Το νέο «κούρεμα» στα ελληνικά ομόλογα φέρνει σε αδιέξοδο το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών τραπεζών από την «εθελοντική» συμμετοχή τους στο πρόγραμμα επαναγοράς κρατικού χρέους.
Με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα επαναγοράς οι τράπεζες απομακρύνουν διά παντός την προσδοκία για την ανάκτηση μέρους των ζημιών τους
Χάνουν τον ιδιωτικό χαρακτήρα τους, κρατικοποιούνται και μοιραία, αργά ή γρήγορα, θα πωληθούν σε ξένους. Ούτως ή άλλως μέχρι να πωληθούν θα διοικούνται από ξένους επιτρόπους, μάνατζερ, που θα διοριστούν τον Ιανουάριο από την τρόικα μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Οι επίτροποι θα διοριστούν σε όλες τις τράπεζες. Και σε... αυτές που θα έχουν κρατικοποιηθεί και σε εκείνες που θα καταφέρουν να μείνουν στον ιδιωτικό τομέα. Θα είναι υπό τη μορφή διεθνών ελεγκτικών ή συμβουλευτικών εταιρειών, θα ασκούν ασφυκτικό έλεγχο και θα έχουν όλες τις εξουσίες.
Δάνεια
Θα μπορούν να απορρίπτουν τη χορήγηση ενός οποιουδήποτε νέου δανείου, να πωλούν θυγατρικές του εξωτερικού και να παίρνουν οποιαδήποτε απόφαση, παρακάμπτοντας την ελληνική διοίκηση που έχουν εκείνη την ώρα οι τράπεζες. Βεβαίως, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα, θα έχουν τον πρώτο λόγο σε απολύσεις προσωπικού, σε κλεισίματα καταστημάτων και στις αμοιβές όλων των εργαζομένων.
Η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της τονίζει ότι «αν και ο καθορισμός επιτρόπου είναι σύνηθες φαινόμενο που επιβάλλεται στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας για τη μη νόθευση του ανταγωνισμού σε περιπτώσεις κρατικής στήριξης για την αναδιάρθρωση τραπεζικών ιδρυμάτων, το εύρος των καθηκόντων του επιτρόπου στην ελληνική περίπτωση είναι πρωτοφανές για χώρα-μέλος, όταν σε αντίστοιχες περιπτώσεις ισπανικών τραπεζών με τεράστια θέματα εταιρικής διακυβέρνησης στο παθητικό τους, το μόνο που απαιτείται είναι ο επίτροπος να έχει πρόσβαση στα οικονομικά στοιχεία και τα διευθυντικά στελέχη των τραπεζών». Και καταλήγει στο ότι «είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς την αυστηρότητα των ρυθμίσεων αυτών και ιδιαίτερα την αναγκαιότητα εφαρμογής τους σε ιδιωτικούς επιχειρηματικούς ομίλους».
Ετσι, ο έλεγχος των τραπεζών περνά ουσιαστικά σε ξένα χέρια, σε λιγότερο από δύο μήνες. Μαζί με το μάνατζμεντ του τραπεζικού κλάδου, οι ξένοι θα ελέγχουν με αυτόν τον τρόπο και την ελληνική οικονομία.
Απώλειες 21%
Επιπλέον, με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα επαναγοράς οι τράπεζες απομακρύνουν διά παντός την προσδοκία για την ανάκτηση μέρους των ζημιών τους από την άνοδο της αξιοπιστίας της χώρας στο μέλλον και την αντίστοιχη άνοδο των τιμών των ελληνικών ομολόγων, που θα ήταν αποτέλεσμα ενός δημοσιονομικού προγράμματος που θα εφαρμοζόταν πιστά και θα επιτύγχανε η ελληνική κυβέρνηση την προσαρμογή και την εξυγίανση της οικονομίας. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη είναι έκδηλη και από τις αντιδράσεις των επενδυτών του Χρηματιστηρίου Αθηνών, οι οποίοι χάνουν και την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική αγορά. Είναι ενδεικτικό ότι ο τραπεζικός κλάδος στο ΧΑ υποχώρησε κατά περίπου 21% από την ανακοίνωση της επαναγοράς μέχρι την προηγούμενη Παρασκευή.
