Ο μακρύς κατάλογος προβλημάτων της Ισπανίας είναι πιθανό να γίνει ακόμα πιο μακρύς τον επόμενο μήνα, καθώς μία αναμενόμενη πιστοληπτική υποβάθμιση σε junk μπορεί να ωθήσει το κόστος δανεισμού της χώρας ψηλότερα σε μια εποχή που τα οικονομικά της είναι σε τραγική κατάσταση.
Η Moodys Investors Service τον Ιούνιο έθεσε την αξιολόγηση της Ισπανίας υπό... αναθεώρηση για πιθανή υποβάθμιση, με τον οίκο αξιολόγησης να δίνει στον εαυτό του διάστημα τριών μηνών για να λάβει απόφαση σχετικά με το αν θα προχωρήσει σε «αποπομπή» της χώρας από την κλίμακα investment-grade την οποία μόλις και μετά βίας κατέχει αυτή τη στιγμή.
Για πάνω από μια δεκαετία, οι αυτές οι περίοδοι αναθεώρησης κατέληγαν σχεδόν πάντα σε υποβάθμιση και οι παράγοντες της αγοράς αναμένουν κατά γενική ομολογία ότι ο φετινός Σεπτέμβριος δεν θα είναι καθόλου διαφορετικός, αν και ο χρόνος που θα συμβεί δεν είναι σίγουρος.
«Όταν χρειάζεται έχουμε τη δυνατότητα να παρατείνουμε την αναθεώρησή μας για οποιαδήποτε αξιολόγηση, προκειμένου να καταστεί δυνατή η περαιτέρω ανάλυση ή η συλλογή πληροφοριών», δήλωσε εκπρόσωπος της Moody’s.
Αν η Ισπανία στερηθεί το σημερινό status investment-grade από έναν εκ των «τριών μεγάλων» οίκων αξιολόγησης αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις, διότι ορισμένοι επενδυτές ομολόγων αγοράζουν μόνο τίτλους υψηλής διαβάθμισης. Η προκύπτουσα αύξηση του κόστους δανεισμού θα κάνει ακόμα πιο δύσκολη για την ισπανική κυβέρνηση την αποφυγή μίας επίσημης διάσωσης, ή εάν αυτή έχει ήδη ζητηθεί, την ικανοποίηση των όρων της.
Ενώ οι τόνοι που επικρατούν στην ευρωζώνη έχουν βελτιωθεί από τον Ιούνιο, με το κόστος δανεισμού της χώρας να έχει μειωθεί, το γεγονός αυτό δεν έχει κάμψει παρά ελάχιστα την πιθανότητα υποβάθμισης της Ισπανίας. Οι παράγοντες της αγοράς μαζικά θεωρούν την υποβάθμιση βέβαιη. Εκτός από την επικαλούμενη κρίση στην οικονομία, υπάρχει και ο τρόπος που ο οίκος Moody’s έχει χειριστεί στο παρελθόν ανάλογες αξιολογήσεις χωρών στη διάρκεια της κρίσης.
Από το 2000, οι αναθεωρήσεις των αξιολογήσεων από την Moody’s κατέληξαν σε υποβάθμιση στο 94% των περιπτώσεων, σύμφωνα με τη Rabobank, η οποία εξέτασε 31 υποθέσεις που αφορούσαν χώρες-μέλη του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη.
Το παράδειγμα της Ιρλανδίας οδηγεί επίσης ορισμένους παρατηρητές της αγοράς να αναμένουν μία σχετικά σκληρή μεταχείριση για την Ισπανία από τον οίκο Moody’s. Η Moody’s δίνει στην Ιρλανδία αξιολόγηση junk, και στις αρχές Ιουλίου, προέβαλε την ασθενική ανάπτυξη της χώρας ως τον βασικό λόγο για την επιβεβαίωση της αρνητικής προοπτικής για τη χώρα, πράγμα που σημαίνει ότι η επόμενη αλλαγή αξιολόγησης για τη χώρα θα είναι μάλλον προς τα κάτω παρά προς το καλύτερο. Άλλοι οίκοι αξιολόγησης και παράγοντες της αγοράς ομολόγων έχουν αντιμετωπίσει την Ιρλανδία πιο ευνοϊκά.
