατάσταση στην εγχώρια οικονομία και την αύξηση της ανεργίας, όπως επισημαίνει σε έκθεσή της η Deutsche Bank. «Ένα ορισμένο επίπεδο εμπιστοσύνης επέστρεψε στην Πορτογαλία, όπου η κυβέρνηση εξακολουθεί να χαίρει μεγάλης στήριξης ώστε να προχωρήσει με ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής», αναφέρει ο Gilles Moec, οικονομολόγος της Deutsche Bank.
Παρ' όλα αυτά, οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η Πορτογαλία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις.
Η οικονομία προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά τουλάχιστον 3% φέτος, ενώ η ανεργία βρέθηκε σε νέο ρεκόρ, στο 15%. Μετά τα στοιχεία που δείχνουν ότι τα φορολογικά έσοδα μειώθηκαν 3,5% το επτάμηνο -έναντι πρόβλεψης για αύξηση κατά 2,6% στο έτος-, η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει ότι η επίτευξη του στόχου για μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού στο 4,5% του ΑΕΠ είναι ανέφικτη.
Ο αντίκτυπος από αυτήν τη μεταβολή των στόχων στην ικανότητα της Πορτογαλίας να επιστρέψει στη μακροπρόθεσμη αγορά ομολόγων τον Σεπτέμβριο του 2013 -όταν το τριετές πρόγραμμα διάσωσης είναι προγραμματισμένη να λήξει- θα αξιολογηθεί από την τρόικα κατά την τρέχουσα επίσκεψη στη Λισαβόνα.
Για να συνεχίσει την εκταμίευση κονδυλίων, το ΔΝΤ απαιτεί από τις χώρες να παρουσιάσουν αξιόπιστα σχέδια χρηματοδότησης για τους επόμενους 12 μήνες. Με άλλα λόγια, η Λισαβόνα θα πρέπει να δείξει ότι θα αποκτήσει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους - έργο ομολογουμένως δύσκολο.
Ο Jorge Moreira da Silva, υψηλόβαθμο στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών, που είναι και το κυρίαρχο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, επιμένει ότι η κυβέρνηση πέτυχε στην περικοπή των δημοσίων δαπανών για μισθούς και υπηρεσίες, αύξησε σημαντικά τις εξαγωγές και μείωσε σημαντικά τις αποδόσεις των ομολόγων. «Η τρόικα θα ξέρει πώς να απαντήσει στις προκλήσεις που παρουσιάζονται και να εξασφαλίσει ότι η προσαρμογή της Πορτογαλίας είναι πολύ επιτυχημένη», δήλωσε.
Πράγματι, το ΔΝΤ έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι οι στόχοι για το έλλειμμα της Πορτογαλίας δεν είναι παγιωμένοι και θα μπορούσαν να προσαρμοστούν ώστε να επιτρέψουν οικονομικές εξελίξεις. Η Ε.Ε. έχει ήδη δείξει την ευελιξία της επιτρέποντας στην Ισπανία να αυξήσει τον στόχο για το έλλειμμα του προϋπολογισμού του 2012 δύο φορές.
Πολλοί οικονομολόγοι και επενδυτές εκτιμούν ότι τηρώντας τους όρους του προγράμματος η Πορτογαλία θα κερδίσει περισσότερο χρόνο από την τρόικα και ενδεχομένως μεγαλύτερη στήριξη μέχρις ότου μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από ιδιώτες πιστωτές. «Η Λισαβόνα κάνει υπεραρκετά για να δικαιολογήσει τη συνεχή στήριξη από την Ε.Ε.», δηλώνει ο κ. Moec.
Ωστόσο, ορισμένοι φοβούνται ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένα νέο πακέτο στήριξης και πως η χώρα θα μπορούσε να ακολουθήσει τα βήματα της Ελλάδας και να αναδιαρθρώσει το δημόσιο χρέος της - παρά την επιμονή των αξιωματούχων ότι «η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα» στην Ελλάδα ήταν μία ειδική περίπτωση.
«Το ερώτημα είναι εάν θα υπάρξει νέα στήριξη από την ευρωζώνη ή εάν θα γίνει κάποια μορφή αναδιάρθρωσης», αναφέρει ο Myles Bradshaw, διαχειριστής χαρτοφυλακίου για τη Pimco και συμπληρώνει: «Δεν θα απέκλεια ένα PSI για την Πορτογαλία. Εάν δεν καταφέρει να καταγράψει ανάπτυξη εντός της ευρωζώνης, τότε θα πρέπει με κάποιον τρόπο να μειώσει τα χρέη της».
Επιπλέον, η Πορτογαλία παραμένει πολύ ευάλωτη σε εξελίξεις που συμβαίνουν εκτός των συνόρων της.
Παρά το γεγονός ότι η προοπτική της παρέμβασης της ΕΚΤ έχει ηρεμήσει τις εντάσεις στις ευρωπαϊκές αγορές, πολλοί επενδυτές και οικονομολόγοι εξακολουθούν να ανησυχούν για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη - αυτό θα ασκούσε άμεσα τεράστια πίεση στις άλλες χώρες της μαχόμενης περιφέρειας της ευρωζώνης.
«Το πρόβλημα για την Πορτογαλία δεν είναι μόνο η οικονομική της πορεία, αλλά και ο συσχετισμός της με την περιφέρεια», προειδοποιεί ο Paul Donovan, οικονομολόγος στη UBS και συμπληρώνει: «Εάν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ, τότε αναμένουμε ότι η Ιρλανδία και η Πορτογαλία θα αναγκαστούν και εκείνες να κάνουν το ίδιο μέσα σε λίγες εβδομάδες».
ΠΗΓΗ: FT.com