Γι' αυτούς τους λόγους οι Ελληνες τραπεζίτες διεμήνυσαν στον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα κατά τη συνάντησή τους την προηγούμενη Πέμπτη ότι για τη συμμετοχή τους στην επαναγορά θα αποφασίσουν τα Διοικητικά Συμβούλια, τα οποία θα συγκληθούν αμέσως μετά την αυριανή ανακοίνωση του ΟΔΔΗΧ, στην οποία θα περιλαμβάνονται οι όροι και οι προϋποθέσεις του προγράμματος.
Οι τράπεζες, ωστόσο, βρίσκονται σε στενό κλοιό, αφού το οικονομικό επιτελείο επισήμανε την αναγκαιότητα της περαιτέρω μείωσης του δημόσιου χρέους, που μεταξύ άλλων ενεργειών θα συμβάλει στο να μειωθεί η σχέση χρέους προς ΑΕΠ στο 124% το 2020. Εκτός αυτού συνδέεται με απόλυτο τρόπο με τη χορήγηση της δόσης της χώρας, ύψους 43,7 δισ. ευρώ. Αξιωματούχος της ΕΕ έδωσε έναν ακόμα πιο δραματικό τόνο στο διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, λέγοντας ότι αν δεν πετύχει η διαδικασία της επαναγοράς ελληνικών ομολόγων, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών θα πρέπει να συνεδριάσουν εκ νέου για την Ελλάδα, καθώς δεν υπάρχει Plan B.
Ταυτόχρονα, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα ήταν δύσκολο να συναινέσει η τρόικα να διακρατήσουν οι ελληνικές τράπεζες τα κρατικά ομόλογα και να τους αποπληρώσει το Δημόσιο τη συνολική αξία τους κατά την ωρίμανσή τους, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση ζητά από τους ξένους κατόχους ελληνικού χρέους ένα -ουσιαστικά- νέο «κούρεμα».
Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας έκανε μία επιπλέον κίνηση «ματ», τονίζοντας στους Ελληνες τραπεζίτες ότι θα τους απαλλάξει από κάθε ευθύνη που θα μπορούσαν να τους προσάψουν οι μέτοχοί τους για πιθανή «απιστία», ψηφίζοντας νομοθετική ρύθμιση. Ετσι, τα περιθώρια για αντιδράσεις έχουν στενέψει και η «εθελοντική» συμμετοχή τους εκτιμάται πλέον ως βέβαιη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από την προηγούμενη Τετάρτη και μέχρι αύριο που θα βγει η ανακοίνωση του ΟΔΔΗΧ, η Morgan Stanley και η Deutsche Bank που έχουν αναλάβει τη διεκπεραίωση της επαναγοράς, βολιδοσκοπούν τα hedge funds και άλλους κατόχους ελληνικών ομολόγων από τις ξένες αγορές, για τις προθέσεις τους ως προς τη συμμετοχή, αλλά και για να εκτιμήσουν το ύψος των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν και σε ποιες τιμές θα ήταν πρόθυμοι να πουλήσουν.
Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο για τον καθορισμό της τιμής, αφού ο στόχος του ελληνικού Δημοσίου είναι η ελάφρυνση του χρέους κατά τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος είναι 40 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αν συμφωνήσουν ομολογιούχοι με συνολικής ονομαστικής αξίας χρέους 34 δισ. ευρώ σε τιμή π.χ. 33% της ονομαστικής αξίας, τότε η ελάφρυνση του χρέους θα είναι περίπου 22,8 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να υπολογίζονται τα κεφάλαια που θα δανειστεί η χώρα για να πληρώσει την τιμή του ομολόγου.