Οι αξιολογήσεις τόσο της Standard and Poor’s Corp όσο και της Fitch τοποθετούν την Ιρλανδία άνετα στην κλίμακα investment-grade, καθώς της δίνουν BBB+ δίνοντάς της απόσταση τριών βαθμίδων από το junk. Η Ιρλανδία επίσης έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη ορισμένων διεθνών επενδυτών, έχοντας πουλήσει με επιτυχία τα πρώτα της ομόλογα σε διάστημα δύο ετών, τον Ιούλιο. Άλλωστε τα κρατικά της ομόλογα σήμερα έχουν μικρότερες αποδόσεις από τα ομόλογα της Ισπανίας.
«Η Ιρλανδία είναι ένα μια ενδεικτική περίπτωση για το πως (η Moody’s) αντιμετωπίζει τις χώρες που έχουν λάβει βοήθεια", λέει η Elisabeth Afseth, αναλύτρια της Investec. «Δεν βλέπω λόγο να αντιμετωπίσει την Ισπανία με διαφορετικό τρόπο."
Τόσο η Fitch Rating, όσο και η Standard and Poor΄s - οι άλλοι δύο από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης- δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι ενδεχόμενο ισπανικό αίτημα διάσωσης δεν θα ενεργοποιούσε αυτόματα υποβαθμίσεις από την πλευρά τους. Διατηρούν ωστόσο αρνητικό outlook για το ισπανικό χρέος.
Ενώ μερικοί από τους δείκτες ομολόγων λαμβάνουν υπόψιν το μέσο όρο των διαβαθμίσεων των τριών οίκων αξιολόγησς, τυχόν υποβάθμιση από την Moody’s θα είναι αρκετά για να πετάξει τα ισπανικά ομόλογα έξω από τον δείκτη ομολόγων investment grade JPMorgan EMU, έναν βασικό δείκτη που παρακολουθούν οι διαχειριστές fund.
Με τη χώρα να δυσκολεύεται ήδη να δελεάσει τους αγοραστές για το χρέος της, η πιθανότητα περισσότεροι επενδυτές ομολόγων να αποχωρήσουν δεν είναι και ότι πιο ευχάριστο για την ισπανική κυβέρνηση.
Η Ισπανία χρειάζεται ακόμα να αντλήσει σχεδόν το 30% των αναγκών χρηματοδότησής του τρέχοντος έτους και το να χάσει την υποστήριξη των διαχειριστών παγίων του εξωτερικού και των συνταξιοδοτικών ταμείων θα περιπλέξει τις προσπάθειες της να πουλήσει χρέος με βιώσιμο κόστος δανεισμού. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ακόμα και οι εγχώριοι επενδυτές είναι λιγότερο πρόθυμοι από ποτέ να στηρίξουν το ισπανικό χρέος. Στοιχεία που ανακοινώθηκαν την Τρίτη έδειξαν ότι τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πούλησαν 7,6 δισ. ευρώ χρέους των κρατών της Ευρωζώνης τον Ιούλιο. Οι συμμετέχοντες στην αγορά θεωρούν ότι τα ισπανικά ομόλογα αντιπροσώπευαν ένα πολύ μεγάλο μέρος των πωλήσεων αυτών.
Οι καταθέσεις των ισπανικών τραπεζών μειώθηκαν κατά 4,7% τον Ιούλιο σε σχέση με τον Ιούνιο, στα 1,51 τρισ. ευρώ. Η κατά σχεδόν 75 δισ. ευρώ μείωση ήταν η πιο απότομη για την Ισπανία σε επίπεδο μήνα από όταν η ΕΚΤ άρχισε να καταγράφει τα δεδομένα αυτά το 1997.
"Με τις καταθέσεις στο ισπανικό τραπεζικό σύστημα να συρρικνώνονται, οι τράπεζες θα είναι λιγότερο πρόθυμες να στηρίξουν την αγορά ομολόγων», σχολιάζει ο Richard McGuire, στρατηγικός αναλυτής σταθερού εισοδήματος της Rabobank International.
"Αυτό, με τη σειρά του, αυξάνει τις πιέσεις προς την κυβέρνηση για ένα πλήρες πακέτο διάσωσης ", προσθέτει
