Διάβασα χθες με θλίψη τις δηλώσεις του κ. Μόντι στις οποίες χρησιμοποιεί την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας ως παράδειγμα προς αποφυγή κι ως όπλο στην προεκλογικό αγώνα του. "Οι Έλληνες έχουν γονατίσει", είπε χαρακτηριστικά και δικαιολόγησε με πικρή γλαφυρότητα την τοποθέτησή του.
Η θλίψη μου δεν είναι απλώς "πατριωτική". Άλλωστε, εύκολα θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι ένα μέρος από τις δυστυχίες της χώρας οφείλεται στην... έλλειψη πολιτικής ηγεσίας, στην έλλειψη κρατικού μηχανισμού αλλά και στην ύπνωση της κοινής γνώμης όταν βασίλευαν τα φαινόμενα που μας έφεραν ως το χείλος του γκρεμού.
Το πιο σημαντικό είναι ότι από τις δηλώσεις του προκύπτει ο άτυπος ρόλος της Ελλάδας στην ποδηγέτηση του υπόλοιπου Νότου. Όσα έζησε η Ελλάδα είναι ο "μπαμπούλας" που παρουσιάζεται στην κοινή γνώμη της Ιταλίας - και όχι μόνο.
Πράγματι, η Ελλάδα είχε τη χειρότερη μοίρα μεταξύ των προβληματικών χωρών, όχι όμως μόνο εξαιτίας των εγγενών προβλημάτων της. Πολύ μεγάλο ρόλο έπαιξε ότι ήταν ο πρώτος κρίκος που έσπασε, αλλά και ο πιο αδύναμος.
Αδύναμος πολιτικά μέσα στους διεθνείς πολιτικούς συσχετισμούς, αδύναμος και οικονομικά μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προφανώς ηθελημένα, ο κ. Μόντι ξεχνά ότι η Ιταλία είναι μέλος των οκτώ πιο ανεπτυγμένων οικονομιών παγκοσμίως, ότι είναι "too big to fail" για την Ευρώπη κι ότι ενδεχομένως έχει τη δυνατότητα να επιβάλει αποφάσεις στους άλλους ισχυρούς.
"Ξεχνά" εν πολλοίς ότι κατά ένα μέρος η διαφορετική της "μοίρα" ως τώρα δεν είναι απλώς αποτέλεσμα των χειρισμών του, όπως καθαρά υποστηρίζει στο πλαίσιο του προεκλογικού του αγώνα, αλλά και του ίδιου του "μεγέθους" της.
Με θλίβει επίσης το γεγονός ότι η σκληρή "τιμωρία" της χώρας μας προδιαγράφηκε εξαρχής, από το 2010. Από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου, το οποίο έβριθε καθαρά τιμωρητικών χαρακτηριστικών στη δομή και στη διάρθρωσή του και εξωφρενικών (ακόμη και για… φοιτητές των οικονομικών) όρων αποπληρωμής, οι οποίοι βέβαια ουδέποτε τηρήθηκαν.
Εκ των υστέρων, προκύπτει σαφώς ότι ένα μέρος από τα "βάσανα" τα οποία υφίσταται η ελληνική κοινωνία δεν ήταν αποτέλεσμα απλώς "κακής διαπραγμάτευσης" της ελληνικής πλευράς (κατά ένα μέρος σίγουρα ήταν) αλλά κι ενός πολιτικού σχεδίου, που μέσω της παραδειγματικής τιμωρίας των "κακών" Ελλήνων αποσκοπούσε στην εξυπηρέτηση ευρύτερων σχεδιασμών.
Σε πολιτικό επίπεδο, από τη μία αποσκοπούσε στον "εξευμενισμό" της κοινής γνώμης στα βόρεια κράτη της Ευρώπης κι από την άλλη στον "σωφρονισμό" της κοινής γνώμης άλλων χωρών του Νότου.
Σε οικονομικό επίπεδο αποσκοπούσε στην παγίωση μιας πολιτικής σκληρής λιτότητας που σταδιακά εξαπλώνεται ακόμη και πολύ κοντά στην "πυρήνα" της Ευρώπης, παρά το γεγονός ότι τα μέχρι τώρα "πειράματα", με πρώτο και κυρίαρχο αυτό της Ελλάδας, δεν φαίνεται να παρουσιάζουν σοβαρές επιτυχίες, ακόμη κι όταν βελτιώνονται ορισμένοι δημοσιονομικοί αριθμοί.
Κατά την άποψη πολλών, αλλά εδώ είναι ακόμη νωρίς για να βγάλουμε συμπεράσματα, ενδεχομένως αποσκοπούσε και στην επιβολή οικονομικών συμφερόντων του Κέντρου της Ευρώπης εις βάρος της Περιφέρειας.
Περισσότερο απ' όλα, όμως, με θλίβει το γεγονός ότι μέχρι στιγμής εμείς, οι Έλληνες, μοιάζουμε με παθητικά υποκείμενα αυτού του "πειράματος" ακόμη και στις περιπτώσεις όπου μπορούμε να πάρουμε πρωτοβουλίες, να συνκαθορίσουμε έστω την τύχη μας.
Το περιβόητο "εθνικό σχέδιο" δεν υπάρχει ακόμη ούτε στα χαρτιά, όραμα δεν προκύπτει από πουθενά και το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας μας απλώς "υπομένει" ή εξανίσταται, χωρίς σχέδιο, χωρίς προοπτική, χωρίς διέξοδο.
Το μόνο παρήγορο είναι ότι η Ελλάδα έχει ξαναζήσει στιγμές απόγνωσης, ήττας, εθνικής ντροπής. Κατάφερε όμως να σηκωθεί και στάθηκε στα πόδια της.
Θέλω να πιστεύω ότι μετά από χρόνια κάποιος άλλος κ. Μόντι θα μιλήσει για την Ελλάδα, θέτοντας την ως παράδειγμα προς μίμηση.
Το πετύχαμε στο παρελθόν. Σε πολύ σκοτεινές στιγμές της Ιστορίας μας. Κι όχι, δεν ήμασταν τότε άλλη "ράτσα", ούτε άλλη "πάστα". Τα ελαττώματα όπως και τα προτερήματά μας έρχονται από πολύ παλιά.
Άρα μπορούμε να το πετύχουμε ξανά.
Γ.Παπανικολάου