Αδειάζει το ταμείο
Χαριστική βολή η επαναγορά του χρέους
Η επαναγορά του χρέους και η υποχρεωτική χροιά που έχει δοθεί για τις 4 ελληνικές τράπεζες σε αυτήν την απόφαση της κυβέρνησης είναι η... χαριστική βολή στην προσπάθεια διατήρησης του ιδιωτικού χαρακτήρα των ελληνικών τραπεζών. Περίπου 8 μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων με «κούρεμα» -στο πλαίσιο του οποίου κατέγραψαν ζημίες ύψους 28,3 δισ. ευρώ προ φόρων και 24,4 δισ. ευρώ μετά φόρων για συνολικής αξίας ομόλογα 35,8 δισ. ευρώ- καλούνται να πουλήσουν στο κράτος το εναπομείναν χρέος που κατέχουν, στο 1/3 ή στο 1/4 της ονομαστικής αξίας του. Σύμφωνα με το κείμενο του Eurogroup, οι τιμές επαναγοράς κρατικών ομολόγων διαφόρων λήξεων δεν θα μπορεί να είναι πάνω από τις τιμές κλεισίματος της 23ης Νοεμβρίου.
Για παράδειγμα, ένα ομόλογο που λήγει το έτος 2023, στις 23 Νοεμβρίου έκλεισε στα 34,32, ενώ το ομόλογο που λήγει το 2042 έκλεισε στην τιμή 25,21. Η ονομαστική αξία του συνόλου των ομολόγων που κατέχει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι περίπου 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 12,8 δισ. ευρώ βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τεσσάρων μεγαλύτερων συστημικών τραπεζών. Δηλαδή στην Εθνική (4,1 δισ. ευρώ), τη Eurobank (2,3 δισ. ευρώ), την Alpha Bank (2,1 δισ. ευρώ) και την τράπεζα Πειραιώς (μαζί με την ATEbank, 4,3 δισ. ευρώ). Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες, με τη συμμετοχή τους στην επαναγορά του εναπομείναντος ελληνικού χρέους ύψους 12,8 δισ. ευρώ που κατέχουν, απομακρύνουν την «όρεξη» των επενδυτών να συμμετάσχουν στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου και επομένως διακυβεύεται η διατήρηση του ιδιωτικού χαρακτήρα τους.
ΕΛΕΝΗ ΚΟΜΙΝΗ
Με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα επαναγοράς οι τράπεζες απομακρύνουν διά παντός την προσδοκία για την ανάκτηση μέρους των ζημιών τους
Χάνουν τον ιδιωτικό χαρακτήρα τους, κρατικοποιούνται και μοιραία, αργά ή γρήγορα, θα πωληθούν σε ξένους. Ούτως ή άλλως μέχρι να πωληθούν θα διοικούνται από ξένους επιτρόπους, μάνατζερ, που θα διοριστούν τον Ιανουάριο από την τρόικα μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Οι επίτροποι θα διοριστούν σε όλες τις τράπεζες. Και σε... αυτές που θα έχουν κρατικοποιηθεί και σε εκείνες που θα καταφέρουν να μείνουν στον ιδιωτικό τομέα. Θα είναι υπό τη μορφή διεθνών ελεγκτικών ή συμβουλευτικών εταιρειών, θα ασκούν ασφυκτικό έλεγχο και θα έχουν όλες τις εξουσίες.
Δάνεια
Θα μπορούν να απορρίπτουν τη χορήγηση ενός οποιουδήποτε νέου δανείου, να πωλούν θυγατρικές του εξωτερικού και να παίρνουν οποιαδήποτε απόφαση, παρακάμπτοντας την ελληνική διοίκηση που έχουν εκείνη την ώρα οι τράπεζες. Βεβαίως, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα, θα έχουν τον πρώτο λόγο σε απολύσεις προσωπικού, σε κλεισίματα καταστημάτων και στις αμοιβές όλων των εργαζομένων.
