Μια δύσκολη παρτίδα ενεργειακού πόκερ αναμένεται να εξελιχθεί τους επόμενους μήνες μέχρι το Μάρτιο, με αιχμή τους σχεδιαζόμενους αγωγούς που φιλοδοξούν να μεταφέρουν φυσικό αέριο από τις περιοχές της Ρωσίας και του Αζερμπαϊτζάν προς τη Δύση.
Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, η διάθεση του εθνικού χώρου ως ενεργειακής διόδου, οι αμερικανορωσικές ισορροπίες, αλλά και η αποσαφήνιση του ποιος θα... επιλεγεί για να μεταφέρει το φυσικό αέριο από το κοίτασμα μαμούθ SD II της Κασπίας είναι τα σημεία κλειδιά.
Η αξία της ΔΕΠΑ
Παρά τις αρχικές φήμες, που έκαναν λόγο για άμεση ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, φαίνεται πως οι οριστικές αποφάσεις μετατίθενται για το νέο έτος, οπότε και θεωρητικά θα έχει ξεκαθαρίσει και το ζήτημα της κρίσης χρέους. Μάλιστα το κριτήριο για την πώληση δε θα είναι ακραιφνώς οικονομικό, καθώς η αξία των εμπορικών συμβολαίων της εταιρίας είναι μικρή (προμήθεια και πώληση 4,3 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου το χρόνο). Όμως η ιδιοκτησία τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου, η συμμετοχή στο διασυνδετήριο αμφίδρομης πορείας αγωγό με τη Βουλγαρία, στη ΔΕΣΦΑ και σε εταιρίες διανομής ΕΠΑ (Αττική, Θεσσαλία, Θεσσαλονίκη)» την καθιστούν ελκυστική για όποιον επιθυμεί να ελέγξει την διέλευση φυσικού αερίου από την Ελλάδα. Γι' αυτό η συγκεκριμένη επιχείρηση θα αποτελέσει ένα από τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς για να «παζαρέψει» τη διέλευση κάποιου αγωγού από τη χώρα. Συνεπώς η γεωπολιτική θα κρίνει το πού θα πάει η ΔΕΠΑ, στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ.
Ο στόχος της Ελληνικής πλευράς
Βασική στόχευση του υπουργείου Εξωτερικών και του υπ. Περιβάλλοντος είναι άμεση ενεργοποίηση με συνεξέταση όλων των δεδομένων, ώστε ο στρατηγικός ενεργειακός σχεδιασμός της χώρας εδώ και 10 χρόνια να μη χαθεί. Δηλαδή, με κάθε τρόπο να ενισχυθεί η «ελληνική υποψηφιότητα» και να εξασφαλιστεί το άνοιγμα του «Ελληνικού Διαδρόμου», που φέρνει προστιθέμενη αξία στη χώρα, αναβαθμίζει τη γεωστρατηγική της θέση και κυρίως δημιουργεί μόνιμες θέσεις εργασίας. .
Tο Μάρτιο του 2012 προβλέπεται να γίνει η ανακοίνωση της απόφασης για την ανάθεση του έργου της μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν Shah Deniz II μέσω του Νοτίου Διαδρόμου. Πιο συγκεκριμένα το κοίτασμα Shah Deniz II θα τροφοδοτήσει την Ευρώπη με 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τον χρόνο που σταδιακά θα αυξάνονται.
Η επίσημη επιλογή της ελληνικής πλευράς είναι ο TAP που επίσης έχει το μεγαλύτερο τμήμα του διερχόμενο από την Ελλάδα, που ανταγωνίζεται τον Nabucco. Σημειώνεται ότι η χώρα μέσω του TAP διεκδικεί επενδύσεις ύψους άνω του 1,5 δισ. ευρώ, είσπραξη τελών μεταφοράς για μία 25ετία και πολλά στρατηγικά οφέλη.
Η SOCAR κρατική εταιρία ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, που μετέχει στο σχήμα του SDII μαζί με την BP, STAT OIL (βασικών μετόχων του ΤΑΡ), καλοβλέπει τη ΔΕΠΑ για να διασφαλίσει την απρόσκοπτη πορεία του αζέρικου αερίου προς τη Δύση. Μαζί με την M+M, και την Gazprom, η SOCAR τη διεκδικεί έχοντας και τη θετική διάθεση του αμερικανικού παράγοντα, ο οποίος δεν επιθυμεί τη Ρωσία να ενεργοποιηθεί και πάλι στην περιοχή, όπως την πενταετία 2004 – 2009.
Ο ρόλος της ρωσικής Gazprom
Κομβικός, άλλωστε, είναι ο ρόλος του ρωσικού κολοσσού στην ενεργειακή χάρτα της Βαλκανικής με τις συμφωνίες που έχει με τη Βουλγαρία. Η πρόσφατη δημοσιοποίηση ότι η ρωσική εταιρεία Gazprom δεν έχει εγκαταλείψει οριστικά τα σχέδια κατασκευής του τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου South Stream μέσω της Ελλάδας δημιούργησε κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας στην Αθήνα, η οποία θέλει χειροπιαστές αποδείξεις προθέσεων, όπως π.χ., σύμφωνα με τις δηλώσεις υπευθύνων προσφέρει ο ΤΑΡ. Η δήλωση έγινε δια στόματος του αναπληρωτή προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής της Gazprom Αλεξάντρ Μεντβέντεφ, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων ΡΙΑ Νόβοστι, επικαλούμενο συνέντευξη του αξιωματούχου στον τηλεοπτικό σταθμό Russia Today και ουσιαστικά αποτέλεσε μια υπενθύμιση ότι η Ρωσία, θα μπορούσε να δώσει ανταλλάγματα για να μπλοκάρει της αζέρικη διείσδυση στη Βαλκανική.
«Δεν υπάρχει ακόμα οριστική απόφαση πάνω σε αυτό το θέμα. Βεβαίως, η κυριότερη διαδρομή έχει ήδη δρομολογηθεί, αλλά εξακολουθούμε να εξετάζουμε την εκδοχή να κατασκευαστεί διακλάδωση του South Stream μέσω της Ελλάδας, ως την Ιταλία. Εξαρχής σκοπεύαμε να επιλέξουμε ως τελικό προορισμό το Μπαουμγκάρντεν της Αυστρίας, ενώ για τη δεύτερη γραμμή προγραμματίσαμε την διαδρομή προς την Ιταλία, μέσω της Ελλάδας, ως εφεδρική εκδοχή. Αλλά τελικά τα σχέδια αυτά άλλαξαν και αποφασίσαμε να κατασκευάσουμε αγωγό μέσω της Σλοβενίας, που θα καταλήγει στην ιταλική πόλη Ταρβίζιο. Το θέμα είναι, ότι σήμερα η ζήτηση στην Ιταλία δεν είναι επαρκώς υψηλή, ώστε να απαιτείται η αποστολή εκεί πρόσθετης ποσότητας φυσικού αερίου», δήλωσε ο κ. Μεντβέντεφ.
Ωστόσο, κλειδί για το εάν θα «αναστηθεί» ο South Stream, θα είναι εάν η ελληνική πλευρά επιλέξει ρωσικών ή αζεροαμερικανικών συμφερόντων ενεργειακά πρότζεκτ. Το ζήτημα είναι ποιες είναι οι εγγυήσεις υλοποίησης που προσφέρει κάθε πλευρά, ώστε η χώρα να αποτελέσει ενεργειακό δίαυλο και να μη μείνει με την προσδοκία../Σ.Α.