Η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της τονίζει ότι «αν και ο καθορισμός επιτρόπου είναι σύνηθες φαινόμενο που επιβάλλεται στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας για τη μη νόθευση του ανταγωνισμού σε περιπτώσεις κρατικής στήριξης για την αναδιάρθρωση τραπεζικών ιδρυμάτων, το εύρος των καθηκόντων του επιτρόπου στην ελληνική περίπτωση είναι πρωτοφανές για χώρα-μέλος, όταν σε αντίστοιχες περιπτώσεις ισπανικών τραπεζών με τεράστια θέματα εταιρικής διακυβέρνησης στο παθητικό τους, το μόνο που απαιτείται είναι ο επίτροπος να έχει πρόσβαση στα οικονομικά στοιχεία και τα διευθυντικά στελέχη των τραπεζών». Και καταλήγει στο ότι «είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς την αυστηρότητα των ρυθμίσεων αυτών και ιδιαίτερα την αναγκαιότητα εφαρμογής τους σε ιδιωτικούς επιχειρηματικούς ομίλους».
Ετσι, ο έλεγχος των τραπεζών περνά ουσιαστικά σε ξένα χέρια, σε λιγότερο από δύο μήνες. Μαζί με το μάνατζμεντ του τραπεζικού κλάδου, οι ξένοι θα ελέγχουν με αυτόν τον τρόπο και την ελληνική οικονομία.
Απώλειες 21%
Επιπλέον, με τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα επαναγοράς οι τράπεζες απομακρύνουν διά παντός την προσδοκία για την ανάκτηση μέρους των ζημιών τους από την άνοδο της αξιοπιστίας της χώρας στο μέλλον και την αντίστοιχη άνοδο των τιμών των ελληνικών ομολόγων, που θα ήταν αποτέλεσμα ενός δημοσιονομικού προγράμματος που θα εφαρμοζόταν πιστά και θα επιτύγχανε η ελληνική κυβέρνηση την προσαρμογή και την εξυγίανση της οικονομίας. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη είναι έκδηλη και από τις αντιδράσεις των επενδυτών του Χρηματιστηρίου Αθηνών, οι οποίοι χάνουν και την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική αγορά. Είναι ενδεικτικό ότι ο τραπεζικός κλάδος στο ΧΑ υποχώρησε κατά περίπου 21% από την ανακοίνωση της επαναγοράς μέχρι την προηγούμενη Παρασκευή.
Γι' αυτούς τους λόγους οι Ελληνες τραπεζίτες διεμήνυσαν στον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα κατά τη συνάντησή τους την προηγούμενη Πέμπτη ότι για τη συμμετοχή τους στην επαναγορά θα αποφασίσουν τα Διοικητικά Συμβούλια, τα οποία θα συγκληθούν αμέσως μετά την αυριανή ανακοίνωση του ΟΔΔΗΧ, στην οποία θα περιλαμβάνονται οι όροι και οι προϋποθέσεις του προγράμματος.
Οι τράπεζες, ωστόσο, βρίσκονται σε στενό κλοιό, αφού το οικονομικό επιτελείο επισήμανε την αναγκαιότητα της περαιτέρω μείωσης του δημόσιου χρέους, που μεταξύ άλλων ενεργειών θα συμβάλει στο να μειωθεί η σχέση χρέους προς ΑΕΠ στο 124% το 2020. Εκτός αυτού συνδέεται με απόλυτο τρόπο με τη χορήγηση της δόσης της χώρας, ύψους 43,7 δισ. ευρώ. Αξιωματούχος της ΕΕ έδωσε έναν ακόμα πιο δραματικό τόνο στο διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, λέγοντας ότι αν δεν πετύχει η διαδικασία της επαναγοράς ελληνικών ομολόγων, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών θα πρέπει να συνεδριάσουν εκ νέου για την Ελλάδα, καθώς δεν υπάρχει Plan B.
Ταυτόχρονα, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα ήταν δύσκολο να συναινέσει η τρόικα να διακρατήσουν οι ελληνικές τράπεζες τα κρατικά ομόλογα και να τους αποπληρώσει το Δημόσιο τη συνολική αξία τους κατά την ωρίμανσή τους, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση ζητά από τους ξένους κατόχους ελληνικού χρέους ένα -ουσιαστικά- νέο «κούρεμα».
Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας έκανε μία επιπλέον κίνηση «ματ», τονίζοντας στους Ελληνες τραπεζίτες ότι θα τους απαλλάξει από κάθε ευθύνη που θα μπορούσαν να τους προσάψουν οι μέτοχοί τους για πιθανή «απιστία», ψηφίζοντας νομοθετική ρύθμιση. Ετσι, τα περιθώρια για αντιδράσεις έχουν στενέψει και η «εθελοντική» συμμετοχή τους εκτιμάται πλέον ως βέβαιη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από την προηγούμενη Τετάρτη και μέχρι αύριο που θα βγει η ανακοίνωση του ΟΔΔΗΧ, η Morgan Stanley και η Deutsche Bank που έχουν αναλάβει τη διεκπεραίωση της επαναγοράς, βολιδοσκοπούν τα hedge funds και άλλους κατόχους ελληνικών ομολόγων από τις ξένες αγορές, για τις προθέσεις τους ως προς τη συμμετοχή, αλλά και για να εκτιμήσουν το ύψος των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν και σε ποιες τιμές θα ήταν πρόθυμοι να πουλήσουν.
Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο για τον καθορισμό της τιμής, αφού ο στόχος του ελληνικού Δημοσίου είναι η ελάφρυνση του χρέους κατά τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος είναι 40 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αν συμφωνήσουν ομολογιούχοι με συνολικής ονομαστικής αξίας χρέους 34 δισ. ευρώ σε τιμή π.χ. 33% της ονομαστικής αξίας, τότε η ελάφρυνση του χρέους θα είναι περίπου 22,8 δισ. ευρώ, χωρίς ωστόσο να υπολογίζονται τα κεφάλαια που θα δανειστεί η χώρα για να πληρώσει την τιμή του ομολόγου.
Αδειάζει το ταμείο
Χαριστική βολή η επαναγορά του χρέους
Η επαναγορά του χρέους και η υποχρεωτική χροιά που έχει δοθεί για τις 4 ελληνικές τράπεζες σε αυτήν την απόφαση της κυβέρνησης είναι η... χαριστική βολή στην προσπάθεια διατήρησης του ιδιωτικού χαρακτήρα των ελληνικών τραπεζών. Περίπου 8 μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων με «κούρεμα» -στο πλαίσιο του οποίου κατέγραψαν ζημίες ύψους 28,3 δισ. ευρώ προ φόρων και 24,4 δισ. ευρώ μετά φόρων για συνολικής αξίας ομόλογα 35,8 δισ. ευρώ- καλούνται να πουλήσουν στο κράτος το εναπομείναν χρέος που κατέχουν, στο 1/3 ή στο 1/4 της ονομαστικής αξίας του. Σύμφωνα με το κείμενο του Eurogroup, οι τιμές επαναγοράς κρατικών ομολόγων διαφόρων λήξεων δεν θα μπορεί να είναι πάνω από τις τιμές κλεισίματος της 23ης Νοεμβρίου.
Για παράδειγμα, ένα ομόλογο που λήγει το έτος 2023, στις 23 Νοεμβρίου έκλεισε στα 34,32, ενώ το ομόλογο που λήγει το 2042 έκλεισε στην τιμή 25,21. Η ονομαστική αξία του συνόλου των ομολόγων που κατέχει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι περίπου 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 12,8 δισ. ευρώ βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τεσσάρων μεγαλύτερων συστημικών τραπεζών. Δηλαδή στην Εθνική (4,1 δισ. ευρώ), τη Eurobank (2,3 δισ. ευρώ), την Alpha Bank (2,1 δισ. ευρώ) και την τράπεζα Πειραιώς (μαζί με την ATEbank, 4,3 δισ. ευρώ). Οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες, με τη συμμετοχή τους στην επαναγορά του εναπομείναντος ελληνικού χρέους ύψους 12,8 δισ. ευρώ που κατέχουν, απομακρύνουν την «όρεξη» των επενδυτών να συμμετάσχουν στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου και επομένως διακυβεύεται η διατήρηση του ιδιωτικού χαρακτήρα τους.
ΕΛΕΝΗ ΚΟΜΙΝΗ
